Ὀ Όσιος Παρθένιος Ἐπίσκοπος Λαμψάκου ἐορτάζει στὶς 7 Φεβρουαρίου
Γενικά για τη ζωή του
Ο Όσιος Παρθένιος γεννήθηκε το 318, στα χρόνια του Μ. Κωνσταντίνου στη Μελιτούπολη της Μ. Ασίας κι ο πατέρας του, πού ήταν διάκονος, λεγόταν Χριστόδουλος. Ο Παρθένιος δεν αξιώθηκε να μάθει πολλά γράμματα, γι’ αυτό ακροαζόταν με ζήλο την Αγία Γραφή κι έτσι απέκτησε τη Θεία Χάρη να κάνει πράξεις γεμάτες καλοσύνη σε φτωχούς. Για να εκτελέσει λοιπόν τη φιλανθρωπία του επισκεπτόταν συχνά τη λίμνη της πόλης του, ψάρευε εκεί και τα ψάρια πού έπιανε, δεν τα έτρωγε ο ίδιος, αλλά τα πωλούσε στην αγορά και με τα χρήματα πού κέρδιζε, βοηθούσε τους φτωχούς. Ο επίσκοπος Μελιτουπόλεως Φιλητός, όταν έμαθε την πλούσια δράση του Παρθενίου, κάλεσε κοντά του τον ταπεινό νέο και τον παρεκάλεσε να γίνει ιερέας, αλλ’ αυτός δίσταζε, γιατί γνώριζε πόσο βαρύ ήταν το έργο της ιερωσύνης. Ο επίσκοπος όμως επέμενε και τότε ο Παρθένιος αναγκάσθηκε να υποχωρήσει. Αφού απέκτησε πια τον βαθμό του πρεσβυτέρου, επιτελούσε σχεδόν καθημερινά πολλά θαύματα, γιατί ο Θεός του έδωσε τη Θεία Χάρη να θεραπεύει τους πάσχοντες.
Ο Παρθένιος Επίσκοπος
Ο Παρθένιος επιτέλεσε πολλά θαύματα και διαδόθηκε η φήμη του παντού, ώστε ο Μητροπολίτης Κυζίκου Ασχόλιος θεώρησε σκόπιμο να τον χειροτονήσει Επίσκοπο Λαμψάκου, διότι ήθελε να σώσει την πόλη αυτή απ’ την ειδωλολατρία. Ο Παρθένιος στη νέα θέση του επέδειξε μεγάλη δραστηριότητα και με τις προσευχές, νηστείες, νουθεσίες και θαύματα, έπεισε τον λαό της πόλης ν’ αποστραφεί το ψέμα και ν’ αγαπήσει την αλήθεια. Ο Όσιος όμως δεν ικανοποιήθηκε μ’ όλη αυτή τη δράση του, γιατί θερμή επιθυμία του ήταν να καταστρέφει τους ναούς των ειδώλων και να κτίσει σύντομα μεγαλοπρεπείς εκκλησιές προς τιμή του Σωτήρος. Πριν όμως από τέτοιο σοβαρό διάβημα, θεώρησε φρόνιμο και ζήτησε προσωπικά τη συγκατάθεση του Μ. Κωνσταντίνου. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας όχι μόνον του παρεχώρησε την άδεια πού ζήτησε, αλλά διέθεσε για τους σκοπούς του άφθονο χρυσάφι για να εκτελέσει ότι επιθυμούσε. Χάλασε τότε στην Κύζικο όλους τους βωμούς και έκτισε μεγαλοπρεπή ναό προς τιμή του Παντοκράτορα. Η αρετή και η ευσέβεια που έκρυβε στην ψυχή του ήταν τόσο μεγάλη, ώστε ο Θεός τον προίκισε με το χάρισμα της θαυματουργίας, για να μπορέσει να εκδιώκει τους δαίμονες από τους ανθρώπους και να θεραπεύει κάθε είδους ασθένεια. Γι αυτό προσφεύγουν σε αυτόν ιδιαίτερα οι πάσχοντες από την επάρατη νόσο του καρκίνου.
Διάφορα περιστατικά της ζωής του
α) Ο φιλάργυρος Μητροπολίτης
Κάποτε ο Παρθένιος, ενώ βρισκότανε στην Ηράκλεια της Θράκης, του συνέβηκε το παρακάτω περιστατικό. Ο Μητροπολίτης της πόλης ήταν βαριά άρρωστος και παρακάλεσε τον Όσιο να τον επισκεφθεί. Μόλις εκείνος αντίκρυσε τον άρρωστο, αντιλήφθηκε πώς η αρρώστια του προερχόταν απ’ τη φιλαργυρία του, πού τον έκαμνε να αδικεί τους φτωχούς. Ο Παρθένιος τότε του τόνισε ότι η αρρώστια του ήταν ψυχική, γιατί αδίκησε τους φτωχούς κι ο μόνος τρόπος για να θεραπευθεί η ψυχή του ήτο να πληρώσει όσα όφειλε στους φτωχούς, όποτε και το σώμα του θα θεραπευόταν. Ο Μητροπολίτης τότε αναγκάστηκε να ομολογήσει το αμάρτημα πού διέπραξε και αφού κάλεσε τον οικονόμο και επίτροπο του, τον πρόσταξε να δώσει το χρυσάφι και αργύριό του στον Όσιο. Ο Παρθένιος δεν δέχθηκε όμως το ποσό αυτό και συμβούλευσε τον Μητροπολίτη να το διαθέσει ο ίδιος, μοιράζοντάς το στους φτωχούς. Έτσι με την ενέργειά του αυτή, ο Μητροπολίτης θεραπεύθηκε ολότελα, τόσο στην ψυχή όσο και στο σώμα του.
β) Ο παραλυτικός της Ηράκλειας
Όταν ο Παρθένιος βρισκότανε στην Ηράκλεια της Θράκης, είδε έναν παραλυτικό και σαν πονετικός πού ήταν, τον πλησίασε για να τον παρηγορήσει. Πήγε λοιπόν κοντά στον άρρωστο κι αφού προσευχήθηκε γονατιστός στον Κύριο, άλειψε με λάδι τα ακίνητα μέλη του. Τότε ο άρρωστος αμέσως έγινε υγιής κι αφού στάθηκε στα πόδια του πήρε τον δρόμο για το σπίτι του.
γ) Το άκαρπο χωράφι
Βλέποντας αυτό το θαύμα και άλλα ακόμα ο Αρχιδιάκονος της Εκκλησίας Υπατιανός, παρουσιάστηκε δακρύζοντας στον Όσιο και τον παρακάλεσε, αν μπορούσε, να επισκεφθεί το χωράφι του και να το ευλογήσει ώστε να καρποφορήσει, γιατί το έσπειρε και δεν βλάστησε. Ο καλός Παρθένιος πήγε πραγματικά στο άγονο χωράφι και με δάκρυα στα μάτια προσευχήθηκε στον Θεό να στείλει στο χωράφι εκείνα την κατάλληλη υγρασία. Αμέσως ο ουρανός συννέφιασε και άρχισε να πέφτει ραγδαία βροχή. Ο Παρθένιος πέρασε εκείνη τη νύχτα στο σπίτι του Αρχιδιάκονου και όταν ξημέρωσε τον συμβούλευσε να προσέχει να μην πάθει τα ίδια πού υπόφερε ο Μητροπολίτης του από τη φιλαργυρία, γιατί τη νύχτα τον πληροφόρησε ο Θεός, πώς σε λίγες μέρες θα χειροτονείτο επίσκοπος κι έπρεπε να ελεεί τους φτωχούς, επειδή η ελεημοσύνη εκτιμάται πιο πολύ απ’ όλες τις αρετές από τον Παντοδύναμο. Αφού άκουσε όλ’ αυτά, ο Υπατιανός υποσχέθηκε πώς θα τηρούσε τις εντολές του, παρακάλεσε όμως τον Παρθένιο να επισκεφθεί κάποιο άλλο χωράφι και αμπέλι του για να δώσει κι εκεί την ευλογία του. Ο Όσιος όταν είδε το χωράφι άσπαρτο απόρησε και τον ρώτησε, γιατί δεν το έσπειρε, αλλά ο Αρχιδιάκονος δακρύζοντας του ομολόγησε πώς το έσπειρε, αλλ’ από τις αμαρτίες του δεν έβρεξε για να φυτρώσει. Συμπλήρωσε ακόμα, πώς όταν έλθει καλή χρονιά η παραγωγή του φθάνει τα χίλια μόδια, ενώ τώρα δεν πήρε τίποτα. Ο Όσιος τότε του έδωσε παρηγοριά και θάρρος και τον διαβεβαίωσε πώς όλα μπορούσαν να γίνουν, γιατί τώρα ο Κύριος, θα το ευλογούσε και θα έκαμνε πάλι χίλια μόδια. Τον συμβούλευσε όμως, όταν το θέρος μαζέψει τον καρπό του χωραφιού να τον αλωνίσει χωριστά και τότε μετρώντας τον, θα βρει πώς πάλιν θα έχει μαζέψει χίλια μόδια. Επισκέφθηκε μετά το αμπέλι του πού ήταν κι αυτό κατάξηρο απ’ την αναβροχιά και του είπε να μη λυπάται, γιατί θα πάρει κι αυτό πολλή ευλογία απ’ τον Θεό πού είναι σπλαχνικός. Σε λίγες μέρες ο Παρθένιος επισκέφθηκε τον Μητροπολίτη Ηρακλείας και του ανακοίνωσε πώς το θέλημα του Θεού πού του φανέρωσε, ήταν να γίνει μετά το θάνατο του διάδοχος του ο Αρχιδιάκονός του Υπατιανός.
Ο Υπατιανός Επίσκοπος
Παρθένιος φεύγοντας από την Ηράκλεια της Θράκης έφθασε με πλοίο στην Λάμψακο. Στο διάστημα αυτό απέθανε ο Επίσκοπος Ηρακλείας και στη θέση του χειροτονήθηκε ο Αρχιδιάκονός του Υπατιανός, όπως προφήτευσε ο Όσιος. Ο Υπατιανός όταν έφθασε ο καιρός του θερισμού θυμήθηκε όσα του είπε ο Παρθένιος κι αφού μάζεψε τον καρπό του μεγάλου χωραφιού χωριστά και αφού τον αλώνισε, τότε βρήκε πώς πήρε σωστά χίλια μόδια. Ακόμα δε, πήρε και πολλά σταφύλια απ’ το αμπέλι του, πού το κρασί του ήταν εξαίρετο. Ο Υπατιανός λοιπόν πού ήταν καλού χαρακτήρος, θέλοντας να πληρώσει την υποχρέωση πού όφειλε στον Παρθένιο, πήρε απ’ όλα αυτά τα αγαθά του και παρέδωσε μέρος απ’ αυτά στον Όσιο. Ο Παρθένιος όμως δεν δέχτηκε την ευγενική προσφορά του, υποστηρίζοντας πώς όλ’ αυτά τα αγαθά όφειλε να τα δώσει στον Χριστό, γιατί ήταν δωρεές δικές του. Ο Υπατιανός τότε επέστρεψε στην Ηράκλεια συναποκομίζοντας το σιτάρι και το κρασί πού προόριζε για τον Όσιο και τα μοίρασε όλα στους φτωχούς, αφού αφηγήθηκε σ’ όλους όσα θαυμαστά έργα επιτέλεσε ο Παρθένιος.
Το τέλος του
Παρθένιος μέχρι τέλους ενάρετος και σπλαχνικός απέθανε την 7η Φεβρουαρίου, πολλοί δε χριστιανοί λυπήθηκαν για το θάνατο του, γιατί τον στερήθηκαν, ιδιαίτερα δε ο Υπατιανός. Προς τούτο, άφησε όλες τις εκκλησιαστικές υποθέσεις του και έφθασε με πλοίο στην Λάμψακο, το ίδιο δε έκαναν και οι Επίσκοποι Κυζίκου, Μελιτουπόλεως, Παρίου και πολλοί άλλοι. Το ιερό λείψανο του Παρθενίου τάφηκε μ’ ευλάβεια στον ναό του Παντοκράτορα, πού ο ίδιος έκτισε. Μέρος της κάρας του Οσίου Παρθενίου σώζεται στην Ιερά Μονή Μακρυμάλλης Ψαχνών Εύβοιας και ένα άλλο μέρος αυτής μέσα σε αργυρά θήκη στην Ιερά Μονή Εσφιγμένου Αγίου Όρους. Μέρος δε του δεξιού χεριού του Οσίου σώζεται ακόμα στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Άνδρου. Μια παλιά εικόνα του 18ου αιώνα σώζεται στον ναό Καισαρείας της Μ. Ασίας. Ακόμα στο Μάτι Αττικής υπάρχει εκκλησάκι αφιερωμένο στο όνομα του Οσίου, πού βρίσκεται στο μοναστήρι της Αγίας Τριάδος.
Ο θαυματουργικός τάφος του
Για τον θαυματουργικό τάφο του διηγούνται πολλά εκπληκτικά γεγονότα, πολλοί Δαμασκηνοί πρόσφυγες, πού σήμερα είναι εγκατεστημένοι στη Νέα Λάμψακο Χαλκίδας. Λένε, πώς πολλοί άρρωστοι πού επισκέπτονταν τότε τον τάφο του Οσίου για να τον προσκυνήσουν, τοποθετούσαν τα ενδύματά τους πάνω στον τάφο του, ο δε Όσιος λάμβανε τις αρρώστιες τους και επέστρεφαν εντελώς υγιείς στα σπίτια τους. Λένε ακόμα, πώς την κανδήλα του Οσίου ήναπτε κάποια Οθωμανίδα, πού όταν αμελούσε το καθήκον της, ο Παρθένιος τη νύχτα την επέπληττε, όπως μαρτυρούν πολλοί πού επεσκέφθησαν πρόσφατα για προσκύνηση τον τάφο του στην Λάμψακο.
Στίχος
Ἀφῆκε τὸν χοῦν Παρθένιος Λαμψάκῳ, Λαμπτῆρα πυρσεύοντα φῶς αὐτοῦ μέγα.
Παρθένιος κατέδαρθε, λαχὼν μακρὸν ἑβδόμῃ ὕπνον.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε
Τῷ μύρῳ τοῦ Πνεύματος, ποιμὴν Λαμψάκου ὀφθείς,
τὴν θείαν ἐνέργειαν, παρὰ Θεοῦ δαψιλῶς, θαυμάτων
ἐπλούτησας, δαίμονας ἀπελαύνειν, ἀσθενοῦντας ἰᾶσθαι,
νόσους ἀποδιώκειν, καὶ πληροῦν τὰς αἰτήσεις,
Παρθένιε Ἱεράρχα, τῶν προσιόντων σοι.
Απολυτίκιον. Ήχος α΄. Της ερήμου πολίτης
Ελλησπόντου το κλέος και Λαμψάκου το καύχημα,
Παρθένιον τον μέγαν Ιεράρχην τιμήσωμεν·
θαυμάτων γάρ πηγάζει δωρεάς και παύει ασθενείας
χαλεπάς και καρκίνου απαλλάττει της συνοχής,
τους ευλαβώς κραυγάζοντας· δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ,
δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου, πάσιν ιάματα.
Κοντάκιον. Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον
Τῶν θαυμάτων εἴληφας, τὴν θείαν χάριν θεόφρον, ἱερὲ Παρθένιε,
θαυματουργὲ θεοφόρε, ἅπαντα, πιστῶν τὰ πάθη ἀποκαθαίρων,
πνεύματα τῆς πονηρίας Πάτερ ἐλαύνων· διὰ τοῦτό σε ὑμνοῦμεν,
ὡς μέγαν μύστην Θεοῦ τῆς χάριτος.
Κάθισμα Ἦχος πλ. δ΄. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον
Τῆς Λαμψάκου ὁ μέγας θαυματουργός, ἀναβὰς ἐν τῷ ὕψει τῶν ἀρετῶν, ἀστράπτεις τοῖς πέρασι, τῷ φωτὶ τῶν ἰάσεων, τοὺς ζοφώδεις Δαίμονας, σκορπίζων φαιδρότατα, καὶ ἐλαύνων νόσους, χρησταῖς ἐπικλήσεσιν· ὅθεν καὶ τῆς πλάνης, τῶν εἰδώλων καθάρας, πᾶσαν τὴν Ἑλλήσποντον, καταλάμπεις τοῖς θαύμασι, Θεοφόρε Παρθένιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Ὁ Οἶκος
Φῶς νοερὸν τὸ ἐκ φωτός, Πατρὸς τοῦ προανάρχου, Υἱὲ Θεοῦ καὶ Λόγε, ὁ καταυγάζων πᾶσαν τὴν οἰκουμένην θεϊκῶς, φώτισόν μου τὰς φρένας, τὸν νοῦν καὶ τὸν λογισμόν, τοῦ ἀνυμνῆσαι σήμερον τὴν φαιδρὰν ταύτην πανήγυριν καὶ σεμνοπρεπεστάτην τοῦ Ὁσίου Παρθενίου· αὐτὸς γὰρ ἀληθῶς ἐν γῇ θαυμασίαν διετέλεσε ζωὴν καὶ πολιτείαν· διὰ τοῦτο συνελθόντες εὐφημοῦμεν αὐτόν, ὡς μέγαν μύστην Θεοῦ τῆς χάριτος.
Μεγαλυνάριον
Τὴν πηγὴν τῆς χάριτος ἐκπιών, πέλαγος θαυμάτων ἀναβλύζεις ὑπερφυῶν, καὶ καταπιαίνεις, Χριστοῦ τὴν Ἐκκλησίαν, ῥοαῖς ταῖς ζωηρρύτοις, Πάτερ Παρθένιε.
Γενικά για τη ζωή του
Ο Όσιος Παρθένιος γεννήθηκε το 318, στα χρόνια του Μ. Κωνσταντίνου στη Μελιτούπολη της Μ. Ασίας κι ο πατέρας του, πού ήταν διάκονος, λεγόταν Χριστόδουλος. Ο Παρθένιος δεν αξιώθηκε να μάθει πολλά γράμματα, γι’ αυτό ακροαζόταν με ζήλο την Αγία Γραφή κι έτσι απέκτησε τη Θεία Χάρη να κάνει πράξεις γεμάτες καλοσύνη σε φτωχούς. Για να εκτελέσει λοιπόν τη φιλανθρωπία του επισκεπτόταν συχνά τη λίμνη της πόλης του, ψάρευε εκεί και τα ψάρια πού έπιανε, δεν τα έτρωγε ο ίδιος, αλλά τα πωλούσε στην αγορά και με τα χρήματα πού κέρδιζε, βοηθούσε τους φτωχούς. Ο επίσκοπος Μελιτουπόλεως Φιλητός, όταν έμαθε την πλούσια δράση του Παρθενίου, κάλεσε κοντά του τον ταπεινό νέο και τον παρεκάλεσε να γίνει ιερέας, αλλ’ αυτός δίσταζε, γιατί γνώριζε πόσο βαρύ ήταν το έργο της ιερωσύνης. Ο επίσκοπος όμως επέμενε και τότε ο Παρθένιος αναγκάσθηκε να υποχωρήσει. Αφού απέκτησε πια τον βαθμό του πρεσβυτέρου, επιτελούσε σχεδόν καθημερινά πολλά θαύματα, γιατί ο Θεός του έδωσε τη Θεία Χάρη να θεραπεύει τους πάσχοντες.
Ο Παρθένιος Επίσκοπος
Ο Παρθένιος επιτέλεσε πολλά θαύματα και διαδόθηκε η φήμη του παντού, ώστε ο Μητροπολίτης Κυζίκου Ασχόλιος θεώρησε σκόπιμο να τον χειροτονήσει Επίσκοπο Λαμψάκου, διότι ήθελε να σώσει την πόλη αυτή απ’ την ειδωλολατρία. Ο Παρθένιος στη νέα θέση του επέδειξε μεγάλη δραστηριότητα και με τις προσευχές, νηστείες, νουθεσίες και θαύματα, έπεισε τον λαό της πόλης ν’ αποστραφεί το ψέμα και ν’ αγαπήσει την αλήθεια. Ο Όσιος όμως δεν ικανοποιήθηκε μ’ όλη αυτή τη δράση του, γιατί θερμή επιθυμία του ήταν να καταστρέφει τους ναούς των ειδώλων και να κτίσει σύντομα μεγαλοπρεπείς εκκλησιές προς τιμή του Σωτήρος. Πριν όμως από τέτοιο σοβαρό διάβημα, θεώρησε φρόνιμο και ζήτησε προσωπικά τη συγκατάθεση του Μ. Κωνσταντίνου. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας όχι μόνον του παρεχώρησε την άδεια πού ζήτησε, αλλά διέθεσε για τους σκοπούς του άφθονο χρυσάφι για να εκτελέσει ότι επιθυμούσε. Χάλασε τότε στην Κύζικο όλους τους βωμούς και έκτισε μεγαλοπρεπή ναό προς τιμή του Παντοκράτορα. Η αρετή και η ευσέβεια που έκρυβε στην ψυχή του ήταν τόσο μεγάλη, ώστε ο Θεός τον προίκισε με το χάρισμα της θαυματουργίας, για να μπορέσει να εκδιώκει τους δαίμονες από τους ανθρώπους και να θεραπεύει κάθε είδους ασθένεια. Γι αυτό προσφεύγουν σε αυτόν ιδιαίτερα οι πάσχοντες από την επάρατη νόσο του καρκίνου.
Διάφορα περιστατικά της ζωής του
α) Ο φιλάργυρος Μητροπολίτης
Κάποτε ο Παρθένιος, ενώ βρισκότανε στην Ηράκλεια της Θράκης, του συνέβηκε το παρακάτω περιστατικό. Ο Μητροπολίτης της πόλης ήταν βαριά άρρωστος και παρακάλεσε τον Όσιο να τον επισκεφθεί. Μόλις εκείνος αντίκρυσε τον άρρωστο, αντιλήφθηκε πώς η αρρώστια του προερχόταν απ’ τη φιλαργυρία του, πού τον έκαμνε να αδικεί τους φτωχούς. Ο Παρθένιος τότε του τόνισε ότι η αρρώστια του ήταν ψυχική, γιατί αδίκησε τους φτωχούς κι ο μόνος τρόπος για να θεραπευθεί η ψυχή του ήτο να πληρώσει όσα όφειλε στους φτωχούς, όποτε και το σώμα του θα θεραπευόταν. Ο Μητροπολίτης τότε αναγκάστηκε να ομολογήσει το αμάρτημα πού διέπραξε και αφού κάλεσε τον οικονόμο και επίτροπο του, τον πρόσταξε να δώσει το χρυσάφι και αργύριό του στον Όσιο. Ο Παρθένιος δεν δέχθηκε όμως το ποσό αυτό και συμβούλευσε τον Μητροπολίτη να το διαθέσει ο ίδιος, μοιράζοντάς το στους φτωχούς. Έτσι με την ενέργειά του αυτή, ο Μητροπολίτης θεραπεύθηκε ολότελα, τόσο στην ψυχή όσο και στο σώμα του.
β) Ο παραλυτικός της Ηράκλειας
Όταν ο Παρθένιος βρισκότανε στην Ηράκλεια της Θράκης, είδε έναν παραλυτικό και σαν πονετικός πού ήταν, τον πλησίασε για να τον παρηγορήσει. Πήγε λοιπόν κοντά στον άρρωστο κι αφού προσευχήθηκε γονατιστός στον Κύριο, άλειψε με λάδι τα ακίνητα μέλη του. Τότε ο άρρωστος αμέσως έγινε υγιής κι αφού στάθηκε στα πόδια του πήρε τον δρόμο για το σπίτι του.
γ) Το άκαρπο χωράφι
Βλέποντας αυτό το θαύμα και άλλα ακόμα ο Αρχιδιάκονος της Εκκλησίας Υπατιανός, παρουσιάστηκε δακρύζοντας στον Όσιο και τον παρακάλεσε, αν μπορούσε, να επισκεφθεί το χωράφι του και να το ευλογήσει ώστε να καρποφορήσει, γιατί το έσπειρε και δεν βλάστησε. Ο καλός Παρθένιος πήγε πραγματικά στο άγονο χωράφι και με δάκρυα στα μάτια προσευχήθηκε στον Θεό να στείλει στο χωράφι εκείνα την κατάλληλη υγρασία. Αμέσως ο ουρανός συννέφιασε και άρχισε να πέφτει ραγδαία βροχή. Ο Παρθένιος πέρασε εκείνη τη νύχτα στο σπίτι του Αρχιδιάκονου και όταν ξημέρωσε τον συμβούλευσε να προσέχει να μην πάθει τα ίδια πού υπόφερε ο Μητροπολίτης του από τη φιλαργυρία, γιατί τη νύχτα τον πληροφόρησε ο Θεός, πώς σε λίγες μέρες θα χειροτονείτο επίσκοπος κι έπρεπε να ελεεί τους φτωχούς, επειδή η ελεημοσύνη εκτιμάται πιο πολύ απ’ όλες τις αρετές από τον Παντοδύναμο. Αφού άκουσε όλ’ αυτά, ο Υπατιανός υποσχέθηκε πώς θα τηρούσε τις εντολές του, παρακάλεσε όμως τον Παρθένιο να επισκεφθεί κάποιο άλλο χωράφι και αμπέλι του για να δώσει κι εκεί την ευλογία του. Ο Όσιος όταν είδε το χωράφι άσπαρτο απόρησε και τον ρώτησε, γιατί δεν το έσπειρε, αλλά ο Αρχιδιάκονος δακρύζοντας του ομολόγησε πώς το έσπειρε, αλλ’ από τις αμαρτίες του δεν έβρεξε για να φυτρώσει. Συμπλήρωσε ακόμα, πώς όταν έλθει καλή χρονιά η παραγωγή του φθάνει τα χίλια μόδια, ενώ τώρα δεν πήρε τίποτα. Ο Όσιος τότε του έδωσε παρηγοριά και θάρρος και τον διαβεβαίωσε πώς όλα μπορούσαν να γίνουν, γιατί τώρα ο Κύριος, θα το ευλογούσε και θα έκαμνε πάλι χίλια μόδια. Τον συμβούλευσε όμως, όταν το θέρος μαζέψει τον καρπό του χωραφιού να τον αλωνίσει χωριστά και τότε μετρώντας τον, θα βρει πώς πάλιν θα έχει μαζέψει χίλια μόδια. Επισκέφθηκε μετά το αμπέλι του πού ήταν κι αυτό κατάξηρο απ’ την αναβροχιά και του είπε να μη λυπάται, γιατί θα πάρει κι αυτό πολλή ευλογία απ’ τον Θεό πού είναι σπλαχνικός. Σε λίγες μέρες ο Παρθένιος επισκέφθηκε τον Μητροπολίτη Ηρακλείας και του ανακοίνωσε πώς το θέλημα του Θεού πού του φανέρωσε, ήταν να γίνει μετά το θάνατο του διάδοχος του ο Αρχιδιάκονός του Υπατιανός.
Ο Υπατιανός Επίσκοπος
Παρθένιος φεύγοντας από την Ηράκλεια της Θράκης έφθασε με πλοίο στην Λάμψακο. Στο διάστημα αυτό απέθανε ο Επίσκοπος Ηρακλείας και στη θέση του χειροτονήθηκε ο Αρχιδιάκονός του Υπατιανός, όπως προφήτευσε ο Όσιος. Ο Υπατιανός όταν έφθασε ο καιρός του θερισμού θυμήθηκε όσα του είπε ο Παρθένιος κι αφού μάζεψε τον καρπό του μεγάλου χωραφιού χωριστά και αφού τον αλώνισε, τότε βρήκε πώς πήρε σωστά χίλια μόδια. Ακόμα δε, πήρε και πολλά σταφύλια απ’ το αμπέλι του, πού το κρασί του ήταν εξαίρετο. Ο Υπατιανός λοιπόν πού ήταν καλού χαρακτήρος, θέλοντας να πληρώσει την υποχρέωση πού όφειλε στον Παρθένιο, πήρε απ’ όλα αυτά τα αγαθά του και παρέδωσε μέρος απ’ αυτά στον Όσιο. Ο Παρθένιος όμως δεν δέχτηκε την ευγενική προσφορά του, υποστηρίζοντας πώς όλ’ αυτά τα αγαθά όφειλε να τα δώσει στον Χριστό, γιατί ήταν δωρεές δικές του. Ο Υπατιανός τότε επέστρεψε στην Ηράκλεια συναποκομίζοντας το σιτάρι και το κρασί πού προόριζε για τον Όσιο και τα μοίρασε όλα στους φτωχούς, αφού αφηγήθηκε σ’ όλους όσα θαυμαστά έργα επιτέλεσε ο Παρθένιος.
Το τέλος του
Παρθένιος μέχρι τέλους ενάρετος και σπλαχνικός απέθανε την 7η Φεβρουαρίου, πολλοί δε χριστιανοί λυπήθηκαν για το θάνατο του, γιατί τον στερήθηκαν, ιδιαίτερα δε ο Υπατιανός. Προς τούτο, άφησε όλες τις εκκλησιαστικές υποθέσεις του και έφθασε με πλοίο στην Λάμψακο, το ίδιο δε έκαναν και οι Επίσκοποι Κυζίκου, Μελιτουπόλεως, Παρίου και πολλοί άλλοι. Το ιερό λείψανο του Παρθενίου τάφηκε μ’ ευλάβεια στον ναό του Παντοκράτορα, πού ο ίδιος έκτισε. Μέρος της κάρας του Οσίου Παρθενίου σώζεται στην Ιερά Μονή Μακρυμάλλης Ψαχνών Εύβοιας και ένα άλλο μέρος αυτής μέσα σε αργυρά θήκη στην Ιερά Μονή Εσφιγμένου Αγίου Όρους. Μέρος δε του δεξιού χεριού του Οσίου σώζεται ακόμα στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Άνδρου. Μια παλιά εικόνα του 18ου αιώνα σώζεται στον ναό Καισαρείας της Μ. Ασίας. Ακόμα στο Μάτι Αττικής υπάρχει εκκλησάκι αφιερωμένο στο όνομα του Οσίου, πού βρίσκεται στο μοναστήρι της Αγίας Τριάδος.
Ο θαυματουργικός τάφος του
Για τον θαυματουργικό τάφο του διηγούνται πολλά εκπληκτικά γεγονότα, πολλοί Δαμασκηνοί πρόσφυγες, πού σήμερα είναι εγκατεστημένοι στη Νέα Λάμψακο Χαλκίδας. Λένε, πώς πολλοί άρρωστοι πού επισκέπτονταν τότε τον τάφο του Οσίου για να τον προσκυνήσουν, τοποθετούσαν τα ενδύματά τους πάνω στον τάφο του, ο δε Όσιος λάμβανε τις αρρώστιες τους και επέστρεφαν εντελώς υγιείς στα σπίτια τους. Λένε ακόμα, πώς την κανδήλα του Οσίου ήναπτε κάποια Οθωμανίδα, πού όταν αμελούσε το καθήκον της, ο Παρθένιος τη νύχτα την επέπληττε, όπως μαρτυρούν πολλοί πού επεσκέφθησαν πρόσφατα για προσκύνηση τον τάφο του στην Λάμψακο.
Στίχος
Ἀφῆκε τὸν χοῦν Παρθένιος Λαμψάκῳ, Λαμπτῆρα πυρσεύοντα φῶς αὐτοῦ μέγα.
Παρθένιος κατέδαρθε, λαχὼν μακρὸν ἑβδόμῃ ὕπνον.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε
Τῷ μύρῳ τοῦ Πνεύματος, ποιμὴν Λαμψάκου ὀφθείς,
τὴν θείαν ἐνέργειαν, παρὰ Θεοῦ δαψιλῶς, θαυμάτων
ἐπλούτησας, δαίμονας ἀπελαύνειν, ἀσθενοῦντας ἰᾶσθαι,
νόσους ἀποδιώκειν, καὶ πληροῦν τὰς αἰτήσεις,
Παρθένιε Ἱεράρχα, τῶν προσιόντων σοι.
Απολυτίκιον. Ήχος α΄. Της ερήμου πολίτης
Ελλησπόντου το κλέος και Λαμψάκου το καύχημα,
Παρθένιον τον μέγαν Ιεράρχην τιμήσωμεν·
θαυμάτων γάρ πηγάζει δωρεάς και παύει ασθενείας
χαλεπάς και καρκίνου απαλλάττει της συνοχής,
τους ευλαβώς κραυγάζοντας· δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ,
δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου, πάσιν ιάματα.
Κοντάκιον. Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον
Τῶν θαυμάτων εἴληφας, τὴν θείαν χάριν θεόφρον, ἱερὲ Παρθένιε,
θαυματουργὲ θεοφόρε, ἅπαντα, πιστῶν τὰ πάθη ἀποκαθαίρων,
πνεύματα τῆς πονηρίας Πάτερ ἐλαύνων· διὰ τοῦτό σε ὑμνοῦμεν,
ὡς μέγαν μύστην Θεοῦ τῆς χάριτος.
Κάθισμα Ἦχος πλ. δ΄. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον
Τῆς Λαμψάκου ὁ μέγας θαυματουργός, ἀναβὰς ἐν τῷ ὕψει τῶν ἀρετῶν, ἀστράπτεις τοῖς πέρασι, τῷ φωτὶ τῶν ἰάσεων, τοὺς ζοφώδεις Δαίμονας, σκορπίζων φαιδρότατα, καὶ ἐλαύνων νόσους, χρησταῖς ἐπικλήσεσιν· ὅθεν καὶ τῆς πλάνης, τῶν εἰδώλων καθάρας, πᾶσαν τὴν Ἑλλήσποντον, καταλάμπεις τοῖς θαύμασι, Θεοφόρε Παρθένιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.
Ὁ Οἶκος
Φῶς νοερὸν τὸ ἐκ φωτός, Πατρὸς τοῦ προανάρχου, Υἱὲ Θεοῦ καὶ Λόγε, ὁ καταυγάζων πᾶσαν τὴν οἰκουμένην θεϊκῶς, φώτισόν μου τὰς φρένας, τὸν νοῦν καὶ τὸν λογισμόν, τοῦ ἀνυμνῆσαι σήμερον τὴν φαιδρὰν ταύτην πανήγυριν καὶ σεμνοπρεπεστάτην τοῦ Ὁσίου Παρθενίου· αὐτὸς γὰρ ἀληθῶς ἐν γῇ θαυμασίαν διετέλεσε ζωὴν καὶ πολιτείαν· διὰ τοῦτο συνελθόντες εὐφημοῦμεν αὐτόν, ὡς μέγαν μύστην Θεοῦ τῆς χάριτος.
Μεγαλυνάριον
Τὴν πηγὴν τῆς χάριτος ἐκπιών, πέλαγος θαυμάτων ἀναβλύζεις ὑπερφυῶν, καὶ καταπιαίνεις, Χριστοῦ τὴν Ἐκκλησίαν, ῥοαῖς ταῖς ζωηρρύτοις, Πάτερ Παρθένιε.
