Περί «εὐθανασίας» σκέψεις … Εὐ-θάνατος ἤ Φεῦ-θάνατος;
Σάββας Ἠλιάδης
Εμείς μάθαμε δυο πράγματα από την
Πίστη και την Παράδοσή μας. Πως υπάρχει ο θάνατος και η αθανασία. Τώρα
ακούμε συχνά περί νέου επινενοημένου τρόπου θανάτου, της ευθανασίας.
Καινούριο «επεισόδιο», που μπήκε στη ζωή μας. Θέλουν, λέει κάποιοι,
φιλανθρωπότεροι του Θεού, από υπερβολική αγάπη στους δικούς τους, αλλά
και στους εαυτούς τους, να προσφέρουν ευ-θάνατο. Δηλαδή, όλο κι όλο, να
μην πονέσει και να μην υποφέρει αυτός που αγαπούν, την ώρα που πεθαίνει.
Κι έτσι συμβάλλουν στην απομείωση της από Θεού ορισμένης επίγειας ζωής
του.
Παρεμβαίνουν στο μέγα μυστήριο και γίνονται δολοφόνοι ή αυτόχειρες:
«Ὄντως φοβερώτατον τὸ τοῦ θανάτου μυστήριον». Και φοβερότατο αλλά και
μυστήριο ο θάνατος κατά την ιερή υμνολογία μας. Αυτό βέβαια, είναι
εφεύρημα της απιστίας. Δεν υπάρχουν άνθρωποι λογικοί και σοβαροί, που να
σκέφτονται ούτε καν να περνάει από το μυαλό τους κάτι τέτοιο. Πόσο
μάλλον άνθρωποι που πιστεύουν στο Θεό και στην αιωνιότητα!
Δεν θα ασχοληθούμε με την παρέμβαση
της επιστήμης, όταν αυτή σέβεται το Θεό και το δημιούργημά του. Αυτή
ξέρει πολύ καλά τι πρέπει να κάνει και μέχρι πού να το κάνει.
Τι σημασία έχει όμως ο τρόπος του
θανάτου, όταν είναι το τέλος των πάντων για την ψυχή και το σώμα; Τόσες
δυσκολίες που περνάει ο άνθρωπος στη ζωή του, τόσον πόνο που δοκιμάζει,
τόσα μαρτύρια που υποφέρει, αξίζει τον κόπο να νοιάζεται και για τον
τρόπο που θα πεθάνει; Λέω, γι` αυτόν που δεν αναγνωρίζει τίποτε, πέρα
από αυτήν την πραγματικότητα. Τελειώνεις για πάντα και σε νοιάζει το
γεγονός του θανάτου; Είτε έτσι πεθάνεις είτε αλλιώς, αυτός ο θάνατος θα
έχει τελειώσει τα πάντα, χωρίς να προσθέσει ή να αφαιρέσει τίποτε στο
είναι σου. Όλα τέλος. Λοιπόν, η απιστία οδηγεί στο αδιέξοδο και η
δειλία, η οποία γεννάται απ` αυτήν και διακατέχει τον άνθρωπο, τον
καθιστά γελοίο και αξιολύπητο.
Ω, πόσο ταπεινή επιλογή! Ω, πόσο
φτηνό ξεπούλημα μιας ύπαρξης, που την αγκάλιασε ο Θεός από γεννησιμιού
της, την φρόντισε, τη συντήρησε, την αγάπησε με άπειρη αγάπη, της έδωσε
το μεγάλο δώρο της ζωής, ποιος ξέρει και πόσα άλλα κι αυτή «του την
πετάει στα μούτρα». Και μάλιστα με καμάρι εωσφορικό. Τον αποστρέφεται.
Μαζί δε και το σώμα. Αυτό που τον διακόνησε σε όλη του τη ζωή και τον
υπάκουσε, τον υπηρέτησε στις χαρές, στις λύπες, στις επιθυμίες και στα
θελήματά του να το κάνουν στάχτη. Του προσφέρθηκε ως όργανο απόλυτα υπό
την εξουσία του και τώρα θέλει, μαζί μ` αυτόν να το εξαφανίσει.
Και μαζί με τον Πατέρα και Δημιουργό
του, σίγουρα αποστρέφεται και την αγάπη των δικών του ανθρώπων. Ναι.
Αυτός είναι νόμος πνευματικός. Αποστρέφεσαι την αγάπη του Θεού, άρα η
αγάπη που επικαλείσαι για τα δικά σου πρόσωπα είναι απάτη. Είναι ψευδής.
Είναι κενή. Πώς να τα καταλάβει αυτά ο άνθρωπος, όταν τυφλώνεται από
υπερηφάνεια;
Αν δεν υπάρχει αιώνια ζωή μετά
θάνατον, δεν υπάρχει ανάσταση νεκρών και κρίση. Άρα ο θάνατος, ως
επισφραγιστικό γεγονός της επίγειας ζωής και όσο διαρκεί η προθανάτια
και επιθανάτια κατάσταση, είναι χρόνος άνευ νοήματος. Κι όμως δεν είναι
έτσι τα πράγματα. Ο θάνατος, αφού είναι μυστήριο, είναι καθοριστικός
από μέρους της θείας δικαιοσύνης. Ο χρόνος αυτός μετατρέπεται, με τη
χάρη και τη βοήθεια του Θεού και με την πίστη και την υπομονή του
ανθρώπου, σε «καιρό ευπρόσδεκτο», σε «ημέρα σωτηρίας». Μπορεί να
λειτουργήσει ως τελείως ανατρεπτικό γεγονός μιας ολόκληρης ζωής.
Ανακεφαλαιώνεται, κατά κάποιον τρόπο η όλη βιωτή του ανθρώπου,
συγκεφαλαιώνεται, και με τα ανάλογο μαρτύριο, την εμπειρία του θανάτου ή
ξεπλένονται αμαρτίες, για τις οποίες δεν μετανόησε η ψυχή ή της
προσφέρονται περισσότερα στεφάνια, για «καλύτερη θέση» στις ουράνιες
μονές. Αυτά μας λένε οι άγιοι της Εκκλησίας, αυτά λέει και η Αγία Γραφή.
Ο ληστής στο σταυρό δεν είχε καμιά σχέση με το Θεό. Η ώρα του θανάτου
του ήταν αρκετή, για να τον περάσει απευθείας στον Παράδεισο.
Διότι αναλύοντας και ερμηνεύοντας τη
λέξη, μέσα και κάτω από τις προϋποθέσεις της πίστεως, το μόνο
συμπέρασμα είναι αυτό: «Καλός τρόπος θανάτου». Γεννάται όμως το ερώτημα,
τουλάχιστον γι` αυτούς που έχει απομείνει λίγη πίστη στην καρδιά: Είναι
δυνατόν να επιτρέψει ο Θεός της αγάπης για τον καθένα από μας, τα
παιδιά του, κακό θάνατο; Εμείς βλέπουμε γύρω μας τους ανθρώπους να
πεθαίνουν με διάφορους τρόπους, πολλοί από τους οποίους είναι όντως
τρομακτικοί και νομίζουμε πως είμαστε «άξιοι» για τον οποιοδήποτε θάνατο
και τρέμουμε μη συμβεί και σε μας. Όμως, ο καλός Θεός έχει στο νου του
για τον καθένα το θάνατο που θα του ταιριάξει, για να του δώσει την
τελευταία ευκαιρία, για να μην έχει και την τελευταία ακόμη στιγμή της
επίγειας ζωής του το παράπονο πως δεν τον άφησε τον ανάλογο χρόνο και
την ανάλογη ψυχική κατάσταση, για να δείξει μετάνοια. Αλλά και να έχει η
δικαιοσύνη του Θεού το αντίστοιχο «δικαίωμα», να ενεργήσει κατά τον
τέλειο τρόπο.
