ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ (1ο ΜΕΡΟΣ)

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΣ (1ο ΜΕΡΟΣ)

Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥΕίναι αναντίρρητο το γεγονός ότι για τους γονείς της Θεοτόκου καί γιά τή γέννησή Της δέν μας αναφέρουν τίποτε οί ιεροί Εύαγγελιστές. Καί κατά μία άποψη αυτό συνέβη, διότι οί ίεροί Εύαγγελιστές ήσαν απασχολημένοι καί απορροφημένοι άπό τό θαυμαστό γεγονός τής σαρκώσεως του Σωτήρα. Ώς έκ τούτου δέν θεώρησαν απαραίτητο νά εξιστορήσουν τά τής γεννήσεως τής Παρθένου Μαρίας.
Οί πληροφορίες πού έχομε γιά τήν καταγωγή τής Παναγίας μας ανάγονται στους αποστολικούς χρόνους. Κύκλοι Ίουδαϊκοί καί χριστιανικοί μας διέσωσαν μερικά σχετικά στοιχεία, τά όποία μάλιστα προέρχονται άπό πρόσωπα του άμεσου περιβάλλοντος τής Παναγίας. Ή άξιοπιστία τών προσώπων αυτών υπογραμμίζεται άπό τή διαπίστωση ότι αυτά έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στό ανεπανάληπτο γεγονός τής Γεννήσεως Κυρίου Ίησού Χριστού. Τά πρόσωπα, λοιπόν, αυτά διατήρησαν διά ζώσης τά αναφερόμενα στη Θεομήτορα.
Εκτός όμως άπό τήν παραπάνω πηγή γιά τήν καταγωγή τής Θεοτόκου, έχουμε καί τά Απόκρυφα-έκκλησιαστικού, δηλαδή, καί άντιαιρετικού χαρακτήρα βιβλία- όπως είναι τό Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου.
Σ' αυτό τό απόκρυφο βιβλίο περιεσώθηκαν καί γνήσια στοιχεία τής αρχέγονης παράδοσης, τά όποία συνιστούν αύτή τήν ίδια τήν εκκλησιαστική συνείδηση.
 
Και έξιστορεί μέν λεπτομερώς τό Πρωτευαγγέλιο του Ίακώβου τά τής γεννήσεως τής Θεοτόκου, παρέχει δέ καί στοιχεία γιά τήν παιδική καί νεανική ηλικία Της.
Βέβαια, άν καί οί μεγάλοι Εκκλησιαστικοί Πατέρες καί διδάσκαλοι του Δ' καί Ε' αίώνα υποστηρίζουν σαφώς καί συνιστούν τήν επαγρύπνηση σχετικά μέ τους απόκρυφους καινοδιαθηκικούς συγγραφείς, καί τήν επιφύλαξη γιά όσα διαδίδονται στά συγγράμματά τους, όμως ή εκκλησιαστική συνείδηση σεβάσθηκε τά στοιχεία γιά τή Μητέρα του Ίησού, πού προέρχονταν άπό τό Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου. Διότι θεωρήθηκαν τά γραφόμενα-κατά τόν πυρήνα τους-γνήσια. (Θρησκευτική, Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, 8ος τόμος, σελ. 649-650).

Άπό τό Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου αντλούμε τήν είδηση σχετικά μέ τήν εργασία του Ιωακείμ καί τήν ασθένεια τής στειρώσεως τής Άννας. Αξίζει όμως νά προσεγγίσουμε τους γονείς τής θεόπαιδος Μαριάμ.
Είναι άξιο ιδιαίτερης μελέτης καί πολύ βοηθητικό τό κείμενο του ιερού Δαμασκηνού πού κάνει λόγο γιά τους γονείς τής Μαρίας. Καί αυτό, διότι εκεί άκτινοβολεί ή αρετή του αγίου αύτού ανδρογύνου, του Ιωακείμ καί τής Άννας. Καί ό μέν Ιωακείμ φαίνεται ότι ήταν όχι απλώς κύριος τών λόγων καί τών πράξεων του, άλλα κυρίως καί προπαντός, εγκρατής καί κυρίαρχος τών λογισμών του, τους οποίους έτρεφε καί καλλιεργούσε μέ τόν ιερό νόμο του Θεού. Σημειώνει χαρακτηριστικά ό ιερός Δαμασκηνός:

"Γεννήθηκε (ή Μαρία) άπό τόν Ιωακείμ καί τήν 'Άννα. Ό Ίωακείμ ώς ποιμένας προβάτων έβοσκε καί οδηγούσε τους λογισμούς του όπου ήθελε καί τους εξουσίαζε περισσότερο. άπ' ό,τι ο ποιμένας τά πρόβατα, διότι τόν έποίμαινε ό Θεός ώς πρόβατο καί δέν του έλειπε κανένα άγαθό(....). Ό Ιωακείμ συνήθιζε νά βόσκει τους λογισμούς του στό "χλοερό λιβάδι", ένώ ζούσε στή θεωρία του λόγου του Θεού καί εύφραινόταν "μέ τό ύδωρ αναπαύσεως", πού είναι ή θεία Χάρη, ένώ απέσυρε τή σκέψη του άπό τά μάταια, καί τήν οδηγούσε "είς δρόμους δικάιοσύνης".

