ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΟΜΙΛΙΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΙΝ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΟΜΙΛΙΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΙΝ
Περιεχόμενα
ΟΜΙΛΙΑ
Α 52.791
ΟΜΙΛΙΑ Β 52.795
ΟΜΙΛΙΑ Γ
52.797
ΟΜΙΛΙΑ Δ
52.799
ΟΜΙΛΙΑ
Α 52.791
Τρία παράδοξα θαύματα έξ αρχής χρόνου ού γνώριμα,
την φύσιν αύτήν υπερακοντίζοντα τήν ήμετεραν συνεπλεξαν, αρραγή και ασάλευτα
μενοντα· τρίπλοκον γαρ σχοινίον ταχύ ού διαρρήσσεται. Ταυτα δε έστιν ανυμφεύτου
μητρος ώδις, τριήμερου πάθους ανάστασις, σαρκος εις ούρανούς ανάληψις. Οΐδεν ό
χρόνος στείρας τικτούσας, αλλ' ού γαμικής συναφείας έκτός· οΐδε νεκρούς
αναβιώσαντας, αλλ' ούχι εις ζωήν ατελεύτητον· οΐδε προφήτην αναλαμβανόμενον,
αλλ' ώς εις ούρανόν· το, ώς, τής αληθείας δεύτερον. Ο μέν γαρ Ήλίας τόπον έκ
τόπου ήμειψεν, ό δέ Σωτήρ ανήλθεν, όθεν κατήλθεν, πολλών θεωμενων ανδρών και
γυναικών, αχρις ου το βλεμμα προς ύψος ατενίζον ήτόνησεν, αγγελων
έπιμαρτυρούντων τη θεα, και τήν δευτεραν
καταμηνυόντων ελευσιν, Και ιδού, φησιν, ανδρες δύο παρειστήκεισαν αύτοΐς έν
έσθήτι λευκη, ο'ΐ και εΐπον· Ανδρες Γαλιλαΐοι, τί έστήκατε έμβλεποντες εις τον
ούρανόν; και τα έξής. ’Ώ πόσα ό αγαθος δια δούλων πονηρών εις σωτηρίαν
έπραγματεύσατο! κατήλθεν έξ ούρανών, ανήλθεν εις ούρανούς, έξ ούρανών πάλιν
έλεύσεται· έλεύσεται δέ πώς; Ούκ εις έτεραν αναλυθεις υπόστασιν, αλλ' έν τω
ειδει τής σαρκος, έν τω ανθρωπίνω σχήματι· ού μεντοι ταπεινα πράττων, ώς το
πρότερον, ούκ έπι σκάφους υπνών, ούκ έπι φρεατι κόπω δίψης κρατούμενος, ούκ έπι
πώλον όνου καθήμενος, αλλ' έπι πώλου νεφελοειδούς οχούμενος· ούχ όλώας
έπαγόμενος, αλλ' υπο αγγελων δορυφορούμενος· ού δικαστου παριστάμενος βήματι,
αλλ' αύτος κρίνων τής οικουμενης τα περατα, και τοΐς άλιεΰσιν αύτοΐς έξουσίαν
δικαστικήν χαρισάμενος· ώς και αύτος
διδάσκει, προς μέν τούς μαθητας λεγων· Όταν καθίση ό Υίος του ανθρώπου έπι
θρόνου δόξης αύτου, καθίσεσθε και υμεΐς έπι δώδεκα θρόνους, κρίνοντες τας
δώδεκα φυλας του Ισραήλ· προς δέ τούς Ιουδαίους· Ει δέ έγώ έν Βεελζεβούλ
έκβάλλω τα δαιμόνια, οί υίοι υμών έν τίνι έκβάλλουσιν; δια τουτο αύτοι κριται
υμών εσονται· ότιπερ έξ Ιουδαίων οντες τα τών Ιουδαίων ούκ έφρόνησαν, αλλα τα
πάθη του Χριστού και τα στίγματα τών συγγενών Κυριοκτόνων προετίμησαν.
Μεγα θαυμα, ξενον κριτήριον, ιδεΐν άλιεα δικάζοντα,
και Φαρισαίον κρινόμενον, σκηνοποιον μετα παρρησίας καθήμενον, και αρχιερεα
μετα στεναγμών εύθυνόμενον. Τί γαρ τον Δεσπότην κατα κόρρης έρράπιζον, κατα
κεφαλής έκονδύλιζον, το δέ τελος τον κληρονόμον εξω του αμπελώνος έφόνευον; τί
δέ τον Πετρον έφυλάκιζον; τί δέ τον Παυλον πεντάκις τεσσαράκοντα παρα μίαν
πληγας έβασάνιζον; Αλλ' ό θαυμαστος αρχιερεύς Ανανίας το στόμα παίειν του
Παύλου τοΐς υπηρεταις έκελευσε, το στόμα του Παύλου, το στόμα τής χάριτος, το
στόμα τής αληθείας, το πλήκτρον τής ζωής, το πάσης σάλπιγγος γενναιότερον, το
πάσης άρμονίας έμμελεστερον, το οργανον του Χριστου, τον αύλον του Πνεύματος· τα
γαρ δοκουντα τω άγίω Πνεύματι ό Παυλος δια τής γλώσσης έδημοσίευσεν· όθεν οΐμαι
τον Δαυι'δ έκ προσώπου Παύλου λεγειν· Ή γλώσσά μου κάλαμος γραμματεως
οξυγράφου. Τί ούν προς τον Ανανίαν ό Παυλος, τήν έπερχομενην αύτω δίκην
προθεωρών; Τύπτειν σε μελλει ό Θεος, τοΐχε κεκονιαμενε. Τοίχος γαρ
κεκονιαμενος, τάφος κεκαλλωπισμενος, εξωθεν έχθρος, εσωθεν νεκρός.
Έπει ούν πρόκειται τών βεβιωμενων λογοθεσιον, και
παγκόσμιον δικαστήριον, τών ταλάντων τήν έργασίαν απαιτουν, του μυστικου γάμου
τήν αθετησιν, τήν λαμπαδουχίαν του νυμφώνος, του σπόρου τήν αύξησιν, του
άμπελώνος τον καρπόν, καί οσα διά των παραβολών ήμΐν άπεκάλυψε, τον βίον
ταλαντεύσωμεν, τά τοΰ βίου συναλλάξωμεν, ούκ άργυραμοιβοΰντες, ούδέ
χρυσορυχοΰντες, ού βαρεως δανείζοντες· ταΰτα γάρ καί ό κριτής άποστρεφεται·
άλλά πτωχοτροφοΰντες, φιλοξενοΰντες, θεοκλητοΰντες, καί οσα τοΰ κριτοΰ τήν
οργήν μαλάττειν έπίσταται. Μάθε τής φιλοξενίας το κερδος, άποβλεψας εις τον
’Αβραάμ, τής ικεσίας το όφελος τών Νινευϊτών λογισάμενος, τής έλεημοσύνης τον
θησαυρόν θεωρήσας τήν Ταβιθάν έπί κλίνης κατακειμενην άψυχον, έν τάφω μελλουσαν
κατορύττεσθαι· άλλ' αι χήραι τον Πετρον κυκλώσασαι, καί τά δώρα τής νεκρας
έπιδεικνύμεναι, έξ αδου τήν τεθνεώσαν άνεσπασαν.
Ει δέ νεκρον το σώμα δάκρυα χηρών έψύχωσε, πρόδηλον
οτι καί αύθις τεθνηξόμενον, όποΐά τινα παρεξειν οιει έν ταΐς τών άγαθών
άποδόσεσι τον κριτήν τοΐς άφειδεΐ δεξιά τήν πτωχοτροφίαν άσκήσασι, καί
μαρτυρίας πτωχών ούκ άπορρήξασι; Τότε γάρ το δώρον άναφαίρετον, ούκ ετι θανάτου
μεσιτεύοντος, άλλά διηνεκοΰς έκτεταμενης ζωής. Σαλπίσει γάρ, φησί, καί οι
νεκροί έν Χριστώ άναστήσονται άφθαρτοι καί άτρεπτοι, κατά τήν τοΰ Δεσπότου
μίμησιν. Καί καθάπερ αύτον νεφελη τις ύπελαβεν, ουτω καί ήμεΐς, κατά τήν τοΰ
Παύλου φωνήν, Έν νεφελαις άρπαγησόμεθα. Καί ώς αύτος άνεβη έν άλαλαγμώ καί φωνή
σάλπιγγος, τον αύτον τρόπον καί ήμεΐς διά τής άρχαγγελικής σάλπιγγος, τοΰ
θανάτου το νεφος ώσπερ υπνον άποσεισάμενοι, τω άρχηγω τής ζωής συνεσόμεθα· Καί
ουτω, φησί, πάντοτε συν Κυρίω έσόμεθα, τά τοΰ Κυρίου φρονοΰντες, τάς έντολάς
αύτοΰ φυλάξαντες. Γενοιτο δέ πάντας ήμας τής μακαρίας έκείνης άξιωθήναι φωνής·
Εύ, δοΰλε άγαθέ καί πιστέ, έπί ολίγα πιστος, έπί πολλών σε καταστήσω, εισελθε
εις τήν χαράν τοΰ Κυρίου. Αύτοΰ ή δόξα καί το κράτος, εις τους αιώνας τών
αιώνων.
Αμήν.
ΟΜΙΛΙΑ Β
52.793
Εύλογητος ό Θεός. Εύκαιρον σήμερον απαντας ημάς
άναβοησαι το προφητικόν εκείνο λόγιον, και κοινή τον απαντων ήμών Δεσπότην
άνυμνησαι, και λέγειν· Τίς λαλήσει τας δυναστείας του Κυρίου, άκουστας ποιήσει
πασας τας αινεσεις αύτου; Σήμερον γαρ η άπαρχή ημετέρα είς ούρανον άνελήλυθεν,
και ό την εξ ημών σαρκα άναλαβων, τον θρόνον κατείληφε τον πατρικόν, ινα
καταλλαγήν προς τους δουλους εργαζηται, και τήν παλαιαν εχθραν άνελη, και τήν
ειρήνην τών ανω δυνάμεων τοις επιγείοις άνθρώποις χαρίζηται. Κοινα γαρ ημών
σήμερον κατα του διαβόλου τα νικητήρια, κοινα τα βραβεία, κοινα τα επαθλα,
κοινοι και οι στέφανοι, κοινή και ή δόξα. Διο σκιρτήσωμεν απαντες όρώντες ήμών
τήν άπαρχήν ανω καθημένην, και τήν ημετέραν φυσιν τον εκ δεξιών του Θεου
καταλαμβανουσαν θρόνον. Εΐ γαρ ό θαυμασιος προφήτης μακαρίζει τους έχοντας
σπέρμα εκ Σιων, και οίκείους εν Ιερουσαλήμ, πολλω μάλλον ημάς χαίρειν δει, και
άγαλλεσθαι όρώντας τήν ημετέραν άπαρχήν εις αύτήν του ούρανου τήν κορυφήν
άνελθουσαν, και τον θρόνον επειλημμένην τον βασιλικόν.
Έννόει γαρ, άγαπητέ, οση του Θεου ημών η άγαθότης
και άπόρρητος οικονομία γέγονε περι το γένος το ημέτερον, του παραδείσου
εκπεπτωκος δια τήν άπατην του διαβόλου, και τοσαυτη άρα καταδικασθέν άθρόον είς
οσον ύψος άνήγαγεν, και πώς ημείς οι της γης άναξιοι φανέντες, τήμερον είς τον
ούρανον άνήχθημεν, και ημετέρα φυσις η και του παραδείσου άναξία το πρότερον
νομισθείσα. Αυτη γαρ του ούρανου τήν προεδρίαν άνείληφε, και η τών δαιμόνων
γενομένη παίγνιον, σήμερον υπο άγγέλων και τών ανω δυναμεων προσκυνειται. Ω
μακαρίου φθόνου! ω καλης επιβουλής! ω φθόνε καλών, πρόξενε μυρίων ημίν άγαθών, θεσμον άπέτεκες άθανασίας.
Φθονήσας γαρ τή φυσει τή ημετέρα ό πονηρος εκείνος δαίμων επι γης τήν διαγωγήν
εχουση, νυν όρα εν ούρανω προσκυνουμένην· και παρακλέψας, ως ωετο, μεγαλα και
άνείκαστα, νυν μειζόνων και λαμπροτέρων ημάς άπολαυοντας όρα. Διο δή σκιρτώ και
άγαλλομαι σήμερον, και υμάς συνεφαψασθαί μοι της χορείας παρακαλώ. Οι γαρ μήτε
της κατω άρχης οντες αξιοι, προς τήν βασιλείαν άνέβημεν τήν άνωτατω, υπερέβημεν
τους ούρανους, επελαβόμεθα του θρόνου του βασιλικου, και η φυσις, δι' ήν
εφυλασσε τον παραδεισον τα Χερουβιμ, εποχείται προσκυνουμένη. Έκπλαγηθι τοίνυν,
άγαπητέ, του Δεσπότου σου το εύμήχανον, και δόξασον τον τοσαυτα σοι
χαρισαμενον.
Ύπερέβη γαρ η φιλοτιμία της δωρεάς της ζημίας το
μέγεθος. Όρα γαρ, παραδείσου ήμεν εκπεσόντες, και είς αύτον τον ούρανον
άνήχθημεν· θανατω κατεδικασθημεν, και η άθανασία ημίν δεδώρηται·
προσκεκρουκότες ήμεν και άπερριμμένοι, και υιους ημάς καλέσαι κατηξίωσεν, και
ούχ υιους μόνον, άλλα και κληρονόμους, και ού κληρονόμους μόνον, άλλα και
συγκληρονόμους Χριστου. ’Ίδε πώς μείζονα τών άφαιρεθέντων τα παρα του Κυρίου
δεδωρημένα ημίν. Άλλ' οταν άκουσης, οτι άνηλθε και άνελήφθη, μή καταβασιν
τοπικήν επι Θεου υπολαβοις· η γαρ Θεότης απαντα πληροί, και πανταχου παρεστιν,
και ούδαμου άπολιμπανεται, ως παντων έφορος, και παντων δημιουργός. Το δέ
όμογενές ημίν σώμα, ο άναλαβων οφθηναι κατηξίωσεν επι της γης, ομοιον ημίν κατα
παντα, αύτό εστι το ημέτερον άναλαμβανόμενον. Και δια τουτο κοινή παντες
σήμερον άναβοήσωμεν το προφητικον εκείνο λόγιον· Άνέβη ό Θεος εν άλαλαγμω,
Κυριος εν φωνή σαλπιγγος,
Καί την περιφανή ταύτην καί λαμπράν έορτάζωμεν
πανηγυριν, έπειδή καί κοινή πάντες τής ύπ' αύτοΰ δωρεάς άπηλαύσαμεν.
Καθάπερ δέ δεσπότης φιλάνθρωπος άγαπησας τον ίδιον
οικετην, διά το περί αύτον φίλτρον ού παραιτεΐται το ίμάτιον αύτοΰ
περιβάλλεσθαι· ουτω καί ό Δεσπότης ήμών Χριστός άγαπησας τήν φύσιν τήν
ήμετεραν, καί θεασάμενος εις βυθον κακίας κατενεχθεΐσαν, καί ούδεμίαν έλπίδα σωτηρίας
εχουσαν, καί πολλής δεομενην τής συγκαταβάσεως, κατηξίωσε το σώμα το ήμετερον
άναλαβεΐν. Καί διά τοΰτο φανείς τω κόσμω, πάντας άνθρώπους άπο τής πλάνης
ήλευθερωσε, καί προς τήν άληθειαν έπανηγαγε· καί βοά έν Εύαγγελίω, λεγων· Ούκ
ήλθον καλεσαι δικαίους, άλλά αμαρτωλούς, εις μετάνοιαν. "Ο τοίνυν
έβούλετο, κατώρθωσε, καί τήν άνθρωπίνην φύσιν κάτω που κειμενην άνεστησε, καί
τοσαύτην φιλανθρωπίαν έπεδείξατο, ώς μή χωρεΐν άνθρώπινον λογισμόν τον λόγον
τών γενομενων.
Πώς γάρ, ειπε μοι, ήμεις οί προσκεκρουκότες, οί τής
γής άνάξιοι φανεντες, καί τής άρχής κάτωθεν έκπεσόντες, προς τοσοΰτον υψος
άθρόον άνηχθημεν; πώς ό πόλεμος κατελύθη; πώς ή οργή άνηρεθη; Το γάρ θαυμαστον
καί πολλής έκπληξεως γεμον τοΰτό έστιν, οτι ούχ ήμών προσδραμόντων, άλλ' αύτοΰ
τοΰ δικαίως προς ήμάς άγανακτοΰντος, παρακαλεσαντος ύπέρ ήμών, καί ουτως ή
ειρηνη γεγονεν. Καί βοά Παΰλος λεγων· Ύπέρ Χριστοΰ πρεσβεύομεν, ώς τοΰ Θεοΰ
παρακαλοΰντος δι' ήμών. Είδες εύμηχανον σοφίαν; είδες άφατον φιλανθρωπίαν
Δεσπότου; είδες κηδεμονίαν ύπερβάλλουσαν; Νΰν το κεντρον τοΰ θανάτου διελύθη·
νΰν τοΰ αδου το νΐκος διερράγη· νΰν τοΰ θανάτου ή δυναστεία κατηργηται· νΰν ή
εχθρα καταλελυται· νΰν ό χρόνιος εσβεσται πόλεμος· άνθρωποι τότε άγγελοις
ώμοιώθησαν, άνθρωποι τοΐς άγγελοις άνεμίγησαν, καί πολύς παρ' έκατερας τής
όμωνυμίας ό σύνδεσμος πεπολίτευται. Άνήλθε γάρ ό κοινος Δεσπότης καταλλάξας τον
έαυτοΰ Πατερα τω τών άνθρώπων γενει. Καί οτι διά τοΰτο άνήλθεν, άκουσον αύτοΰ
λεγοντος· Συμφερει ύμΐν, ινα έγώ άπελθω· έάν γάρ μή έγώ άπελθω, ό Παράκλητος
ούκ έλεύσεται προς ύμάς. Καί σημεΐον τής καταλλαγής έπαγγελλεται δώσειν ήμΐν
τήν τοΰ Παρακλήτου παρουσίαν. Όρα γάρ καί το έπαγόμενον πώς άκριβώς προσεθηκεν·
Καί αύτος, φησίν, όδηγησει ύμάς εις πάσαν τήν άληθειαν· δηλονότι πλανωμενους,
καί ωδε κάκεισε περιαγομενους, καί το Πνεΰμα το άγιον καταπεμφθέν απαντας ήμάς
προς τήν άληθειαν όδηγησει. Επειδή γάρ αύτος ώργίζετο, ήμεΐς δέ καί ουτως
άπεστρεφόμεθα τον φιλάνθρωπον Δεσπότην, μεσον έαυτον έμβαλών ό Δεσπότης ήμών
Χριστος, τήν καταλλαγήν ειργάσατο. ’Έλυσε γάρ άληθώς το μεσότοιχον τοΰ φραγμοΰ.
Διο χρηστάς εχομεν λοιπον τάς έλπίδας προς τον τής ήμετερας άπαρχής άφορώντες
Κύριον.
Όπερ αν γάρ λοιπον είποις, ούκ ετι δεδοικα, καν
σκώληκα είποις, καν κόνιν, καν πΰρ, καν κόλασιν, καν βρυγμον οδόντων, καν
τεφραν, καν ότιοΰν μοι είποις, πάντα μοι εύκαταφρόνητα έπί άπαρχήν τήν έμήν
όρώντι άνω καθημενην, καί μονονουχί πάσιν άνθρώποις διαλεγομενην καί βοώσαν·
Άπόστητε τής ραθυμίας λοιπον, καί έπίγνωτε τήν έαυτών εύγενειαν, έννοησαντες,
το μετρον τών δωρεών, ων μετ' ού πολύ τήν μετουσίαν ύποδεχεσθαι μελλετε.
Συναυλιζόμενος γάρ αύτοΐς παρηγγειλεν άπο Ιεροσολύμων μή χωρίζεσθαι, άλλά
περιμενειν τήν έπαγγελίαν τοΰ Πατρός. Όρα καί έν τούτω κηδεμονίαν Δεσπότου·
ιδών γάρ τής άνθρωπίνης φύσεως τήν άσθενειαν, καί οτι πολλής δειται συμμαχίας,
έχαρίσατο τήν τοΰ αγίου Πνεύματος βοηθειαν, ινα άκαταγώνιστος γενηται ό
άνθρωπος προς τάς τοΰ διαβόλου μηχανάς. Καί ταυτον γεγονεν, ώσπερ αν εί τις
στρατηγος άριστος ιδών τούς ύπ' αύτον ταττομενους στρατιώτας, ού φεροντας τάς
τών έναντίων άπειλάς, άλλά καταπεπληγμενους ύπο τής άγωνίας, απαντας αύτούς
έπιρρώσειεν, περιφράξας πανταχόθεν θώρακι καί άσπίδι καί περικεφαλαία, καί τή
λοιπή παντευχία· ουτω δη καί ο Κύριος
ημών ιησούς Χριστός θεασάμενος πολλην ούσαν την τών έναντίων δυνάμεων
δυναστείαν, καί διά τούτο πολλής δεομενην βοηθείας την άνθρωπίνην φύσιν,
έδωρήσατο τού αγίου Πνεύματος την χάριν, ινα ο πρότερον δεδιώς τών δαιμόνων τάς
φάλαγγας, νύν ταύταις φοβερός όφθή, καί καταπλήττη, καί μόνον όφθεις άπελάση
τόν δόλιον οφιν. Τοιαύτη γάρ ή τού αγίου Πνεύματος χάρις· οπου γάρ αν φανείη,
δραπετεύειν ποιεί τών δαιμόνων τάς φάλαγγας, και πάσας τάς άντικειμενας
δυνάμεις.
Λήψεσθε γάρ, φησί, δύναμιν έπελθόντος τού αγίου
Πνεύματος έφ' ύμας, καί εσεσθε μοι μάρτυρες εν τε Ιερουσαλήμ, καί έν πάση τη
Ιουδαία, καί Σαμαρεία, καί εως έσχάτου τής γής. Τίς δε ήν αυτη ή δύναμις; Οπερ
καί πρώην πρός αυτους ελεγεν· Άσθενούντας θεραπεύετε, λεπρούς καθαρίζετε,
δαιμόνια έκβάλλετε, καί οσα τοιαύτα· ουδεν γάρ εσται νόσημα, φησίν, ουτως
ισχυρόν, ο μη ειξη τη τού αγίου Πνεύματος δυνάμει. Τοσούτων ήμίν άγαθών αΙτία
γεγονεν ή σήμερον ήμερα. Σήμερον γάρ άπελαβον άγγελοι, α πάλαι έπεθύμουν, την
φύσιν την ήμετεραν ορώντες άπό τού θρόνου άστράπτουσαν τού βασιλικού. Καί ινα
μάθης τό διάφορον δούλου καί δεσπότου, ήνίκα μεν Ήλίας άνελαμβάνετο, έν άρματι
πυρίνω τούτο ύπεμεινεν· ήνίκα δε ο Δεσπότης ο ήμετερος μετά σαρκός, νεφελη πρός
την άνοδον ύπηρετει. Βλεπόντων γάρ αυτών, φησίν, έπήρθη, καί ή νεφελη ύπελαβεν
αυτόν άπό τών όφθαλμών αυτών. Καί έκείνος μεν ώς είς τόν ουρανόν άνηει, δούλος
γάρ ήν· ο δε είς αυτόν τόν ουρανόν, Δεσπότης γάρ ήν. Ιδου δύο άνδρες έν έσθήτι
λευκη, καί φασι πρός αυτούς· Ούτος ο Ιησούς ο άναληφθείς άφ' ύμών είς τόν
ουρανόν, ούτος έλεύσεται ον τρόπον έθεάσασθε αυτόν.
Καί οτε μεν τόν δούλον εδει κληθήναι, άρμα
κατεπεμπετο· οτε δε τόν Υιόν, θρόνος βασιλικός, καί ουχ απλώς θρόνος, άλλ'
αυτός ο πατρικός. ’Άκουε γάρ Ήσαίου τού μεγαλοφώνου περί τού Πατρός λεγοντος·
Ιδου Κύριος κάθηται έπί νεφελης κούφης. Διά τούτο καί τω Υιω την νεφελην
κατεπεμψεν. Καί ο μεν Ήλίας άνελθών άφήκε μηλωτην έπί τόν Έλισσαίον, ο δε
Ιησούς άναβάς άφήκε χαρίσματα έπί τους μαθητάς, ουχ ενα προφήτην ποιούντα, άλλά
μυρίους Έλισσαίους, μαλλον δε έκείνου πολλω μείζους καί λαμπροτερους. 'Άπερ
άπαντα έννοούντες, άγαπητοί, άμειψώμεθα καί ήμεις τόν ήμετερον Δεσπότην διά τής
άρίστης πολιτείας, ινα ώς αυτός ήμας έδόξασε διά τών οικείων χαρισμάτων, ουτω
καί ήμεις διά τών κατορθωμάτων καί τής άρίστης πολιτείας τόν Θεόν ιλεων
έργαζώμεθα. Δοξάσωμεν τοίνυν τόν ήμετερον Δεσπότην, καί τής ύπεροψίας τών
παρόντων καταφρονήσωμεν. Αυτη γάρ άρίστη μάλιστα διδασκαλία δυναμενη τους
άπίστους πρός την άλήθειαν χειραγωγήσαι. Ουδε γάρ ουτω τοίς παρ' ήμών
λεγομενοις προσεχουσιν, ώς τοίς ύφ' ήμών πραττομενοις. Διά τούτο καί ο Χριστός
ελεγεν· Μακάριος ο ποιήσας καί διδάξας· δεικνυς οτι τής διά λόγων διδασκαλίας ή
διά τών εργων έστίν άκριβεστερα, καί μαλλον έναγαγείν δυναμενη τους άγνώμονας.
Γενώμεθα τοίνυν ευάρεστοι Θεω, καί μετά άκριβείας τόν έαυτών βίον ρυθμίσωμεν,
ινα καί τού Πνεύματος την χάριν έπισπασώμεθα, καί πρός την τής άρετής κατόρθωσιν
πλείονα την ευκολίαν εξωμεν ύπό τής τού Πνεύματος δυνάμεως συνεργούμενοι.
’Ένθα γάρ αν ιδη ψυχην νήφουσαν ή χάρις, έκεί μετά
δαψιλείας έφίπταται.
Ευτρεπίσωμεν τοίνυν έαυτους, παρακαλώ, ινα παρά τής
τού Πνεύματος ένεργείας δυναμούμενοι, καί τόν παρόντα βίον άλυπον διανύσωμεν,
καί τών μελλόντων έπιτύχωμεν άγαθών, καί τής βασιλείας τών ουρανών άξιωθήναι·
ών γενοιτο πάντας ήμας έπιτυχείν χάριτι καί φιλανθρωπία τού έξαγοράσαντος ήμας
τω τιμίω τής ζωοδώρου πλευρας αυτού αιματι, καί έκ πλάνης καί έκ δουλείας ήμας
άπαλλάξαντι, Ιησού Χριστού τού Κυρίου ήμών· μεθ' ού πρεπει τιμη καί κράτος,
πασα δόξα καί μεγαλοπρέπεια τώ Πατρί καί τώ άγίω καί ζωοποιώ Πνεύματι, νΰν καί
αεί, καί εις τούς αιώνας τών αιώνων. ’Αμήν.
ΟΜΙΛΙΑ Γ
52.797
Φαιδρόν μοι το της Εκκλησίας θέατρον, ού γέλωτα τοΐς
άνθρώποις έργαζόμενον μάταιον, άλλα σφοδρόν τω διαβόλω τον θρηνον. Βλέπει γαρ
ανω τών κάτω νεκρών άναστάσιμον ρίζαν· βλέπει τόν κάτω παρ' αύτου παραδοθέντα
τω σταυρω, έξ ούρανου αύτόν καθορώντα· βλέπει την γην άγγέλων πεπληρωμένην·
βλέπει παραδόξως άέρα βαδιζόμενον· βλέπει τας ούρανίους δυνάμεις άπαντώσας, καί
τούς μέν λέγοντας· Άρατε πύλας, οί άρχοντες, ύμών, καί είσελεύσεται ό Βασιλεύς
της δόξης, τούς δέ πάλιν άπαντώντας καί ύπασπίζοντας· Κύριος κραταιός καί
δυνατός έν πολέμω. Ποίω πολέμω; Όν ύπέρ ημών πρός τόν κοινόν έχθρόν ύπεδέξατο,
δν ούδείς άνθρώπων, ού προφητών, ού δικαίων καταπαλαΐσαι δεδύνηται.
Έτετυράννηντο γαρ πάντες ύπό Βασιλεύοντος τότε
θανάτου, έ'ως ού παραγέγονεν ό βασιλεύς τών αίώνων, καί δήσας τόν ισχυρόν,
άπέλαβεν αύτου τα σκεύη. Σταυρουμένου γαρ του Κυρίου, αί μέν δυνάμεις τών
ούρανών έξενίσθησαν, η δέ κτίσις πάσα έκλονεΐτο, όρώσα τό κοινόν μυστήριον καί
τό φοβερόν θέαμα γενόμενον έπί της γης. Έτρόμασε γαρ η γη, έκινήθη η θάλασσα,
έκλυδωνίσθη η άβυσσος, πάσα η κτίσις έταράχθη· έφοβήθησαν φωστηρες ούρανών,
εφυγεν ό ήλιος καί ή σελήνη, άστέρες έξέλιπον, ήμέρα ούχ ύπέμεινεν, άγγελος
έξήλατο τεταραγμένος του ναου, περιεσχισμένου του καταπετάσματος του οίκου·
σκότος έπλήρωσε την γην, τα στοιχεία άπεστράφη, καί η ημέρα ήλλοιώθη· ού γαρ
έβάσταζον όρώντες τόν έαυτών Δεσπότην καί ποιητήν κρεμάμενον έπί ξύλου. Τότε ό
αδης κατελύθη, καί αί πύλαι αύτου συνετρίβησαν, καί οί μοχλοί αύτου
συνεκλάσθησαν. Περί ών Δαυίδ προφητεύων ελεγεν, Ότι συνέτριψε πύλας χαλκάς,
μοχλούς σιδηρους συνέθλασε. Τότε επεσεν ό βασιλεύων θάνατος ύπό τούς πόδας
Χριστού, καί έσύρετο αίχμάλωτος θριαμβευόμενος. Τω γαρ άτρέπτω σώματι καί
γενναίω κενώσας του Έχθρου τήν ίσχύν, καί τας μηχανας αύτου συντρίψας,
κατέδραμεν είς τα του αδου βασίλεια, καί τόν θρόνον αύτου κατέσπασε, τό διάδημα
καθεΐλε, τα σκηπτρα κατέλυσε, φωνήν άφηκε, λέγων· Δευτε, πάσαι αί πατριαί τών
έθνών, πρός τόν Πατέρα καί Θεόν· δευτε, καί της δουλείας έλευθερίαν κομίσασθε.
Προάγω γαρ ύμάς έκ δουλείας είς έλευθερίαν, έκ σκότους είς φώς, έκ τυραννίδος
είς βασιλείαν. Ζωήν γαρ ύμΐν εύαγγελίζομαι έγώ ό Χριστός.
Τοιγαρουν μηκέτι φοβεΐσθε τόν τύραννον, άλλα
καταφρονείτε φόβου καί θανάτου, λιμου καί θλίψεως, δεσμών καί φυλακης καί
στενοχωρίας. Ταυτα γαρ δέδοικεν ό τυράννου στρατός δς καταλέλυται· μόνος δέ
πάντων έγώ είμι νικηφόρος βασιλεύς, ό καί παθών ύπέρ ύμών σαρκί. Ούτος τοίνυν
έστίν άληθώς κραταιός καί δυνατός Κύριος· ούτός έστιν ό δυνατός έν πολέμω·
ούτός έστιν ό βασιλεύς της δόξης, ό έξάγων πεπεδημένους έν άνδρεία, τούς
κατοικουντας έν τάφοις· πρός δν ελεγε Δαυίδ· ’Ανέβης είς ύψος, ήχμαλώτευσας
αίχμαλωσίαν. Πάσα μέν ούν έορτή Χριστιανών, του διαβόλου κατάκρισις· έξαιρέτως
δέ αύτη. Έν πάσαις μέν γαρ ταΐς αλλαις τήν έαυτου άπογυμνώσας κακίαν, καί μηδέν
ωφελήσας έαυτόν έθριάμβευσεν. Οίόν τι λέγω· Της Παρθένου παραδόξως κυοφορούσης,
τήν της μοιχείας έπεφήμισε πράξιν· άνεκλαλήτως τεκούσης, τό μή είναι παρθένον
διέβαλεν· έκτρεφομένου του τήν σύμπασαν τρέφοντος κτίσιν, φονοκτονεΐν τα βρέφη
τόν Ήρώδην έδίδαξεν, οίόμενος έν αύτοΐς συλλαβεΐν τόν άκράτητον· έπί τό βάπτισμα
σπεύδοντα, προς πειρασμόν επανάγει, διαλεγόμενον
τοΐς Ίουδαίοις, βλασφημεΐσθαι πεποίηκε· θαυματουργοΰντα, λιθάζεσθαι
παρεσκεύασε, τον φονεα καί ληστήν άντ' αυτου προετίμησε· σταυρωθεντι ληστας
συνεσταύρωσε· ταφεντι το μνημειον εσφράγισεν· άναστάντι συκοφαντεί τήν
άνάστασιν· άναλαμβανομενου δέ αυτου καί εις ουρανούς άπιόντος, ουκ είχε τι
φθεγξασθαι, άλλα τήν εαυτου μειζόνως κεφαλήν ετραυμάτισε.
Διο πάσης αυτω πανηγύρεως ή σήμερον χαλεπωτερα
καθειστήκει, όρώντι πασαν πανταχου τήν τών άγγελων στρατιαν χορεύουσαν, καί
τούς μέν άκολουθουντας, άλλους δέ προτρεχοντας, έτερους άπαντώντας, άλλους
πάλιν τω χορω τών άποστόλων διαλεγομενους, καί λεγοντας· ’Άνδρες Γαλιλαιοι, τί
έστήκατε βλεποντες εις τον ουρανόν; Ούτος ό Ίησους ό άναληφθείς άφ' ύμών εις
τον ουρανον, ουτω πάλιν ελεύσεται, ον τρόπον εθεάσασθε αυτον πορευόμενον εις
τον ουρανόν· ούτος ό Ίησους ό τήν πληθύν τών σημείων επιδειξάμενος. Ή τής
Δεσποτικής ούν άναλήψεως ήμερα τον μέν διάβολον, καθώς ειρηται, θρηνειν
παρεσκεύασε, τούς δέ πιστούς φαιδρύνεσθαι. Νυν γαρ το τερπνον εαρ άνετειλε, καί
τα τών άνθών άνεφύησαν κάλλη· τα τής άμπελου κατακομά κλήματα τών καρπών, τα
δενδρα τής ελαίας κυπρίζουσιν, αί συκαι τούς ολύνθους προσήνεγκαν, καί κινείται
τω ζεφύρω πεπυκνωμενα τα λήια, τήν τερψιν τών κυμάτων μιμούμενα τής θαλάσσης·
πάντα τή Δεσποτική άναλήψει μεθ' ήμών φαιδρύνεται. Φερε τοίνυν, κάγώ εφ' ύμιν
τα του Δαυίδ άνακρούσομαι ρήματα, απερ ήμιν άρτίως δια τήν Δεσποτικήν άνάληψιν
εβόα· Πάντα τα εθνη, κροτήσατε χειρας, άλαλάξατε τω Θεω εν φωνή άγαλλιάσεως. Κύριος
εν φωνή σάλπιγγος άνεβη, οπου ήν· άνελήφθη, οθεν ουκ εχωρίσθη. Ό γαρ καταβας,
αυτός εστιν ό καί άναβας ύπεράνω τών ουρανών. Ουκ άλλος ό τοις προφήταις
οφθείς, καί άλλος ό τοις άποστόλοις συνδιατρίψας· ουκ άλλος ο ων εν τοις
κόλποις του Πατρος, καί άλλος ό επί Πιλάτου κρινόμενος· ουκ άλλος ό επί σταυρου
τοις ήλοις προσηλωμενος, καί άλλος ό τοις Χερουβίμ εποχούμενος· ουκ άλλος ό ύπο
Ιωσήφ τή σινδόνι εντυλισσόμενος, καί άλλος τή παλάμη τήν κτίσιν
περιδρασσόμενος· ουκ άλλος ό εν τω μνημείω κατατιθεμενος, καί άλλος ύπο τών
Σεφαρίμ άνυμνούμενος· άλλ' αυτος τω Πατρί συγκαθήμενος, ό εν τή παρθενική μήτρα
άσπόρως βλαστήσας· Άνεβη ό Θεος εν άλαλαγμω, Κύριος εν φωνή σάλπιγγος· ό τών
αιωνων ποιητής, ό εξ ουκ οντων εις το είναι τα σύμπαντα παραγαγών, ό πλάστης
του Άδαμ, ό τής άνθρωπίνης φύσεως παραγωγεύς, ό τον ευάρεστον Ένώχ εις χωρίον
τής ζωής μεταστήσας, ό τον Νώε φυλάξας μεταξύ τής οικουμενης, ό τον πατριάρχην
Άβρααμ εκ γής Χαλδαίων προσκαλεσάμενος, ό τυπωσας εν τω Ίσαακ το του σταυρου
μυστήριον, ό τήν δωδεκάκλωνον τεκνογονίαν τω Ιακώβ χαρισάμενος, ό τήν ύπομονήν
τω Ιώβ παρασχών, ό ήγεμόνα του λαου τον Μωϋσήν προβαλόμενος, ό προφητείας εκ
μήτρας εμπλήσας τον Σαμουήλ, ό τον Δαυίδ εις βασιλεα εκ τών προφητών έλόμενος,
ό τήν σοφίαν τω Σολομώντι παρασχόμενος, ό τον Ήλίαν εν συσσεισμω αρματι πυρίνω
άναλαβών, ό τοις προφήταις εμπνεύσας τήν πρόγνωσιν, ό τοις άποστόλοις τήν
δωρεαν τών ιαμάτων χαρισάμενος, ό τοις αυτοις βοήσας· Θαρσειτε, νενίκηκα τον
κόσμον εγω.
Ούτός εστιν ό Κύριος τής δόξης, ό άναληφθείς εις
τούς ουρανούς εν άλαλαγμω, καί καθίσας εν δεξιά του Πατρός. Ύποταγεντων δέ αυτω
άγγελων καί εξουσιών καί δυνάμεων, αυτος τας επιπόνους ευχας ήμών άναλάβοι, καί
νικητας ήμας άναδείξει (σιξ) τών πειρατηρίων του κόσμου· ύποτάξει ήμιν πασαν
τήν φάλαγγα τών άκαθάρτων πνευμάτων, λεγων προς ήμας· Ιδού δεδωκα ύμιν τήν
εξουσίαν πατειν επάνω οφεων καί σκορπίων.
Άβλαβεις τοιγαρουν καί άμωμους, ύγιεις καί
όλοκλήρους διαφυλάξει ήμας
ψυχή καί σωματι καί πνεύματι, πεπληρωμενους καρπών
δικαιοσύνης καί ευποιίας, ό των όλων Θεός, ό καταξιώσας ημάς συναχθηναι, καί
την σωτήριον έπιτελέσαι έορτήν· οτι αύτω πρέπει πάσα δόξα, τιμη καί
προσκύνησις, τω Πατρί καί τω Υίω καί τω
άγίω Πνεύματι, νΰν καί άεί, καί εις τούς αιώνας των αιώνων. ’Αμήν.
ΟΜΙΛΙΑ Δ
52.799
Μίας, και φαιδρυνουσα τών πιστών τας καρδίας· φαιδρα
δε και της προκειμενης έορτης η ύπόθεσις· δια τί δε φαιδρα, έν τοΐς καθεξής
ρηθησομενοις ύποδείξομεν. Έν εξ τοίνυν ημεραις έποίησεν ό Θεός πάντα τα έργα
αύτοΰ, καθώς γεγραπται, τη δε έβδόμη κατεπαυσε. Διο και έπ' έσχάτου τών ημερών
εύδοκήσας ό του Θεου Λόγος ζητησαι και σώσαι το απολωλός, και ένανθρωπήσας, τον
αύτον τρόπον κατα τον αριθμόν τών ημερών της κοσμοποιίας, τας έορτας της έαυτου
οικονομίας ημΐν παρεδωκε. Πρώτη τοίνυν και ρίζα τών έορτών Χριστού, η κατα
σάρκα έκ της αγίας Παρθένου και θεοτόκου Μαρίας μετα την συλληψιν παράδοξος
γεννησις, έν η παρεγενετο Χριστος ό Θεος κλίνας ούρανους, όπως σώση κόσμον
απολλυμενον· έν η άγγελοι τοΐς ποιμεσιν οφθεντες, το παράδοξον του θαύματος
γνωρίζοντες έβόων· Δόξα έν ύψίστοις Θεω, και έπι γης ειρήνη, έν ανθρώποις
εύδοκία. Διο και δικαίως πρώτη έορτη προσηγόρευται. Δευτερα δε έορτη, η
έπιφάνεια Χριστου του Θεου ημών, καθ' ην έν τω ’Ιορδάνη παραγινόμενος έδειξε
πασιν ανθρώποις της αφάτου αύτου εύσπλαγχνίας την συγκατάβασιν· έν η και φωνη Πατρος
έξ ούρανου ήλθε, μαρτυρούσα περι αύτου· Ούτός έστιν ό Υιός μου αγαπητος, έν ώ
ηύδόκησα.
Αλλα και το Πνευμα έν ε’ίδει περιστεράς έλθον
έμεινεν έπ' αύτον, της όμοουσίου Τριάδος δηλαδη έπιφανείσης έν μια καιρου ροπη·
ής αύτόπτης άξιος ό του Κυρίου πρόδρομος γεγονεν Ιωάννης. Περι ής έπιφανείας
και ό μακάριος Παυλος ό απόστολος έλεγεν· Έπεφάνη η χάρις του Θεου η σωτήριος
πασιν ανθρώποις. Έπει ουν πάντων ανθρώπων σωτηρία πεφυκεν, αξίως και έορτη
μεγίστη ύπο τών εύσεβών ονομάζεται. Τρίτη τών έορτών η αγία και προσκυνητη και
πάνσεπτος του σωτηρίου πάθους Χριστου του αληθινου ημών Θεου ημερα, έν η έν
σταυρω σαρκι προσηλωθεις, το καθ' ημών της αμαρτίας έξηλειψε γραμματεΐον· έν η
και τον δια της παρακοης έκβληθεντα του παραδείσου ΑΜμ δια μιας φωνης έν αύτω
εισηγαγε. Φησι γαρ τω ληστη· Σήμερον μετ' έμου έση έν τω παραδείσω. Όθεν και
ταυτη έορτη μεγίστη καθεστηκε, και μάλιστα· Παυλος γαρ είρηκε· Το Πάσχα ημών
ύπερ ημών έτυθη Χριστός. Τετάρτη έορτη, η ύπερενδοξος και ειρηνοποιος ημερα της
αγίας Χριστου του Θεου ημών αναστάσεως, καθ' ην και έν τοΐς καταχθονίοις
γενόμενος, τους μοχλούς τους αιωνίους συντρίψας, και τα δεσμα διαρρήξας, ανεστη
έκ τών νεκρών, νίκην κατα του αδου αράμενος, τους έν αύτω κατακειμενους
συναναστήσας δικαίους, και προς τους μαθητας εισελθών, την ειρηνην αύτοΐς
κατεβράβευσεν. Όθεν πάσης αντιλογίας έκτος, μήτηρ αυτη έορτών η αοίδιμος ημερα
τοΐς πιστοΐς λελόγισται. Πεμπτη τοιγαρουν έορτη η αγία του Κυρίου εις ούρανους
ανάληψις, περι ής νυνι και την πραγματείαν ποιουμεθα· πεμπτη δε τών έορτών
έστι, καθότι και πεμπτη ημερα της έβδομάδος έπράχθη.
Δια τουτο δε έορτάζειν οφείλομεν, έπειδη σήμερον την
απαρχην του ημετερου φυράματος, τουτεστι την σάρκα, έν ούρανοις Χριστος
ανήγαγε. Διο και ό Απόστολος έλεγε· Συνήγειρε και συνεκάθισεν ημας έν τοΐς
έπουρανίοις έν Χριστω Ιησου. Όθεν ό αρχεκακος και της αμαρτίας εύρετης
διάβολος, δια τον όγκον της έπάρσεως και της ύπερηφανίας τον τυφον, έξεπεσεν,
έκεΐ τω μεγεθει της έαυτου φιλανθρωπίας τον δια της έκείνου κακίστης συμβουλίας
έκ του παραδείσου έκβληθεντα άνθρωπον Χριστος αντικατεστησε. Τιμης ουν αξία και
πνευματικης χορείας καί ή παρούσα έορτή καθεστηκεν. Άλλ' έπειδή έπτά έορτών
αριθμόν κατά τας ήμερας της κοσμοποιίας έν αρχή του λογου έμνημονευσαμεν, πεντε
δε καί μονον μεχρι του παροντος έορτάς έδείξαμεν, δεον έστί καί τάς
άλλας δυο έορτάς εις μεσον αγαγειν, ειθ' ούτως έπί την προκειμενην ιστορίαν τόν
λογον χειραγωγησωμεν. 'Έκτη τοίνυν έστί των έορτων ή έκτη πανευφημος ήμερα της
έπιφοιτησεως του αγίου Πνεύματος, καθ' ην τοις άγίοις αποστολοις ή κατ' έπαγγελίαν
προσδοκωμενη δωρεά του αγίου Πνεύματος έν ειδει πυρίνων γλωσσών παρά Χριστού έξ
ούρανών απεστάλη, ήτις καί Πεντηκοστή διά την τών έπτά έβδομάδων συμπληρωσιν
ώνομάσθη.
Άναντιρρητως ούν καί αυτη έορτή τοις εύσεβεσι
μεγίστη καθεστηκεν. Έβδομη έορτή ή προσδοκωμενη ήμερα της αναστάσεως τών νεκρών
(τήν γάρ έλπίδα ταυτην οΐ πιστοί απεκδεχομεθα), έν ή μελλει ό φιλάνθρωπος καί
απροσωπόληπτος δικαστής Χριστός ό Θεός ήμών αποδιδοναι έκάστω κατά τά έργα
αύτου. Αυτη έστίν ή αληθής κατάπαυσις, δι' ην καί ό αποστολος Παυλος έλεγε·
Σπουδάσωμεν εισελθειν εις έκείνην τήν κατάπαυσιν. Τοτε τοίνυν καί μάλιστα έορτή
χαρας καί εύφροσυνης καί αγαλλιάσεως πεπληρωμενη ύπάρχει τοις μελλουσι
κληρονομειν, "Α οφθαλμός ούκ ειδε, καί ους ούκ ήκουσε, καί έπί καρδίαν
ανθρώπου ούκ ανεβη, α ήτοίμασεν ό Θεός τοις αγαπώσιν αύτον. Ώστε, αγαπητοί,
εύξώμεθα καί ήμεις συνεορτάσαι τοις δικαίοις έν τω νυμφώνι της βασιλείας τών
ούρανών, ού μονον πρός μίαν ήμεραν, ή δυο, ή τρεις, αλλ' εις ατελευτητους
αιώνας. Τοιγαρουν τών έπτά έορτών ήμιν αποδειχθεισών, έπί τό προκείμενον
έπανελθωμεν. ’Έστι δε ήμιν περί της παρουσης έορτης της έν ούρανοις, λεγω δε
της του Χριστου αναληψεως, τό διήγημα. Δαυίδ μεν γάρ ειρηκε· Καί εκλινεν
ούρανους, καί κατεβη, καί γνοφος ύπό τους ποδας αύτου· τήν έξ ούρανών δηλαδή
του Λογου παρουσίαν έπί γης έσημανε. Γνοφον δε είπεν ύπό τους ποδας αύτου, τό
διά σαρκός ένδυμα της θεοτητος γνωρίζων· ώστε καί άγνωστος ήν τοις πολλοις ή
αύτου παρουσία διά τό ταπεινόν καί πραον. Πάλιν γάρ ό αύτός προφητης λεγει·
Κυριε, έν τη θαλάσση ή όδος σου, καί αΐ τρίβοι σου έν υδασι πολλοις, καί τά
ιχνη σου ού γνωσθησονται. Ει γάρ έγνωσαν, φησίν, ούκ αν τόν Κυριον της δοξης
έσταυρωσαν. Καί πάλιν είπεν· Έπεβη έπί Χερουβίμ, έπετάσθη έπί πτερυγων ανεμων.
Έπί Χερουβίμ είπε, καθοτι αύτός καί έν ούρανοις συν τω Πατρί ων έπί τών
Χερουβίμ έπωχειτο· καί συν ανθρώποις γάρ έπί γης αναστρεφομενος, του Χερουβικου
καί έπουρανίου θρονου ούδαμώς έχωρίζετο· πτερυγας δε ανεμων τάς νεφελας
αινίττεται, έν αίς καί ανεληφθη καθώς καί έν ταις Πράξεσι τών αποστολων
γεγραπται· Καί νεφελη ύπελαβεν αύτόν από τών οφθαλμών αύτών. Είτα καθεξης
λεγει· Καί ώς ατενίζοντες ήσαν εις τόν ούρανόν πορευομενου αύτου, θαυμα τοις
αποστολοις καί εκστασις καί θρους έπεγίνετο· θνητοί γάρ τήν φυσιν οντες, καί
ασυνηθεις τοιουτων θεωριών, έζητησαν τη διανοία.
Άλλ' έρει τις, οτι προειδοτες ήσαν καί τήν
μεταμορφωσιν ο τε Πετρος καί Ιάκωβος καί Ιωάννης. Προειδον μεν έκεινοι
μεταμορφωθεντα τόν Κυριον, καί νεφελην σκιάσασαν αύτόν, αλλ' ούκ είδον τήν
νεφελην εις αερα αρπασθεισαν, καί εις ούρανους τόν Δεσποτην αναλαμβάνουσαν.
Θαυμα έκεινο, θαυμα καί τουτο· αλλά θαυμα θαυματος φοβερώτερον, τουτο έκείνου
ύψηλοτερον. καν ένός Θεου ή δυναμις καί τό μυστηριον ύπηρχε. Τοτε Μωϋσης καί
Ηλίας ώφθησαν τοις περί τόν Πετρον, μετ' αύτου συλλαλουντες· νυν δε θρονος
Χερουβικός, τουτεστιν, αορατος δυναμις, τήν νεφελην καλυπτομενην αθροον
έπιστασα, τόν Δεσποτην τοις δουλοις συνομιλουντα αφηρπασε. Τοτε Πετρος μετά
παρρησίας απεκρίνατο· Κυριε, καλον έστιν
ήμας ώδε είναι· ποιησωμεν ώδε τρεις σκηνάς, σοί μίαν, καί Μωϋση μίαν, καί μίαν
Ηλία. Νυνί δε ούδε φθεγξασθαι ήδυνηθη τις τών μαθητών, ούδε τό στομα διανοιξαι,
αλλά φοβω μεγίστω καταπλαγεντες έξεστησαν. Έπάγει δε καθεξης ή Γραφή λέγουσα·
Καί ιδού ανδρες δύο παρειστήκεισαν αύτοΐς έν έσθήσι λευκαΐς, ο'ΐ καί ειπον.
Ούδε τούτο αργόν· το γαρ λευχειμονας υπαρχειν τούς ανδρας· εορτής μεγίστης
σημαντικόν έστι. Τι δε είπαν; ’Άνδρες Γαλιλαΐοι, τι εστήκατε έμβλέποντες εις
τον ούρανόν; Το υπεραγαν θαύμα κατέπτηξεν υμάς· έπελαθεσθε τού ειπόντος·
Πορεύομαι προς τον Πατέρα μου, καί Πατέρα υμών, καί Θεόν μου, καί Θεον υμών, ’Ή
ούχί ενεκεν τούτου ελεγε προς υμάς, Ούκ αφήσω υμάς ορφανούς· καί παλιν, Ειρήνην
τήν έμήν δίδωμι υμΐν, ειρήνην τήν έμήν αφίημι υμΐν; Ού τήν έπαγγελίαν τού
Παρακλήτου, τουτέστι τού άγιου Πνεύματος, υπέσχετο υμΐν; Ούτος ό ιησούς ό
αναληφθείς αφ' υμών εις τον ούρανον, ούτως έλεύσεται, ον τρόπον έθεασασθε
πορευόμενον αύτον εις τον ούρανόν.
Ούτως έλεύσεται μετα τών νεφελών τού ούρανού, μετα
δόξης καί δυναμεως πολλής· ούτως έλεύσεται έν καιρω, όταν μέλλη κρινειν τήν
οικουμένην έν δικαιοσύνη. Αύτω γαρ ό Πατήρ δέδωκε τήν κρισιν πάσαν. Ού
μνημονεύετε ότι ων σύν υμΐν, ελεγεν· Έδόθη μοι πάσα έξουσια έν ούρανω καί έπί
γης; Τότε οι απόστολοι έν εαυτοΐς γενόμενοι, υπέστρεφον, αινούντες καί
εύλογούντες τον Κύριον, καί απεκδεχόμενοι της θειας δωρεάς, τουτέστι τού
παναγιου Πνεύματος τήν έπιφοιτησιν. Καί δή έπληρώθη το έν Ψαλμοΐς ειρημένον·
Ανέβη ό Θεος έν αλαλαγμω, Κύριος έν φωνή σαλπιγγος. Σαφώς ένταύθα ό προφήτης
τήν δυαδα τών φύσεων της έν Χριστω οικονομιας έσήμανε· τον αύτον δε τρόπον καί Θωμάς
μετα τήν τού Κυριου αναστασιν ψηλαφήσας τήν πλευραν αύτού, έβόα λέγων· Ό Κύριός
μου καί ό Θεός μου.
Άνέβη ό Θεος έν αλαλαγμω, Κύριος έν φωνή σαλπιγγος.
Έν αλαλαγμω μεν, ότι ακαταπαύστω φωνή τον τρισαγιον ύμνον αναπέμπουσι τω Θεω·
καί όπως έπί Χερουβικού θρόνου ανελήφθη, προαπεδειξαμεν· Έν φωνή δε σαλπιγγος,
αρχαγγελικής δηλαδή, προσημαινούσης αύτού τήν έν ούρανοΐς ανοδον. ’Αλλα καί το
Πνεύμα το άγιον ταΐς ανω δυναμεσι τή προστακτική φωνή ανεκήρυττεν· Άρατε πύλας,
οι άρχοντες, υμών, καί έπαρθητε, πύλαι αιώνιοι, καί εισελεύσεται ό βασιλεύς τής
δόξης. Αι δε δυναμεις ελεγον· Τις έστιν ούτος ό βασιλεύς τής δόξης; Ειτα το
Πνεύμα· Κύριος κραταιος καί δυνατος, Κύριος δυνατος έν πολέμω. Ένικησε γαρ τον
Πολέμιον, ώπλισατο κατα τής τού διαβόλου τυραννιδος έν τω ανθρωπινω σώματι,
εσβεσεν αύτού τα πεπυρωμένα βέλη· καί τω σταυρω προσηλωθείς, καί θανατου
γευσαμενος, αθανατος υπαρχων, έσκύλευσε τον αδην, καί νικητής αποδειχθείς
ανέστη έκ τών νεκρών· καί το πλανώμενον πρόβατον έπιστρέψας, ιδού ανέρχεται έπ'
ωμων τούτο φέρων προς τα ένενήκοντα έννέα τα απλανή, τα έν τοις ορεσι,
τουτέστιν έν ούρανοΐς νεμόμενα. Κύριος κραταιος καί δυνατος, Κύριος δυνατος έν
πολέμω.
Καί παλιν λέγει· Κύριος τών δυναμεων, αύτός έστιν ό
βασιλεύς τής δόξης. Αι ούν δυναμεις ώς ήκουσαν, Κύριος τών δυναμεων, όμοφώνως
τήν συνήθη δοξολογιαν έκβοώντες, έδέχοντο μετα χαράς τον Κύριον, καί επεμπον
ε'ως τού υψηλού θρόνου καί έπηρμένου. Καί έπληρώθη το υπο τού Δαυίδ ειρημένον·
Ειπεν ό Κύριος τω Κυριω μου· Καθου έκ δεξιών μου, ε'ως αν θώ τούς έχθρούς σου
υποπόδιον τών ποδών σου. Ώ αιρετικε, ήπαντως προς τήν έξ ημών ληφθεΐσαν σαρκα,
έψυχωμένην έκ τής άγιας Παρθένου.
Αισχυνέσθωσαν ούν οι μιαν φύσιν έπί Χριστού
όμολογούντες. Ή γαρ θεια φύσις εύδηλον ότι συνήν αϊδιως τω θρόνω τής
μεγαλωσύνης. Ή δε καθολική Έκκλησια δοξαζέσθω. Ήμάς δε παντας αξιους αναδειξη
Χριστος ό Θεος τής αιωνιου αύτού βασιλειας· αύτω η δόξα καί το κρατος σύν τω
αχραντω Πατρί, άμα τω άγιω Πνεύματι, εις τούς αιώνας τών αιώνων. Αμήν.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ 52
ΕΔΑΦΙΑ
52.791- 52.799
Η ηλεκτρονική επεξεργασία ,μεταγραφή και μορφοποίηση
κειμένου έγινε από τον Ν.Β
Πέμπτη, 21 Μαΐου 2015