Μη φοβάστε, αδέλφια. Ο αρχαίος
Έλληνας ειδωλολάτρης έλεγε: «Μωραίνει Κύριος όν βούλεται απολέσαι».
Μεταξύ των άλλων ερμηνειών, το ρητό αυτό, επιδέχεται και την εν Χριστώ
ερμηνεία: Αυτόν που θέλει να χάσει την ψυχή του (από τις αμαρτίες του), ο
Κύριος τον μωραίνει (μόνο και μόνο να σωθεί). Βλέπουμε μέχρι πού φτάνει
η αγάπη του, για το ποθούμενο σωτήριο τέλος! Πόσο καλύτερος θάνατος
μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε θάνατος, στον οποίο παρεμβάλλεται
ανθρώπινο χέρι και χαλάει το σχέδιό του Θεού; Και καλός θάνατος εν
τέλει, για κάθε άνθρωπο, είναι αυτός που έχει τις «προϋποθέσεις» για να
οδηγήσει την ψυχή στο αιώνιο φως του Χριστού.
Κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή
δυο επιλογές έχει ο άνθρωπος στη ζωή του. Με την ελευθερία που του
χάρισε ο Θεός, έχει να περάσει στην αιωνιότητα με πορεία προς το «αεί
είναι». Υπάρχουν δυο πόρτες. Η μια είναι η πόρτα του «αεί ευ είναι» και η
άλλη του «αεί φευ είναι». Ένα «φ» κάνει τη φοβερή διαφορά.
Τι πράμα είναι η ευθανασία και πώς
και από πού χαρακτηρίζεται όπως χαρακτηρίζεται και πώς γίνεται και από
ποιους γίνεται, δεν έχουμε ιδέα εμείς. Και δεν μας ενδιαφέρει να
μάθουμε, πέρα από την εν Χριστώ ευθανασία. Διότι, το μόνο θάνατο που θα
μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως ευθανασία είναι ο θάνατος εν μετανοία, ο
θάνατος που επέρχεται με το θέλημα του Θεού, εν τω Θεώ και για το όνομα
του Χριστού. Δε γνωρίζουμε λεπτομέρειες, αλλά από τα λίγα που ξέρουμε,
κατά την πίστη μας, είναι έγκλημα. Όταν δε γίνεται οικεία βουλήσει,
είναι αυτοκτονία, αυτοχειρία, που εκφράζει άκρα δειλία και έχει μητέρα
την δαιμονική υπερηφάνεια. Συνυπεύθυνοι δε είναι και όσοι συμφωνούν και
συμβάλλουν στο να οδηγηθεί ο άνθρωπος σ` αυτήν την ενέργεια.
Ευθανασία: Όμορφη και εύηχη λέξη,
αλλά με δαιμονικό περιεχόμενο, που οδηγεί, χωρίς κανένα εμπόδιο, στο
θάνατο της ψυχής. Ή αλλιώς στην απώλεια της αθανασίας.
Ο Θεός της αγάπης να φωτίσει όλους
μας, ώστε να μην τον προδώσουμε με τέτοια όντως θανατηφόρα ατοπήματα. Ας
προσέξουμε, αδέλφια μου, ας προσέξουμε. Οι σειρήνες σήμερα προβάλλουν
πολύ δελεαστικά την άρνηση του Θεού.
Μηχανεύονται, αλλά διαθέτουν και
μηχανές, για να παρουσιάσουν στα μάτια μας τα δαιμονικά μηχανεύματα ως
αγγελικές πράξεις, το έγκλημα ως ευεργεσία, την αμαρτία ως κατά φύση
κατάσταση.
Οι μέρες είναι πολύ πονηρές και
εκτός από την πίστη, το ζητούμενο και μη ευκόλως ευρισκόμενο, είναι Η
ΑΚΡΙΒΕΙΑ. Όταν υπάρχει προαίρεση, πόθος και δίψα για το «τέλειο», ο
Θεός δεν θα αφήσει.
Ηλιάδης Σάββας
Δάσκαλος
Κιλκίς, 11-8-2016