'Αλλά καί τής συζύγου του ΄Αννας ή αρετή βρισκόταν στό αυτό ύψος μέ τήν αρετή του Ιωακείμ, εφόσον συναγωνιζόταν μαζί του στίς προσευχές, μέ καθαρό εσωτερικό κόσμο.
Καί ήταν ή αρετή του αγίου αύτού ανδρογύνου πού έκανε εύΐλατο τό Θεό καί έλυσε τά δεσμά τής στειρώσεως τής ΄Αννης. ΄Αγγελος τους ανακοινώνει τή σύλληψη. Ό δέ καρπός τών προσευχών τους ~ή Μαριάμ- θά είναι στό έξης ή άφραστη χαρά τους. Γράφει σχετικά ό άγιος Ιωάννης ό Δαμασκηνός:

"Ή ΄Αννα πάλι, πού τό όνομά της σημαίνει "Χάρη", ήταν όμοια μέ τόν άνδρα της στό χαρακτήρα, καί όχι απλώς γυναίκα του. Πλούσια, προικισμένη μέ αρετές, γιά κάποιο άγνωστό λόγο είχε τήν αρρώστια τής στειρώσεως (....). Υστερα ό αγαθός Θεός βλέποντας μέ συμπόνια άμετρη τό πλάσμα τών χειρών Του καί θέλοντας νά τό σώσει, λύνει τήν άκαρπία τής Χάριτος, δηλαδή τής ΄Αννας, πού είχε δώσει τή σκέψη της σ' Αυτόν. Γέννησε έτσι μιά κόρη, πού όμοιά Της ποτέ δέν είχε γεννηθεί, ούτε θά ξαναγεννηθεί Ή άπελευθέρωση απο την ακαρπία φανέρωνε με σαφήνεια οτι η στειρότητα του κόσμου σέ αγαθά θά λυθεί καί θά γεννηθεί ό καρπός τής άφραστης μακαριότητας.
Γι' αυτό ή Θεοτόκος γεννάται άπό υπόσχεση:"Αγγελος δίδει τό μήνυμα γιά τή σύλληψη Αυτής πού θά γεννηθεί, αφού έπρεπε Εκείνη, πού θά γινόταν μητέρα κατά σάρκα του μοναδικού καί αληθινού καί τελείου Θεού, νά μή φανεί κατώτερη ή δεύτερη καί σ' αύτό". (Έλλ. Πατρολογία, τόμος 96, 708, έκδ.Κ.Ε. Π.Ε. Αθήναι 1989).
Ή εξήγηση δίδεται πολύ ωραία άπό τόν Επιφάνιο Κύπρου, πώς δηλαδή υπηρέτησαν στην πραγματοποίηση τής θείας βουλής καί τά τρία πρόσωπα τής αγίας οίκογένειας τής θεόπαιδος Μαρίας. Μέ τήν αγία ζωή τους καί τήν αταλάντευτη προσευχή ετοίμασαν τόν έμψυχο θρόνο του Παμβασιλεα Χριστού, τή Θεοτόκο. Αναφέρει συγκεκριμένα:
"Ό Ιωακείμ δέ καί ή "Αννα καί ή Μαρία, οί τρείς υπηρέτησαν καθαρά τήν Αγία Τριάδα. Διότι ή λέξη Ιωακείμ ερμηνεύεται "ετοιμασία Κυρίου". Διότι άπό αυτόν έγινε ναός Κυρίου ή Παρθένος. Ή "Αννα δέ πάλι ερμηνεύεται "Χάρη". Διότι ό Ίωακείμ καί ή "Αννα έλαβαν χάρη, γιά νά καρποφορήσουν ~ώς αποτέλεσμα προσευχής- καί απέκτησαν τήν Αγία Παρθένο. Διότι ό Ιωακείμ προσευχόταν, στό βουνό καί ή ΄Αννα στον παράδεισό της. Άφού δέ έμεινε σέ ενδιαφέρουσα κατάσταση, γέννησε ουρανό καί θρόνο Χερουβικό, τήν αγία Κόρη Μαρία'' (Έπιφ. Κύπρου:Έλλ. Πατρολογία Ρ.G.43, 448-449, εκδ. Κ.Ε.Π.Ε. Αθήναι 1989).

Έπί πλέον έπαυσαν νά φέρουν τό όνειδος τής άτεκνίας, όπως πανηγυρικά ψάλλομε στό κοντάκιο τής γιορτής του Γενεσίου τής Θεοτόκου: " Ιωακείμ καί ΄Αννα όνειδισμού άτεκνίας καί Αδάμ καί Εύα εκ της φθοράς του θανάτου ηλευθερώθησαν, ΄Αχραντε, έν τη αγία γεννήσει σου· αυτήν εορτάζει καί ό λαός σου ενοχής τών πταισμάτων λυτρωθείς έν τω κράζειν σοί· ή στείρα τίκτει τήν Θεοτόκον καί τροφόν τής ζωής ημών" .
Στό ίδιόμελο του Εσπερινού του Γενεσίου τής Θεοτόκου ό ίερός υμνωδός έξοχα εγκωμιάζει τό γεγονός τής γεννήσεως τής Παναγίας. Διότι άπό Αυτήν ~έκ Πνεύματος Αγίου- θά πάρει σάρκα καί οστά ό Υιός καί Λόγος του Θεού γιά τή σωτηρία του ανθρώπινου γένους. Καί διακηρύττει ό υμνωδός:

"Σήμερα είναι τά προοίμια της παγκοσμίας χαράς· σήμερα έπνευσαν αύρες ώς προάγγελοι τής σωτηρίας· ή στείρωση τής φύσεως μας έχει διαλυθεί· διότι ή στείρα αναδεικνύεται μητέρα εκείνης, ή οποία παρέμεινε μετά τόν τόκο του Πλαστού Παρθένος, άπό τήν οποία Παρθένο τό "άλλότριον" προσλαμβάνει ό κατά φύση Θεός καί σ' εκείνους, πού πλανήθηκαν άπό τή σάρκα (τήν αμαρτία), απεργάζεται τή σωτηρία τους ο Χριστός, ό Όποίος είναι ό φιλάνθρωπος καί λυτρωτής τών ψυχών μας".

Καί πάλι πόσο ωραία θά ζωγραφίσει ό μελωδικός άγιος Ίωάννης ό Δαμασκηνός μέ τόν εγκωμιαστικό λόγο του τή γέννηση καί καταγωγή της θεομήτορος, αλλά και αυτούς τους γονείς Της, οί όποίοι αξιώθηκαν τέτοιου γόνου. Παρομοιάζει τή Θεοτόκο μέ άμπελο, άπ' όπου έκχύνεται θεϊκό νέκταρ. πού ζωογονεί τούς ανθρώπους. Υπονοείται δηλαδή ή λυτρωτική θυσία του Υιού τής Παρθένου. Μέ αυτό τόν τρόπο ή ελπίδα τής σωτηρίας τών ανθρώπων φωτίζει καί γλυκαίνει τά χώματα στον ορίζοντα του κόσμου. Γράφει συγκεκριμένα ό ίερός Δαμασκηνός:

"΄Αμπελος καλοκλήματος φύτρωσε άπό τήν "Αννα, καί γλυκύτατο τσαμπί σταφυλιού άνθισε, νέκταρ θεϊκό, γιά νά γίνουν οί χωματένιοι άνθρωποι στους αίώνες αθάνατοι. Ό Ιωακείμ καί ή ΄Αννα έδωσαν καρπό αρετής καί θέρισαν καρπό ζωής. Φωτίσθηκαν μέ τό φώς τής γνώσεως καί έψαξαν νά βρουν τόν Κύριο, καί ήλθε σ' αυτούς καρπός αρετής. Ας θαρρέψει ή γή και άς χαρείτε παιδιά της Σιών, γιά τόν Κύριό σας καί Θεό σας, διότι βλάστησε ή έρημος. Η στείρα καρποφόρησε. Ό Ίωακείμ καί ή "Αννα ώς μυστικές κορυφές βουνών στάλαξαν γλυκασμό. Εύφραίνου ΄Αννα μακαριστή, διότι γέννησες κόρη. Διότι ή κόρη αυτή θά γίνει ή μητέρα του Θεού, ή πύλη του φωτός, πηγή τής ζωής καί θά εξαφανίσει τό έγκλημα τής γυναίκας'' (Ίω. Δαμάσκηνου: Έλλ. Πατρολογία Ρ.G.96, 672 έκδ. Κ.Ε.Π.Ε. Αθήναι 1989).

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

EN TOYTO NIKA