Ἅγιος Νεκτάριος: «Ἡ συνήθεια τοῦ νὰ ἁμαρτάνεις φέρνει θάνατο»
Κείμενα αὐτογνωσίας: «Περὶ ἐπιμελείας ψυχῆς»,
τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως
Ἀπέναντι στὴν ἁμαρτία ὀφείλουμε νὰ εἴμαστε ἀνένδοτοι, γιατί καὶ μία
φορὰ νὰ ὑποκλέψει τὴ συγκατάθεσή μας, καθίσταται ἀληθινὸς κύριός μας.
Πρόσφορο παράδειγμα ποὺ ὑποδεικνύει τὸν ὕπουλο καὶ τυραννικὸ χαρακτήρα
τῆς ἁμαρτίας εἶναι ὁ τρόπος τῆς Σεμιράμιδος, μὲ τὸν ὁποῖο ὑφάρπαξε τὴ
βασιλεία καὶ ἔγινε αὐτοκράτειρα. Ἡ Σεμιράμις κατόρθωσε μὲ παντὸς εἴδους
θωπεῖες νὰ πείσει τὸν σύζυγό της Νίνο, βασιλιὰ τῆς Ἀσσυρίας νὰ
παραιτηθεῖ γιὰ μία ἡμέρα ἀπὸ τὸ ἀξίωμά του καὶ νὰ τῆς παραδώσει τὸ
σκῆπτρο τῆς βασιλείας. Ἀλλὰ ποιὸ ὑπῆρξε τὸ πρῶτο ἔργο τῆς νέας
αὐτοκράτειρας; Νὰ διατάξει νὰ φονευθεῖ ὁ Νίνος, ὁ βασιλιὰς καὶ σύζυγός
της, ὥστε νὰ ἐξασφαλίσει τὴν ἐξουσία ἰσοβίως πρὸς ὄφελός της. Ἡ
παρομοίωση εἶναι πλήρης καὶ ταιριάζει σὲ ὅλα. Ἡ ἁμαρτία, ὅπως ἡ
Σεμίραμις ποὺ ἀγωνίζεται μὲ παντὸς εἴδους θωπεῖες νὰ πετύχει τὴ
συγκατάθεση τοῦ ἀνθρώπου, ἀμέσως μόλις κατορθώσει αὐτὸ ποὺ ποθεῖ,
κατακυριεύει, αἰχμαλωτίζει καὶ θανατώνει τὸ λογικό. Ἐγκαθιστᾶ τὸν θρόνο
της στὴν καρδιὰ καὶ τὴν κατευθύνει σὲ ὅλο τὸν βίο. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἁμαρτία,
αὐτὰ τὰ χαρακτηριστικά της.
Ὄχι λοιπόν, ἂς μὴν ὑποχωρήσουμε ποτὲ στὶς θωπεῖες της, ἂς μὴν
παραδώσουμε σ’ αὐτὴν τὴν ἐξουσία· ἂς μὴν πράξουμε ὅ,τι δὲν θέλει ἡ
ἐσωτερική μας διάθεση· ἂς μὴν ὑποδουλώσουμε τὴν ἐλεύθερη θέλησή μας στὴ
θέληση τῆς ἁμαρτίας· ἂς μὴ συγκατατεθοῦμε σὲ ὅ,τι εἶναι ἀντίθετο πρὸς
τὸν ἠθικὸ νόμο. Τίποτα ἂς μὴν καταστήσει τὴν καρδιὰ μας μαλθακή. Ἀκόμη
καὶ τὰ…πιὸ δελεαστικὰ λόγια, ἂς ἀναδείξουν τὴν καρδιὰ μας σκληρότερη ἀπὸ τὸν
χάλυβα. Νὰ μὴ μᾶς κάνουν καμία ἐντύπωση τὰ δάκρυα, οἱ στεναγμοί, οἱ
ὑποσχέσεις, οἱ ἀπειλές. Νὰ μείνουμε σταθεροὶ καὶ ἀκλόνητοι στὸ φρόνημά
μας, ὥστε νὰ μὴν μᾶς συμβεῖ ὕστερα ἀπὸ λίγο τὰ στεγνὰ μαγουλά μας νὰ τὰ
μουσκέψουν δάκρυα ἄκαρπης μετάνοιας. Ἡ ἄνανδρη ὑποχώρηση θὰ μᾶς
προσκομίσει τὰ διπλὰ δεινά· πρῶτα τὴ ντροπὴ καὶ ὕστερα τὴ δυστυχία.
Ἀντιθέτως, ἡ ἀνδρεία θὰ προσκομίσει τὸ θάρρος, τὴ δόξα καὶ τὴν
εὐτυχία. Τὰ πιὸ κατάλληλα παραδείγματα τὰ ὑποδεικνύει ἡ Ἁγία Γραφή. Ἀπὸ
μὲν τοὺς ἄνδρες, τὸν πάγκαλο Ἰωσήφ, ὁ ὁποῖος ὑπέμεινε κάθε κακοπάθεια,
ἀκόμη καὶ τὸν θάνατο, προκειμένου νὰ τηρήσει τὶς ἠθικές του ἀρχές, νὰ
τηρήσει τὴν ἠθική του ἐλευθερία, νὰ τηρήσει τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ἀπὸ δὲ
τὶς γυναῖκες, τὴν ἐνάρετη Σωσάννα, ἡ ὁποία προτίμησε τὸν θάνατο ἀπὸ τὴν
ἁμαρτία. Ἐὰν ὁ Νίνος ἔμενε ἀνυποχώρητος στὶς θωπεῖες τῆς Σεμιράμιδος,
αὐτὴ θὰ ἔμενε ὑποταγμένη σ’ αὐτὸν γιὰ ὅλη της τὴν ζωή. Σταθερότητα
λοιπὸν καὶ ἀνδρεία, γιατί μόνο μὲ αὐτὰ θὰ διατηρήσουμε τὴν ἡγεμονία τοῦ
λογικοῦ καὶ τὴν ἠθική μας ἐλευθερία.
Τὸ παράδειγμα τοῦ Νίνου μᾶς διδάσκει ὅτι ὄχι μόνο ἡ ἰσχυρὴ ἁμαρτωλὴ
συνήθεια , ἀλλὰ καὶ ἡ ἁμαρτία ποὺ διαρπάχθηκε μία καὶ μόνο φορᾶ εἶναι
κάτι ἐπικίνδυνο καὶ φοβερό. Ὡς ἐκ τούτου, εἶναι ἀνάγκη νὰ ἀποφεύγουμε
τὴν ἁμαρτία μὲ ὅλη μας τὴ δύναμη. Ὡστόσο, ἐὰν ἁμαρτήσουμε, γρήγορα νὰ
μετανοήσουμε, ὥστε νὰ μὴν ὑποδουλωθοῦμε. «Ἐὰν τὸ νὰ ἁμαρτήσει κανεὶς
εἶναι βαρύ», λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, «τὸ νὰ ἐπιμείνει στὴν ἁμαρτία πόσο
βαρύτερο εἶναι;»· καὶ ὁ θεῖος Χρυσόστομος προσθέτει: «δὲν εἶναι φοβερὸ
τὸ νὰ πέσεις, ἀλλὰ τὸ νὰ πέσεις καὶ νὰ μὴν σηκώνεσαι, τὸ νὰ κακοπαθεῖς
μὲ τὴ θέλησή σου καὶ νὰ ἔχεις ἀποβλακωθεῖ ἀπὸ τοὺς λογισμοὺς ἀπογνώσεως,
προσπαθώντας νὰ κρύψεις τὴν ἀσθενική σου προαίρεση»· καὶ ἀμέσως: «τὸ νὰ
ἁμαρτάνει κανεὶς εἶναι ἴσως ἀνθρώπινο, τὸ νὰ ἐπιμένει ὅμως στὴν ἁμαρτία
δὲν εἶναι ἀνθρώπινο, ἀλλὰ ὁλωσδιόλου σατανικό».
Ἀπόδοση στὴν Νέα Ἑλληνική: Εὐανθία Χατζὴ
Ἐπιμέλεια κειμένου – Ἐπίμετρο: Γιῶργος Μπάρλας
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ
