- Φανείτε ήρωες... «Πεθαίνω για την πατρίδα, πεθαίνω για την πίστη!»
Θα ρίψω, αγαπητοί μου, ένα λακωνικό σύνθημα. Και
θα παρακαλέσω όλοι, άντρες και γυναίκες, να το προσέξετε και ν’
ανταποκριθήτε σ’ αυτό. Το σύνθημα είνε˙ Φανήτε ήρωες! Διότι ζούμε σε
χαλεπούς καιρούς. Φανήτε ήρωες! Κι όταν λέγω ήρωες τι εννοώ;
Άλλη γλώσσα έχει ο κόσμος, άλλη εμείς οι Χριστιανοί˙ άλλο το λεξιλόγιο του κόσμου, άλλο το λεξιλόγιο του Θεού. Ήρωας στη γλώσσα του κόσμου είνε εκείνος που ωπλισμένος αγωνίζεται με γενναιότητα, υπερασπίζει την πατρίδα, νικά και θριαμβεύει, και η πατρίς ευγνωμονούσα του στήνει ηρώο και άγαλμα. Στη γλώσσα του Θεού, στη γλώσσα της πίστεως, ο ήρωας παίρνει άλλη έννοια˙ προσλαμβάνει βάθος και έκτασι, ανάγεται σε επίπεδο υψηλότερο και πνευματικώτερο. Ήρωας εδώ είνε όχι εκείνος που νικά απλώς εξωτερικούς εχθρούς, άλλ’ εκείνος που νικά τους τρεις μεγάλους εχθρούς του ανθρώπου˙ την σάρκα, τον κόσμο, και τον διάβολο. Η μεγαλυτέρα νίκη είνε να νικήση κανείς τα πάθη του. Όπως έλεγαν και οι προγονοί μας, υψίστη νίκη είνε «το νικάν εαυτόν», να νικά κανείς τον κακό εαυτό του.
Υπό την έννοια αυτή ήρωας είνε ο Χριστιανός μαχητής. Κι όπως ο στρατιώτης είνε ωπλισμένος με όπλα, αμυντικά και επιθετικά, έτσι και ο Χριστιανός που ελκύεται από τον ηρωισμό της αγιότητος˙ διότι ήρωας ίσον άγιος και άγιος ίσον ήρωας, το υψηλότερο είδος ηρωίσμου είνε η αγιότης. Όποιος λοιπόν θέλει να γίνη ήρωας της αγιότητος, πρέπει να είνε ωπλισμένος με ιερά όπλα.
Ένα δε από τα όπλα αυτά που πρέπει να έχη ο Χριστιανός είνε η υπομονή!
Όταν οι κουλτουριάρηδες, οι άθεοι και άπιστοι άκουνε τώρα τη λέξι αυτή, χλευάζουν και μυκτηρίζουν τον χριστιανισμό, διότι στο λεξιλόγιό του περιέλαβε την υπομονή. Αλλ’ ας μη μας επηρεάζη η γνώμη τους. Το Ευαγγέλιο κατατάσσει την υπομονή μεταξύ των πρώτων αρετών˙ την θεωρεί θεμελιώδη. Οι κατήγοροι λένε˙ Όχι υπομονή˙ εμείς λένε, δεν θέλουμε υπομονή και πραότητα˙ κηρύττουμε εξέγερσι, διεκδίκησι, σύγκρουσι, βία˙ μόνο έτσι θα πάη μπροστά ο κόσμος….
Τι έχουμε ν’ απαντήσουμε, αγαπητοί μου; Απαντούμε, ότι η υπομονή δεν είνε αδυναμία των δούλων, όπως λένε αυτοί. Είνε δύναμις των ελευθέρων και αληθινά ηρωικών ψυχών. Είνε η καρτερία, που έλεγαν οι αρχαίοι προγονοί μας. Είνε η αντοχή της ψυχής στις αντιξοότητες, που την κάνει να μη πτοήται εμπρός σε δοκιμασίες και εμπόδια, αλλά να τα υπερπηδά όλα και να βγαίνη νικήτρια. Η υπομονή, εν συνδυασμώ με την επιμονή, οδηγεί στην επιτυχία. Η υπομονή είνε η αρετή που συνέστησε ο Κύριος όταν είπε˙ «Ο υπομείνας εις τέλος ούτος σωθήσεται»(Ματθ. 10, 22˙ 24, 13).
Λοιπόν, φανήτε ήρωες με όπλο την υπομονή. Χωρίς υπομονή δεν επιτυγχάνεται τίποτα….
Εάν συγκρίνουμε τον εαυτό μας στην υπομονή με τον πολύαθλο Ιώβ αλλά και με το νέο Ιώβ, τον παράλυτο της Βηθεσδά, θα δούμε, αγαπητοί μου, ότι είμεθα γενεά ανυπόμονος.
Οι νέοι τα θέλουν όλα έτοιμα και χωρίς αναβολή. Δεν έχουν καθόλου υπομονή. Μικρά παιδιά, κακομαθημένα, χτυπούν το χέρι πάνω στο τραπέζι και απαιτούν ο,τι τους αρέσει. Και η μάνα, κακή παιδαγωγός, τους δίνει ο,τι ζητήσουν. Αντί να τ’ αφήση εκεί νηστικά, να τους κόψη το θέλημα, να τα μάθη να περιορίζουν τις απαιτήσεις τους. Και φθάσαμε να παρατηρούνται, για πρώτη φορά, αυτοκτονίες παιδιών και νέων. Γιατί; Διότι δεν συνήθισαν από μικρά στην άσκησι της υπομονής.
Ακριβώς διότι λείπει η υπομονή, κλονίζεται και η οικογένεια. Παλαιότερα υπήρχαν γυναίκες ηρωίδες. Υπέμεναν τον άντρα τους. Τέτοια ήταν η αγία Μόνικα, η μητέρα του ιερού Αυγουστίνου. Ήταν σπουδαία γυναίκα. Ο σύζυγος της ήταν βάναυσος˙ αλλ’ εκείνη τον υπέμενε και τέλος τον κέρδισε. Διότι γυναίκα στολισμένη με υπομονή κερδίζει τον άντρα˙ ενώ με την ανυπομονησία, τους θυμούς και τις έριδες διαλύει το σπίτι. Μία σοβαρά αιτία των διαζυγίων σήμερα είνε η έλλειψις υπομονής, την οποία βέβαια πρέπει να έχη και ο άντρας.
Ιδού, αγαπητοί μου, γιατί έρριξα το σύνθημα «Φανήτε ήρωες!…», το οποίο ισχύει και επί ευρυτέρας βάσεως. Ευρισκόμεθα, όπως είπα, σε χαλεπούς καιρούς. Το έθνος μας απειλείται από άγρια θηρία του δρυμού, έτοιμα να επιπέσουν εναντίον του˙ και είμεθα εγκαταλελειμμένοι από όλους˙ διότι στον κόσμο βασιλεύουν ο μαμωνάς, τα τριάκοντα αργύρια, τα ιδιοτελή συμφέροντα. Απειλείται επίσης η Εκκλησία μας, η Ορθοδοξία μας, που έθρεψε το γένος στα χρόνια της σκλαβιάς. Αν δεν υπήρχε η Εκκλησία, δεν θα υπήρχε Ελληνισμός˙ θα ήμεθα όλοι ή Φράγκοι ή Τουρκοι. Μας έσωσε η Εκκλησία….
Η Εκκλησία λοιπόν η ορθόδοξος βάλλεται. Βάλλεται απ’ έξω και από μέσα. Εξωτερικώς μεν από αθέους και απίστους, από εκπαιδευτικούς που διδάσκουν υλισμό, από ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που διακωμωδούν την ευσέβεια, από εφημερίδες και περιοδικά που υποσκάπτουν την πίστι. Εσωτερικώς δε υπονομεύεται από αναξίους κληρικούς και αρχιερείς που προδίδουν τα ιερά και τα όσια.
Αλλά την περίοδο αυτή, σεις παιδιά της Εκκλησίας, φανήτε ήρωες! Αυτό επιτάσσει το χρέος. Όχι απλώς να πηγαίνουμε στην εκκλησία, όχι απλώς να διαβάζουμε τη Γραφή, όχι απλώς να κοινωνούμε των αχράντων μυστηρίων, όχι απλώς να πηγαίνουμε σε προσκυνήματα, αλλά και να έχουμε μέσα μας την απόφασι «Πεθαίνω για την πατρίδα, πεθαίνω για την πίστι!». Όλοι ας έχουμε την ηρωϊκή απόφασι. «Ώδε η υπομονή των αγίων»(Άπ. 14, 12).
Εάν υπάρχουν τέτοιοι μαχηταί, να είστε βέβαιοι, δε θα νικήσουν οι άπιστοι και οι άθεοι˙ θα νικήση η Εκκλησία, θα νικήση ο Χριστός˙ ον, παίδες Ελλήνων, υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας˙ αμήν.
Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης
Άλλη γλώσσα έχει ο κόσμος, άλλη εμείς οι Χριστιανοί˙ άλλο το λεξιλόγιο του κόσμου, άλλο το λεξιλόγιο του Θεού. Ήρωας στη γλώσσα του κόσμου είνε εκείνος που ωπλισμένος αγωνίζεται με γενναιότητα, υπερασπίζει την πατρίδα, νικά και θριαμβεύει, και η πατρίς ευγνωμονούσα του στήνει ηρώο και άγαλμα. Στη γλώσσα του Θεού, στη γλώσσα της πίστεως, ο ήρωας παίρνει άλλη έννοια˙ προσλαμβάνει βάθος και έκτασι, ανάγεται σε επίπεδο υψηλότερο και πνευματικώτερο. Ήρωας εδώ είνε όχι εκείνος που νικά απλώς εξωτερικούς εχθρούς, άλλ’ εκείνος που νικά τους τρεις μεγάλους εχθρούς του ανθρώπου˙ την σάρκα, τον κόσμο, και τον διάβολο. Η μεγαλυτέρα νίκη είνε να νικήση κανείς τα πάθη του. Όπως έλεγαν και οι προγονοί μας, υψίστη νίκη είνε «το νικάν εαυτόν», να νικά κανείς τον κακό εαυτό του.
Υπό την έννοια αυτή ήρωας είνε ο Χριστιανός μαχητής. Κι όπως ο στρατιώτης είνε ωπλισμένος με όπλα, αμυντικά και επιθετικά, έτσι και ο Χριστιανός που ελκύεται από τον ηρωισμό της αγιότητος˙ διότι ήρωας ίσον άγιος και άγιος ίσον ήρωας, το υψηλότερο είδος ηρωίσμου είνε η αγιότης. Όποιος λοιπόν θέλει να γίνη ήρωας της αγιότητος, πρέπει να είνε ωπλισμένος με ιερά όπλα.
Ένα δε από τα όπλα αυτά που πρέπει να έχη ο Χριστιανός είνε η υπομονή!
Όταν οι κουλτουριάρηδες, οι άθεοι και άπιστοι άκουνε τώρα τη λέξι αυτή, χλευάζουν και μυκτηρίζουν τον χριστιανισμό, διότι στο λεξιλόγιό του περιέλαβε την υπομονή. Αλλ’ ας μη μας επηρεάζη η γνώμη τους. Το Ευαγγέλιο κατατάσσει την υπομονή μεταξύ των πρώτων αρετών˙ την θεωρεί θεμελιώδη. Οι κατήγοροι λένε˙ Όχι υπομονή˙ εμείς λένε, δεν θέλουμε υπομονή και πραότητα˙ κηρύττουμε εξέγερσι, διεκδίκησι, σύγκρουσι, βία˙ μόνο έτσι θα πάη μπροστά ο κόσμος….
Τι έχουμε ν’ απαντήσουμε, αγαπητοί μου; Απαντούμε, ότι η υπομονή δεν είνε αδυναμία των δούλων, όπως λένε αυτοί. Είνε δύναμις των ελευθέρων και αληθινά ηρωικών ψυχών. Είνε η καρτερία, που έλεγαν οι αρχαίοι προγονοί μας. Είνε η αντοχή της ψυχής στις αντιξοότητες, που την κάνει να μη πτοήται εμπρός σε δοκιμασίες και εμπόδια, αλλά να τα υπερπηδά όλα και να βγαίνη νικήτρια. Η υπομονή, εν συνδυασμώ με την επιμονή, οδηγεί στην επιτυχία. Η υπομονή είνε η αρετή που συνέστησε ο Κύριος όταν είπε˙ «Ο υπομείνας εις τέλος ούτος σωθήσεται»(Ματθ. 10, 22˙ 24, 13).
Λοιπόν, φανήτε ήρωες με όπλο την υπομονή. Χωρίς υπομονή δεν επιτυγχάνεται τίποτα….
Εάν συγκρίνουμε τον εαυτό μας στην υπομονή με τον πολύαθλο Ιώβ αλλά και με το νέο Ιώβ, τον παράλυτο της Βηθεσδά, θα δούμε, αγαπητοί μου, ότι είμεθα γενεά ανυπόμονος.
Οι νέοι τα θέλουν όλα έτοιμα και χωρίς αναβολή. Δεν έχουν καθόλου υπομονή. Μικρά παιδιά, κακομαθημένα, χτυπούν το χέρι πάνω στο τραπέζι και απαιτούν ο,τι τους αρέσει. Και η μάνα, κακή παιδαγωγός, τους δίνει ο,τι ζητήσουν. Αντί να τ’ αφήση εκεί νηστικά, να τους κόψη το θέλημα, να τα μάθη να περιορίζουν τις απαιτήσεις τους. Και φθάσαμε να παρατηρούνται, για πρώτη φορά, αυτοκτονίες παιδιών και νέων. Γιατί; Διότι δεν συνήθισαν από μικρά στην άσκησι της υπομονής.
Ακριβώς διότι λείπει η υπομονή, κλονίζεται και η οικογένεια. Παλαιότερα υπήρχαν γυναίκες ηρωίδες. Υπέμεναν τον άντρα τους. Τέτοια ήταν η αγία Μόνικα, η μητέρα του ιερού Αυγουστίνου. Ήταν σπουδαία γυναίκα. Ο σύζυγος της ήταν βάναυσος˙ αλλ’ εκείνη τον υπέμενε και τέλος τον κέρδισε. Διότι γυναίκα στολισμένη με υπομονή κερδίζει τον άντρα˙ ενώ με την ανυπομονησία, τους θυμούς και τις έριδες διαλύει το σπίτι. Μία σοβαρά αιτία των διαζυγίων σήμερα είνε η έλλειψις υπομονής, την οποία βέβαια πρέπει να έχη και ο άντρας.
Ιδού, αγαπητοί μου, γιατί έρριξα το σύνθημα «Φανήτε ήρωες!…», το οποίο ισχύει και επί ευρυτέρας βάσεως. Ευρισκόμεθα, όπως είπα, σε χαλεπούς καιρούς. Το έθνος μας απειλείται από άγρια θηρία του δρυμού, έτοιμα να επιπέσουν εναντίον του˙ και είμεθα εγκαταλελειμμένοι από όλους˙ διότι στον κόσμο βασιλεύουν ο μαμωνάς, τα τριάκοντα αργύρια, τα ιδιοτελή συμφέροντα. Απειλείται επίσης η Εκκλησία μας, η Ορθοδοξία μας, που έθρεψε το γένος στα χρόνια της σκλαβιάς. Αν δεν υπήρχε η Εκκλησία, δεν θα υπήρχε Ελληνισμός˙ θα ήμεθα όλοι ή Φράγκοι ή Τουρκοι. Μας έσωσε η Εκκλησία….
Η Εκκλησία λοιπόν η ορθόδοξος βάλλεται. Βάλλεται απ’ έξω και από μέσα. Εξωτερικώς μεν από αθέους και απίστους, από εκπαιδευτικούς που διδάσκουν υλισμό, από ραδιόφωνα και τηλεοράσεις που διακωμωδούν την ευσέβεια, από εφημερίδες και περιοδικά που υποσκάπτουν την πίστι. Εσωτερικώς δε υπονομεύεται από αναξίους κληρικούς και αρχιερείς που προδίδουν τα ιερά και τα όσια.
Αλλά την περίοδο αυτή, σεις παιδιά της Εκκλησίας, φανήτε ήρωες! Αυτό επιτάσσει το χρέος. Όχι απλώς να πηγαίνουμε στην εκκλησία, όχι απλώς να διαβάζουμε τη Γραφή, όχι απλώς να κοινωνούμε των αχράντων μυστηρίων, όχι απλώς να πηγαίνουμε σε προσκυνήματα, αλλά και να έχουμε μέσα μας την απόφασι «Πεθαίνω για την πατρίδα, πεθαίνω για την πίστι!». Όλοι ας έχουμε την ηρωϊκή απόφασι. «Ώδε η υπομονή των αγίων»(Άπ. 14, 12).
Εάν υπάρχουν τέτοιοι μαχηταί, να είστε βέβαιοι, δε θα νικήσουν οι άπιστοι και οι άθεοι˙ θα νικήση η Εκκλησία, θα νικήση ο Χριστός˙ ον, παίδες Ελλήνων, υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας˙ αμήν.
Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης
