ΝΕΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ–ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΙΣΤΕΩΣ ΥΠΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΑΒΒΑ ΛΑΥΡΕΩΤOY
Ἐν Μεγίστῃ Λαύρᾳ τῇ 15-8-2014
Πρός τήν Ἱερά Κοινότητα
Ἁγίου Ὄρους
Ἄθω
Σεβαστοί Πατέρες
Σέ πρόσφατη τακτική σύναξη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεγίστης Λαύρας, στήν ὁποίαν ἀνήκω, ἀναγνώσθηκε γράμμα τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος πού ἀφοροῦσε στήν ἐλαχιστό-τητά μου. Μέ τό γράμμα αὐτό, ἀφοῦ ἐξεφράζετο ἡ λύπη τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος, ἐζητεῖτο ἀπό τόν Καθηγούμενο τῆς Ἱερᾶς μας Μονῆς Ἀρχιμ. Πρόδρομο νά ἐπιληφθεῖ ἑνός σοβαροῦ θέματος.
Ποιό ἦταν τό σοβαρό αὐτό θέμα; Τό ὅτι ὁ ὑπογραφόμενος Γέρων Λαυριώτης Μοναχός Σάββας ἔγραψε ἀγωνιστικό ἄρθρο, τό ὁποῖο ἐδημοσιεύθη στήν ἀγωνιστική καί ὁμολογητική ἐφημερίδα « Ὀρθόδοξος Τύπος» μέ τίτλο « Ἡ στάσις τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἔναντι τῶν φιλοπαπικῶν Πατριαρχῶν καί τοῦ Οἰκουμενισμοῦ» (6.6.2014).
Στό ἱστορικό αὐτό ἔντυπο, πού ἵδρυσαν καί διηύθυναν ἐπί μισόν αἰώνα διαδοχικά οἱ μακαριστοί Γέροντες Χαράλαμπος Βασιλόπουλος καί Μᾶρκος Μανώλης ἀπέστειλαν ἀγωνιστικά ἄρθρα πλειάς Ἁγιορειτῶν Μοναχῶν καί Ἡγουμένων, ὡς καί διαβιούντων ἐν τῷ κόσμῳ κληρικῶν καί λαϊκῶν. Μερικοί μάλιστα ἐξ’ αὐτῶν ἦσαν καί εἷναι τακτικοί συνεργάτες. Μνημονεύω ἐνδεικτικά τούς μακαριστούς ἡγουμένους Γέροντες Γαβριήλ Διονυσιάτην καί Γεώργιον Καψάνην, τούς μοναχούς Θεόκλητον Διονυσιάτην, Μωϋσῆν Ἁγιορείτην, Νικόδημον Μπιλάλην, ἐκ τῶν ἐν τῷ κόσμῳ δέ τούς ἀειμνήστους Γέροντες, ἐπίσκοπον Αὐγουστῖνον Καντιώτην, Φιλόθεον Ζερβάκον, Ἐπιφάνιον Θεοδωρόπουλον, τούς εὐσεβεῖς λαϊκούς Φώτην Κόντογλου καί Κωνσταντῖνον Μουρατίδην (καθηγητήν Πανεπιστημίου) καί ἐκ τῶν ἐπιζώντων τούς πανεπιστημιακούς καθηγητάς καί ἱερεῖς Γεώργιον Μεταλληνόν, Θεόδωρον Ζήσην, Σαράντην Σαράντον καί πολλούς νεωτέρους.
Ὅλων αὐτῶν καί τῆς ἐφημερίδος στόχος ἦταν καί εἶναι νά ἀφυπνίσουν τούς Ὀρθοδόξους μπροστά στόν ἐμφανέστατο κίνδυνο τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τῆς χειρότερης καί πιό ἐπικίνδυνης αἱρέσεως ὅλων τῶν αἰώνων. Δέν ἐδίστασαν μάλιστα νά ἀποστείλουν καί προσωπικές ἐπιστολές μέ σκληρή ἐλεγκτική γλώσσα, πρός τόν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα, ὁ ὁποῖος ἐφούντωσε, ἐνίσχυσε καί ἐπέβαλε τήν αἵρεση στίς ἐκκλησιαστικές ἡγεσίες.
Μετά τόν Πατριάρχη Δημήτριο πού ἐσυνέχισε στά βήματα τοῦ Ἀθηναγόρα, ὁ σημερινός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος προχώρησε πολύ περισσότερο τόν συγκρητιστικό Οἰκουμενισμό μέ τολμηρά θεολογικά καί λειτουργικά ἀνοίγματα πρός ὅλες τίς αἱρέσεις, Μονοφυσιτισμό, Παπισμό, Προτεσταντισμό, ἀκόμα καί πρός ἄλλες θρησκεῖες, ὅπως ὁ Ἰουδαϊσμός καί τό Ἰσλάμ. Θά χρειαζόταν πολύς χῶρος γιά νά ὑπομνήσω αἱρετικές γνῶμες καί ἀντικανονικές πράξεις τοῦ Πατριάρχου, τίς ὁποῖες ἐλπίζω νά γνωρίζετε. Ἁπλῶς σημειώνω ἐνδεικτικά ὅτι ἔπαυσε νά πιστεύει ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἷναι ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως. Δέχεται ὅτι καί οἱ αἱρέσεις εἷναι ἐκκλησίες, ἔχουν ἔγκυρο βάπτισμα και ἔγκυρα μυστήρια, ἀποδεχθείς καί ἐπαινέσας τίς ἐπαίσχυντες ἀποφάσεις γιά μέν τούς Παπικούς τοῦ Μπαλαμάντ (1993), γιά τούς Προτεστάντες τίς ἀποφάσεις τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν στό Πόρτο Ἀλέγκρε τῆς Βραζιλίας (2006) καί στό Πουσάν τῆς Ν. Κορέας (2013), καί γιά τούς Μονοφυσίτες τίς ἀποφάσεις τῆς Γενεύης (1990). Τίς ἀπαράδεκτες ἀποφάσεις γιά τούς Μονοφυσίτες, τούς ὁποίους πλέον ἀναγνωρίζουμε ὡς Ὀρθοδόξους, ἤλεγξε μέ σειρά δημοσιευμάτων ὁ ἀείμνηστος Γέροντας π. Γεώργιος Καψάνης, τίς κραυγαλέες δέ γιά αἱρετική ἀπόκλιση ἀποφάσεις τοῦ Πουσάν ἐστηλίτευσαν μέ κοινό ὑπόμνημά τους πρός τόν Ἀρχιεπίσκοπο κ. Ἱερώνυμο ἐσχάτως (2014) οἱ Μητροπολίτες Δρυϊνουπόλεως Ἀνδρέας, Γλυφάδας Παῦλος, Κυθήρων Σεραφείμ, Αἰτωλοακαρνανίας Κοσμᾶς καί Γόρτυνος Ἰερεμίας, ζητώντας νά συζητήσει ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τόν προσεχῆ Ὀκτώβριο τίς αἱρετικές ἐκτροπές τοῦ κειμένου τοῦ Πουσάν.
Χειρότερη γιά τόν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο εἷναι ἡ εἰκόνα ἀπό τίς συμπροσευχές μέ αἱρετικούς, γιά τίς ὁποῖες οἱ Ἱεροί Κανόνες ἐπιβάλλουν τήν ποινή τῆς καθαιρέσεως, ἀλλά καί ἀπό ἄλλες πράξεις, ὅπως ἡ προσφορά τοῦ ἀντίχριστου Κορανίου σέ Μουσουλμάνους, ἐνέργεια πού ἐμιμήθησαν κατόπιν καί οἱ Πατριάρχες Ἀλεξανδρείας καί Ἱεροσολύμων. Σαλεύθηκαν καί ταράχθηκαν οἱ Ὀρθόδοξες συνειδήσεις καί ἐσκανδαλίσθηκαν πολλοί ἀπό τήν ἐπίσκεψη τοῦ πάπα Βενεδίκτου στήν Κωνσταντινούπολη τόν Νοέμβριο τοῦ 2006, ὅπου ἔλαβαν χώρα ὄχι μόνον συμπροσευχές, ἀλλά καί λειτουργικός ἀσπασμός, ἀπαγγελία τοῦ « Πάτερ ἡμῶν » ἀπό τόν πάπα κατά τήν διάρκεια τῆς Θ. Λειτουργίας, θυμίαση τοῦ πάπα ἀπό ὀρθοδόξους διακόνους, ἀκόμη καί ψαλμωδία ἀπολυτικίων πρός τιμήν τοῦ αἱρεσιάρχη καί τοῦ ψαλμικοῦ στίχου « Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».
Πολλοί Γέροντες Ἁγιορεῖτες τότε δέν ἄντεξαν αὐτόν τόν ἐμπαιγμό καί τόν ἐξευτελισμό τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί τῶν Πατερικῶν Παραδόσεων καί πρίν ἡ Ἱερά Κοινότης ἀντιδράσει, ἐνισχύοντες τούς ἀντιπροσώπους πρός αὐτήν τήν κατεύθυνση, ἔστειλαν «Ἀνοικτή Ἐπιστολή πρός τήν Ἱερά Κοινότητα» ὑπογραφόμενη ἀπό ἐξήντα (60) καί πλέον ἱερομονάχους καί μοναχούς, γνωστούς καί ἐναρέτους Γέροντες, στήν ὁποία, ἀφοῦ ἐξέφραζαν τήν βαθύτατη λύπη καί ἀνησυχία τους γιά ὅσα καταλυτικά τῆς διδασκαλίας τῶν Ἀποστόλων και Πατέρων συμβαίνουν, ἔγραφαν: « Ἐκτιμοῦμε μέ πολύ μεγαλύτερη λύπη, ὅτι ἡ πνευματική ἡγεσία τοῦ Ἁγίου Ὄρους τά τελευταῖα ἔτη δέν ἀντιμετωπίζει μέ σθένος καί γενναιότητα ὁμολογητική τά φαινόμενα αὐτά τῆς ἀποστασίας, ὅπως ἔπρατταν παλαιότερα οἱ Ἁγιορεῖται Πατέρες. Ὁ Πατριάρχης ἔχει μετρήσει τίς ἀντιδράσεις μας· καί ἐπειδή εἷναι χλιαρές καί πολλές φορές ἀνύπαρκτες, προχωρεῖ χωρίς ἐμπόδια στήν ἕνωση μέ τόν ἀμετανόητο καί παραμένοντα στίς αἱρέσεις του πάπα. Μᾶς ἐμέτρησε καί χάρηκε σφόδρα καί κατά τήν τελευταία ἐπίσκεψή του στό Ἅγιον Ὄρος, στό ὁποῖο λές καί ἤλθε γιά νά πάρει τήν συγκατάθεση καί εὐλογία τῶν Ἁγιορειτῶν γιά ὅσα εἶχε σχεδιάσει νά πράξει μέ τόν πάπα λίγες ἡμέρες ἀργότερα. Ἐμεῖς ταπεινοί ἱερομόναχοι καί μοναχοί, ἐξομολογητικά σᾶς ἀποκαλύπτουμε ὅτι ἔχουμε σκανδαλισθῆ ἀπό τήν σιωπή καί ἀπραξία τῆς πνευματικῆς μας ἡγεσίας στό Ἅγιον Ὄρος καί μαζί μέ μᾶς καί τό ἁπανταχοῦ τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Οἰκουμένης Ὀρθόδοξο καί φιλομόναχο πλήρωμα. Περιμένουν ὅλοι νά ἀκούσουν τήν φωνή τοῦ Ἁγίου Ὄρους». Διερωτώμενος τί περισσότερο ἔγραψα ἐγώ στό ταπεινό μου δημοσίευμα, προσθέτω ὅτι λίγες ἡμέρες ἀργότερα (30-12-2006) ἡ Ἱερά Κοινότης δέν ἔλαβε ἀπόφαση νά ἐλέγξει τόν Πατριάρχη γιά ὅσα συνέβησαν, ἀλλά, ἐπιβεβαιώνοντας ὅσα οἱ ἑξήντα Ἁγιορεῖτες κατελόγιζαν γιά ἔλλειψη σθένους καί ὁμολογητικῆς γενναιότητος, ἀρκέσθηκε στήν ἔκδοση μιᾶς Ἀνακοινώσεως πρός τόν τύπο, μέ τήν ὁποία ἀποδοκίμαζαν τά συμβάντα.
Τό ἴδιο ἀκριβῶς συμβαίνει καί ὡς πρός τήν πρόσφατη συνάντηση τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου μέ τόν πάπα Φραγκῖσκο στά Ἱεροσόλυμα, τόν περασμένο Μάϊο, ἡ ὁποία ἀποδοκιμάσθηκε καί μέ θεϊκά σημεῖα. Ὅσα ἐλέχθησαν καί ὅσα ἐπράχθησαν ἔθλιψαν καί κατετάραξαν τούς Ὀρθοδόξους. Γιά πολλοστή φορά ὁ Πατριάρχης « λίαν ηὔφρανε τούς κακοδόξους καί κατήσχυνε τού Ὀρθοδόξους». Πολλοί καί πάλι διηρωτῶντο: Γιατί σιωπᾶ τό Ἅγιον Ὄρος; Γιατί παραμένει ἄφωνο; Ἔπαυσαν νά ἰσχύουν ὅσα οἱ Ἅγιοι Πατέρες καί ἡ Μοναστική Παράδοση θεσπίζουν ὅτι οἱ μοναχοί κυρίως δέν πρέπει νά ἀνέχονται καμμία καινοτομία εἰς τά τῆς πίστεως καί ὅτι πάντοτε ἦσαν πρωτοπόροι στούς ἀγῶνες γιά τήν Ἁγία Ὀρθοδοξία; Δέν ἐδίστασαν, νά ἐλέγξουν Βασιλεῖς, Πατριάρχες, Ἐπισκόπους ἀκόμη καί συνόδους, θυσιάζοντες μαρτυρικά καί τήν ζωή τους ἤ διωκόμενοι καί φυλακιζόμενοι, ὅπως συνέβη μέ τούς Ἁγιορεῖτες Ὁσιομάρτυρες ἐπί πατριάρχου λατινόφρονος Βέκκου (1274) καί μέ τούς Ἁγιορεῖτες τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ ἐπί λατινόφρονος πατριάρχου Καλέκα (1341-1351). Ὅπως συνέβη καί στήν δική μας ἐποχή, ὅταν ὁμοφώνως ἀποφάσισε τό Ἅγιον Ὄρος τήν διακοπή τοῦ μνημοσύνου τοῦ Ἀθηναγόρα. Ἀκόμη καί ὅταν ἐπιέζοντο οἱ Ἱερές Μονές νά ἐπαναφέρουν τό μνημόσυνο τοῦ νέου πατριάρχου Δημητρίου μέ ἀπειλές γιά τιμωρίες ἀπό τό πατριαρχικό ἔξαρχο, δέν ὑποχώρησαν. Μέ ἔγγραφά τους πρός τήν Ἱερα Κοινότητα οἱ Μονές Καρακάλου, Σίμωνος Πέτρας, Ἁγίου Παύλου, Ξενοφῶντος, Κωνσταμονίτου καί Ὁσίου Γρηγορίου διεμήνυσαν ὅτι ἔμμένουν στήν ἀμετάθετη ἀπόφασή τους νά συνεχίσουν τήν διακοπή τοῦ πατριαρχικοῦ μνημοσύνου « εἰς ἔνδειξιν διαμαρτυρίας, ἐφ’ ὅσον ὁ νέος Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Δημήτριος ὁ Α’ θά συνεχίση τήν τηρουμένην ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου γραμμήν, τήν ὁποίαν εἷχε χαράξει ὁ Ἀθηναγόρας». Ἐσημείωναν μάλιστα ὅτι ὑπάρχει ἀπόφαση τῆς Ἐκτάκτου Διπλῆς Ἱερᾶς Συνάξεως ( συνεδρία ΝΒ’ τῆς 13-11-71) ἡ ὁποία ὁρίζει ὅτι « ἐπαφίεται εἰς τήν συνείδησιν ἑκάστης Μονῆς ἡ διαμνημόνευσις τοῦ ὀνόματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, διότι δέν δυνάμεθα νά καταπατήσωμεν τούς Ἱερούς Κανόνας, οὕς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐλάλησεν εἰς αὐτούς παρά ταῖς Ἱεραῖς Συνόδοις. Θά πειθώμεθα εἰς τόν νέον πατριάρχην, ὅταν διαπιστώσωμεν ὅτι οὗτος θά ἀναθεωρήση τάς αἱρετικάς ὁμολογίας τοῦ προκατόχου του καί δέν θά συνεχίση τήν φιλοπαπική γραμμήν.»
Ἡ Ἱερά Μονή Σίμωνος Πέτρας, μάλιστα, ἔγραφε στήν ἀπαντητική της ἐπιστολή πρός τήν Ἱερά Κοινότητα ὅτι « ἡ συνεδρία τῆς ἐκτάκτου Διπλῆς Ἱερᾶς Συνάξεως (ΝΒ’ τῆς 13-11-1971) φέρει τόν τύπο ἐθνοσυνελεύσεως συμφώνως τῷ 1ῳ ἄρθρῳ τοῦ ἐσωτερικοῦ κανονισμοῦ τῆς ἐκτάκτου Διπλῆς Ἱερᾶς Συνάξεως, καί, ὡς ἐκ τούτου, ἡ Ἱερᾶ Κοινότης δέν δύναται νά ἀκυρώση τάς ληφθείσας ἀποφάσεις αὐτῆς.»
Σεβαστοί Πατέρες
Αὐτήν τήν Μοναστική καί Ἁγιορειτική Παράδοση γνωρίζοντας καί ἐγώ ὁ ἐν μοναχοῖς ἐλάχιστος, ὡς καί τήν συνοδική δομή τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ὁποίας ὅλα τά μέλη, ἀκόμη καί οἱ λαϊκοί, ὀφείλουν νά ὁμιλοῦν, ὅταν κινδυνεύει ἡ πίστις, ἐδημοσίευσα τό σχετικό μου ἄρθρο στόν «Ὀρθόδοξο Τύπο». Αὐτό ἔπρεπε νά τό ἐπαινέσετε καί νά μέ συγχαρῆτε καί ὄχι νά ζητεῖτε ἀπό τήν Μονή μου νά λάβει μέτρα ἐναντίον μου. Γιατί δέν ἐπράξατε τό ἴδιο, ὅταν ἑξήντα καί πλέον Ἱερομόναχοι καί Μοναχοί Ἁγιορεῖτες, τόν Δεκέμβριο τοῦ 2006 ἤλεγχαν τήν Ἱερά Κοινότητα γιά ἀπαράδεκτη ἀφωνία καί ἀπραξία; Ἄν ὅσα λέγουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες γιά τούς αἱρετικούς καί τούς αἱρετίζοντες, γιά τούς παπικούς καί τούς φιλοπαπικούς, ἄν ὅσα εἶπε ἡ Παναγία μας γιά τούς ἐχθρούς τοῦ Υἱοῦ της καί δικούς της ἐχθρούς στούς Ζωγραφίτες Ὁσιομάρτυρες, εἶναι «ἀνοίκειοι καί ἀπαράδεκτοι χαρακτηρισμοί,» ὅπως θέλει καί ὁ νεοεποχίτικος ἀντιρατσιστικός νόμος, γιά τόν ὁποῖον τό Ἅγιον Ὄρος καί πάλιν ἐσιώπησε, τότε μέ χαρά νά τιμωρηθῶ γιά τήν συμφωνία μου μέ τούς Ἁγίους καί τήν Ἁγιορειτική Παράδοση, μέ λύπη ὅμως γιά ὅσους Ἁγιορεῖτες ἀδελφούς μου ἐπέλεξαν νά εἷναι μέ τούς ἐχθρούς τῆς πίστεως. Σύγχυση καί σκανδαλισμό στίς συνειδήσεις τῶν πιστῶν δέν προκαλοῦν οὔτε οἱ μαρτυρήσαντες ἐπί Βέκκου Ἁγιορεῖτες Ὁσιομάρτυρες, οὔτε ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί οἱ σύν αὐτῷ, πού ἀγωνίσθηκαν ἐναντίον τοῦ πάπα καί τῶν ἰδικῶν μας λατινοφρόνων, οὔτε οἱ Ἁγιορεῖτες Πατέρες πού διέκοψαν τό μνημόσυνο τοῦ Ἀθηναγόρα, οὔτε τό πτωχό καί ἀσήμαντο δημοσίευμά μου, πού τοῦ δώσατε τόσο μεγάλη σημασία.
Σύγχυση καί σκανδαλισμό προκαλοῦν ὅσα ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Ἀθηναγόρα συμβαίνουν στήν Ἁγία Ὀρθοδοξία μας, αὐξημένα καί προκλητικά τώρα ἀπό τόν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο. Ἐγώ, ὡς ὄφειλα, κατά τήν ἀναλογία τῆς εὐθύνης μου, ἔπραξα τό καθῆκον μου, χωρίς νά διεκδικῶ « ἡρωϊσμούς,» ὅπως ἰσχυρίζεσθε οὔτε νά συνιστῶ ἀποκοπή ἀπό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, τήν ὁποία ἀποκοπή ρητῶς ἀποδοκιμάζω, γι’ αὐτό καί μέ θλίβει ἡ παραποίηση καί κακοποίηση τῶν γραφομένων μου.
Πολλοί χαρήκαμε γιά τόν ἡρωϊσμό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ζωγράφου, ἀκολουθούσης τό παράδειγμα τῶν Ζωγραφιτῶν Ὁσιομαρτύρων, ἡ ὁποία ἐζήτησε ἀπό τήν Ἱερά Κοινότητα νά καταδικάσει ὅσα εἷπε καί ἔπραξε ὁ πατριάρχης στά Ἱεροσόλυμα κατά τήν συνάντηση μέ τόν πάπα, διότι διαφορετικά θά προχωρήσει μονομερῶς στήν διακοπή τοῦ μνημοσύνου. Χαρήκαμε καί γιά τήν ἀπόφαση τῆς πλειοψηφίας τῶν ἀντιπροσώπων στήν Ἱερά Κοινότητα νά σταλεῖ στόν πατριάρχη ἔγγραφο διαμαρτυρίας καί ἐλέγχου. Μέ ἀγαθές ἐλπίδες περιμένουμε, μετά ἀπό τρεῖς μῆνες, νά δημοσιοποιηθοῦν τά ἔγγραφα καί τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ζωγράφου καί τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος, ὥστε τώρα ὅπως ἁρμόζει, νά εὐφρανθοῦν οἱ Ὀρθόδοξοι καί νά καταισχυνθοῦν οἱ κακόδοξοι, καί νά παύσει ὁ σκανδαλισμός γιά τήν ἀφωνία καί ἀπραξία τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
Αὐτό εἷναι ὄντως σοβαρό ζήτημα καί ὄχι ἡ λήψη μέτρων ἐναντίον ἑνός ἀσήμου μοναχοῦ μέ ἀδύναμη καί ἰσχνή φωνή.
Ἐπί δέ τούτοις διατελῶ μετά τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης καί φιλαδελφίας.
Γέρων Σάββας Λαυριώτης.
Ἐν Μεγίστῃ Λαύρᾳ τῇ 15-8-2014
Πρός τήν Ἱερά Κοινότητα
Ἁγίου Ὄρους
Ἄθω
Σεβαστοί Πατέρες
Σέ πρόσφατη τακτική σύναξη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεγίστης Λαύρας, στήν ὁποίαν ἀνήκω, ἀναγνώσθηκε γράμμα τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος πού ἀφοροῦσε στήν ἐλαχιστό-τητά μου. Μέ τό γράμμα αὐτό, ἀφοῦ ἐξεφράζετο ἡ λύπη τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος, ἐζητεῖτο ἀπό τόν Καθηγούμενο τῆς Ἱερᾶς μας Μονῆς Ἀρχιμ. Πρόδρομο νά ἐπιληφθεῖ ἑνός σοβαροῦ θέματος.
Ποιό ἦταν τό σοβαρό αὐτό θέμα; Τό ὅτι ὁ ὑπογραφόμενος Γέρων Λαυριώτης Μοναχός Σάββας ἔγραψε ἀγωνιστικό ἄρθρο, τό ὁποῖο ἐδημοσιεύθη στήν ἀγωνιστική καί ὁμολογητική ἐφημερίδα « Ὀρθόδοξος Τύπος» μέ τίτλο « Ἡ στάσις τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἔναντι τῶν φιλοπαπικῶν Πατριαρχῶν καί τοῦ Οἰκουμενισμοῦ» (6.6.2014).
Στό ἱστορικό αὐτό ἔντυπο, πού ἵδρυσαν καί διηύθυναν ἐπί μισόν αἰώνα διαδοχικά οἱ μακαριστοί Γέροντες Χαράλαμπος Βασιλόπουλος καί Μᾶρκος Μανώλης ἀπέστειλαν ἀγωνιστικά ἄρθρα πλειάς Ἁγιορειτῶν Μοναχῶν καί Ἡγουμένων, ὡς καί διαβιούντων ἐν τῷ κόσμῳ κληρικῶν καί λαϊκῶν. Μερικοί μάλιστα ἐξ’ αὐτῶν ἦσαν καί εἷναι τακτικοί συνεργάτες. Μνημονεύω ἐνδεικτικά τούς μακαριστούς ἡγουμένους Γέροντες Γαβριήλ Διονυσιάτην καί Γεώργιον Καψάνην, τούς μοναχούς Θεόκλητον Διονυσιάτην, Μωϋσῆν Ἁγιορείτην, Νικόδημον Μπιλάλην, ἐκ τῶν ἐν τῷ κόσμῳ δέ τούς ἀειμνήστους Γέροντες, ἐπίσκοπον Αὐγουστῖνον Καντιώτην, Φιλόθεον Ζερβάκον, Ἐπιφάνιον Θεοδωρόπουλον, τούς εὐσεβεῖς λαϊκούς Φώτην Κόντογλου καί Κωνσταντῖνον Μουρατίδην (καθηγητήν Πανεπιστημίου) καί ἐκ τῶν ἐπιζώντων τούς πανεπιστημιακούς καθηγητάς καί ἱερεῖς Γεώργιον Μεταλληνόν, Θεόδωρον Ζήσην, Σαράντην Σαράντον καί πολλούς νεωτέρους.
Ὅλων αὐτῶν καί τῆς ἐφημερίδος στόχος ἦταν καί εἶναι νά ἀφυπνίσουν τούς Ὀρθοδόξους μπροστά στόν ἐμφανέστατο κίνδυνο τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τῆς χειρότερης καί πιό ἐπικίνδυνης αἱρέσεως ὅλων τῶν αἰώνων. Δέν ἐδίστασαν μάλιστα νά ἀποστείλουν καί προσωπικές ἐπιστολές μέ σκληρή ἐλεγκτική γλώσσα, πρός τόν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα, ὁ ὁποῖος ἐφούντωσε, ἐνίσχυσε καί ἐπέβαλε τήν αἵρεση στίς ἐκκλησιαστικές ἡγεσίες.
Μετά τόν Πατριάρχη Δημήτριο πού ἐσυνέχισε στά βήματα τοῦ Ἀθηναγόρα, ὁ σημερινός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος προχώρησε πολύ περισσότερο τόν συγκρητιστικό Οἰκουμενισμό μέ τολμηρά θεολογικά καί λειτουργικά ἀνοίγματα πρός ὅλες τίς αἱρέσεις, Μονοφυσιτισμό, Παπισμό, Προτεσταντισμό, ἀκόμα καί πρός ἄλλες θρησκεῖες, ὅπως ὁ Ἰουδαϊσμός καί τό Ἰσλάμ. Θά χρειαζόταν πολύς χῶρος γιά νά ὑπομνήσω αἱρετικές γνῶμες καί ἀντικανονικές πράξεις τοῦ Πατριάρχου, τίς ὁποῖες ἐλπίζω νά γνωρίζετε. Ἁπλῶς σημειώνω ἐνδεικτικά ὅτι ἔπαυσε νά πιστεύει ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἷναι ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως. Δέχεται ὅτι καί οἱ αἱρέσεις εἷναι ἐκκλησίες, ἔχουν ἔγκυρο βάπτισμα και ἔγκυρα μυστήρια, ἀποδεχθείς καί ἐπαινέσας τίς ἐπαίσχυντες ἀποφάσεις γιά μέν τούς Παπικούς τοῦ Μπαλαμάντ (1993), γιά τούς Προτεστάντες τίς ἀποφάσεις τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν στό Πόρτο Ἀλέγκρε τῆς Βραζιλίας (2006) καί στό Πουσάν τῆς Ν. Κορέας (2013), καί γιά τούς Μονοφυσίτες τίς ἀποφάσεις τῆς Γενεύης (1990). Τίς ἀπαράδεκτες ἀποφάσεις γιά τούς Μονοφυσίτες, τούς ὁποίους πλέον ἀναγνωρίζουμε ὡς Ὀρθοδόξους, ἤλεγξε μέ σειρά δημοσιευμάτων ὁ ἀείμνηστος Γέροντας π. Γεώργιος Καψάνης, τίς κραυγαλέες δέ γιά αἱρετική ἀπόκλιση ἀποφάσεις τοῦ Πουσάν ἐστηλίτευσαν μέ κοινό ὑπόμνημά τους πρός τόν Ἀρχιεπίσκοπο κ. Ἱερώνυμο ἐσχάτως (2014) οἱ Μητροπολίτες Δρυϊνουπόλεως Ἀνδρέας, Γλυφάδας Παῦλος, Κυθήρων Σεραφείμ, Αἰτωλοακαρνανίας Κοσμᾶς καί Γόρτυνος Ἰερεμίας, ζητώντας νά συζητήσει ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τόν προσεχῆ Ὀκτώβριο τίς αἱρετικές ἐκτροπές τοῦ κειμένου τοῦ Πουσάν.
Χειρότερη γιά τόν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο εἷναι ἡ εἰκόνα ἀπό τίς συμπροσευχές μέ αἱρετικούς, γιά τίς ὁποῖες οἱ Ἱεροί Κανόνες ἐπιβάλλουν τήν ποινή τῆς καθαιρέσεως, ἀλλά καί ἀπό ἄλλες πράξεις, ὅπως ἡ προσφορά τοῦ ἀντίχριστου Κορανίου σέ Μουσουλμάνους, ἐνέργεια πού ἐμιμήθησαν κατόπιν καί οἱ Πατριάρχες Ἀλεξανδρείας καί Ἱεροσολύμων. Σαλεύθηκαν καί ταράχθηκαν οἱ Ὀρθόδοξες συνειδήσεις καί ἐσκανδαλίσθηκαν πολλοί ἀπό τήν ἐπίσκεψη τοῦ πάπα Βενεδίκτου στήν Κωνσταντινούπολη τόν Νοέμβριο τοῦ 2006, ὅπου ἔλαβαν χώρα ὄχι μόνον συμπροσευχές, ἀλλά καί λειτουργικός ἀσπασμός, ἀπαγγελία τοῦ « Πάτερ ἡμῶν » ἀπό τόν πάπα κατά τήν διάρκεια τῆς Θ. Λειτουργίας, θυμίαση τοῦ πάπα ἀπό ὀρθοδόξους διακόνους, ἀκόμη καί ψαλμωδία ἀπολυτικίων πρός τιμήν τοῦ αἱρεσιάρχη καί τοῦ ψαλμικοῦ στίχου « Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».
Πολλοί Γέροντες Ἁγιορεῖτες τότε δέν ἄντεξαν αὐτόν τόν ἐμπαιγμό καί τόν ἐξευτελισμό τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί τῶν Πατερικῶν Παραδόσεων καί πρίν ἡ Ἱερά Κοινότης ἀντιδράσει, ἐνισχύοντες τούς ἀντιπροσώπους πρός αὐτήν τήν κατεύθυνση, ἔστειλαν «Ἀνοικτή Ἐπιστολή πρός τήν Ἱερά Κοινότητα» ὑπογραφόμενη ἀπό ἐξήντα (60) καί πλέον ἱερομονάχους καί μοναχούς, γνωστούς καί ἐναρέτους Γέροντες, στήν ὁποία, ἀφοῦ ἐξέφραζαν τήν βαθύτατη λύπη καί ἀνησυχία τους γιά ὅσα καταλυτικά τῆς διδασκαλίας τῶν Ἀποστόλων και Πατέρων συμβαίνουν, ἔγραφαν: « Ἐκτιμοῦμε μέ πολύ μεγαλύτερη λύπη, ὅτι ἡ πνευματική ἡγεσία τοῦ Ἁγίου Ὄρους τά τελευταῖα ἔτη δέν ἀντιμετωπίζει μέ σθένος καί γενναιότητα ὁμολογητική τά φαινόμενα αὐτά τῆς ἀποστασίας, ὅπως ἔπρατταν παλαιότερα οἱ Ἁγιορεῖται Πατέρες. Ὁ Πατριάρχης ἔχει μετρήσει τίς ἀντιδράσεις μας· καί ἐπειδή εἷναι χλιαρές καί πολλές φορές ἀνύπαρκτες, προχωρεῖ χωρίς ἐμπόδια στήν ἕνωση μέ τόν ἀμετανόητο καί παραμένοντα στίς αἱρέσεις του πάπα. Μᾶς ἐμέτρησε καί χάρηκε σφόδρα καί κατά τήν τελευταία ἐπίσκεψή του στό Ἅγιον Ὄρος, στό ὁποῖο λές καί ἤλθε γιά νά πάρει τήν συγκατάθεση καί εὐλογία τῶν Ἁγιορειτῶν γιά ὅσα εἶχε σχεδιάσει νά πράξει μέ τόν πάπα λίγες ἡμέρες ἀργότερα. Ἐμεῖς ταπεινοί ἱερομόναχοι καί μοναχοί, ἐξομολογητικά σᾶς ἀποκαλύπτουμε ὅτι ἔχουμε σκανδαλισθῆ ἀπό τήν σιωπή καί ἀπραξία τῆς πνευματικῆς μας ἡγεσίας στό Ἅγιον Ὄρος καί μαζί μέ μᾶς καί τό ἁπανταχοῦ τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Οἰκουμένης Ὀρθόδοξο καί φιλομόναχο πλήρωμα. Περιμένουν ὅλοι νά ἀκούσουν τήν φωνή τοῦ Ἁγίου Ὄρους». Διερωτώμενος τί περισσότερο ἔγραψα ἐγώ στό ταπεινό μου δημοσίευμα, προσθέτω ὅτι λίγες ἡμέρες ἀργότερα (30-12-2006) ἡ Ἱερά Κοινότης δέν ἔλαβε ἀπόφαση νά ἐλέγξει τόν Πατριάρχη γιά ὅσα συνέβησαν, ἀλλά, ἐπιβεβαιώνοντας ὅσα οἱ ἑξήντα Ἁγιορεῖτες κατελόγιζαν γιά ἔλλειψη σθένους καί ὁμολογητικῆς γενναιότητος, ἀρκέσθηκε στήν ἔκδοση μιᾶς Ἀνακοινώσεως πρός τόν τύπο, μέ τήν ὁποία ἀποδοκίμαζαν τά συμβάντα.
Τό ἴδιο ἀκριβῶς συμβαίνει καί ὡς πρός τήν πρόσφατη συνάντηση τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου μέ τόν πάπα Φραγκῖσκο στά Ἱεροσόλυμα, τόν περασμένο Μάϊο, ἡ ὁποία ἀποδοκιμάσθηκε καί μέ θεϊκά σημεῖα. Ὅσα ἐλέχθησαν καί ὅσα ἐπράχθησαν ἔθλιψαν καί κατετάραξαν τούς Ὀρθοδόξους. Γιά πολλοστή φορά ὁ Πατριάρχης « λίαν ηὔφρανε τούς κακοδόξους καί κατήσχυνε τού Ὀρθοδόξους». Πολλοί καί πάλι διηρωτῶντο: Γιατί σιωπᾶ τό Ἅγιον Ὄρος; Γιατί παραμένει ἄφωνο; Ἔπαυσαν νά ἰσχύουν ὅσα οἱ Ἅγιοι Πατέρες καί ἡ Μοναστική Παράδοση θεσπίζουν ὅτι οἱ μοναχοί κυρίως δέν πρέπει νά ἀνέχονται καμμία καινοτομία εἰς τά τῆς πίστεως καί ὅτι πάντοτε ἦσαν πρωτοπόροι στούς ἀγῶνες γιά τήν Ἁγία Ὀρθοδοξία; Δέν ἐδίστασαν, νά ἐλέγξουν Βασιλεῖς, Πατριάρχες, Ἐπισκόπους ἀκόμη καί συνόδους, θυσιάζοντες μαρτυρικά καί τήν ζωή τους ἤ διωκόμενοι καί φυλακιζόμενοι, ὅπως συνέβη μέ τούς Ἁγιορεῖτες Ὁσιομάρτυρες ἐπί πατριάρχου λατινόφρονος Βέκκου (1274) καί μέ τούς Ἁγιορεῖτες τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ ἐπί λατινόφρονος πατριάρχου Καλέκα (1341-1351). Ὅπως συνέβη καί στήν δική μας ἐποχή, ὅταν ὁμοφώνως ἀποφάσισε τό Ἅγιον Ὄρος τήν διακοπή τοῦ μνημοσύνου τοῦ Ἀθηναγόρα. Ἀκόμη καί ὅταν ἐπιέζοντο οἱ Ἱερές Μονές νά ἐπαναφέρουν τό μνημόσυνο τοῦ νέου πατριάρχου Δημητρίου μέ ἀπειλές γιά τιμωρίες ἀπό τό πατριαρχικό ἔξαρχο, δέν ὑποχώρησαν. Μέ ἔγγραφά τους πρός τήν Ἱερα Κοινότητα οἱ Μονές Καρακάλου, Σίμωνος Πέτρας, Ἁγίου Παύλου, Ξενοφῶντος, Κωνσταμονίτου καί Ὁσίου Γρηγορίου διεμήνυσαν ὅτι ἔμμένουν στήν ἀμετάθετη ἀπόφασή τους νά συνεχίσουν τήν διακοπή τοῦ πατριαρχικοῦ μνημοσύνου « εἰς ἔνδειξιν διαμαρτυρίας, ἐφ’ ὅσον ὁ νέος Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Δημήτριος ὁ Α’ θά συνεχίση τήν τηρουμένην ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου γραμμήν, τήν ὁποίαν εἷχε χαράξει ὁ Ἀθηναγόρας». Ἐσημείωναν μάλιστα ὅτι ὑπάρχει ἀπόφαση τῆς Ἐκτάκτου Διπλῆς Ἱερᾶς Συνάξεως ( συνεδρία ΝΒ’ τῆς 13-11-71) ἡ ὁποία ὁρίζει ὅτι « ἐπαφίεται εἰς τήν συνείδησιν ἑκάστης Μονῆς ἡ διαμνημόνευσις τοῦ ὀνόματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, διότι δέν δυνάμεθα νά καταπατήσωμεν τούς Ἱερούς Κανόνας, οὕς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐλάλησεν εἰς αὐτούς παρά ταῖς Ἱεραῖς Συνόδοις. Θά πειθώμεθα εἰς τόν νέον πατριάρχην, ὅταν διαπιστώσωμεν ὅτι οὗτος θά ἀναθεωρήση τάς αἱρετικάς ὁμολογίας τοῦ προκατόχου του καί δέν θά συνεχίση τήν φιλοπαπική γραμμήν.»
Ἡ Ἱερά Μονή Σίμωνος Πέτρας, μάλιστα, ἔγραφε στήν ἀπαντητική της ἐπιστολή πρός τήν Ἱερά Κοινότητα ὅτι « ἡ συνεδρία τῆς ἐκτάκτου Διπλῆς Ἱερᾶς Συνάξεως (ΝΒ’ τῆς 13-11-1971) φέρει τόν τύπο ἐθνοσυνελεύσεως συμφώνως τῷ 1ῳ ἄρθρῳ τοῦ ἐσωτερικοῦ κανονισμοῦ τῆς ἐκτάκτου Διπλῆς Ἱερᾶς Συνάξεως, καί, ὡς ἐκ τούτου, ἡ Ἱερᾶ Κοινότης δέν δύναται νά ἀκυρώση τάς ληφθείσας ἀποφάσεις αὐτῆς.»
Σεβαστοί Πατέρες
Αὐτήν τήν Μοναστική καί Ἁγιορειτική Παράδοση γνωρίζοντας καί ἐγώ ὁ ἐν μοναχοῖς ἐλάχιστος, ὡς καί τήν συνοδική δομή τῆς Ἐκκλησίας, τῆς ὁποίας ὅλα τά μέλη, ἀκόμη καί οἱ λαϊκοί, ὀφείλουν νά ὁμιλοῦν, ὅταν κινδυνεύει ἡ πίστις, ἐδημοσίευσα τό σχετικό μου ἄρθρο στόν «Ὀρθόδοξο Τύπο». Αὐτό ἔπρεπε νά τό ἐπαινέσετε καί νά μέ συγχαρῆτε καί ὄχι νά ζητεῖτε ἀπό τήν Μονή μου νά λάβει μέτρα ἐναντίον μου. Γιατί δέν ἐπράξατε τό ἴδιο, ὅταν ἑξήντα καί πλέον Ἱερομόναχοι καί Μοναχοί Ἁγιορεῖτες, τόν Δεκέμβριο τοῦ 2006 ἤλεγχαν τήν Ἱερά Κοινότητα γιά ἀπαράδεκτη ἀφωνία καί ἀπραξία; Ἄν ὅσα λέγουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες γιά τούς αἱρετικούς καί τούς αἱρετίζοντες, γιά τούς παπικούς καί τούς φιλοπαπικούς, ἄν ὅσα εἶπε ἡ Παναγία μας γιά τούς ἐχθρούς τοῦ Υἱοῦ της καί δικούς της ἐχθρούς στούς Ζωγραφίτες Ὁσιομάρτυρες, εἶναι «ἀνοίκειοι καί ἀπαράδεκτοι χαρακτηρισμοί,» ὅπως θέλει καί ὁ νεοεποχίτικος ἀντιρατσιστικός νόμος, γιά τόν ὁποῖον τό Ἅγιον Ὄρος καί πάλιν ἐσιώπησε, τότε μέ χαρά νά τιμωρηθῶ γιά τήν συμφωνία μου μέ τούς Ἁγίους καί τήν Ἁγιορειτική Παράδοση, μέ λύπη ὅμως γιά ὅσους Ἁγιορεῖτες ἀδελφούς μου ἐπέλεξαν νά εἷναι μέ τούς ἐχθρούς τῆς πίστεως. Σύγχυση καί σκανδαλισμό στίς συνειδήσεις τῶν πιστῶν δέν προκαλοῦν οὔτε οἱ μαρτυρήσαντες ἐπί Βέκκου Ἁγιορεῖτες Ὁσιομάρτυρες, οὔτε ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί οἱ σύν αὐτῷ, πού ἀγωνίσθηκαν ἐναντίον τοῦ πάπα καί τῶν ἰδικῶν μας λατινοφρόνων, οὔτε οἱ Ἁγιορεῖτες Πατέρες πού διέκοψαν τό μνημόσυνο τοῦ Ἀθηναγόρα, οὔτε τό πτωχό καί ἀσήμαντο δημοσίευμά μου, πού τοῦ δώσατε τόσο μεγάλη σημασία.
Σύγχυση καί σκανδαλισμό προκαλοῦν ὅσα ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Ἀθηναγόρα συμβαίνουν στήν Ἁγία Ὀρθοδοξία μας, αὐξημένα καί προκλητικά τώρα ἀπό τόν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο. Ἐγώ, ὡς ὄφειλα, κατά τήν ἀναλογία τῆς εὐθύνης μου, ἔπραξα τό καθῆκον μου, χωρίς νά διεκδικῶ « ἡρωϊσμούς,» ὅπως ἰσχυρίζεσθε οὔτε νά συνιστῶ ἀποκοπή ἀπό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, τήν ὁποία ἀποκοπή ρητῶς ἀποδοκιμάζω, γι’ αὐτό καί μέ θλίβει ἡ παραποίηση καί κακοποίηση τῶν γραφομένων μου.
Πολλοί χαρήκαμε γιά τόν ἡρωϊσμό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ζωγράφου, ἀκολουθούσης τό παράδειγμα τῶν Ζωγραφιτῶν Ὁσιομαρτύρων, ἡ ὁποία ἐζήτησε ἀπό τήν Ἱερά Κοινότητα νά καταδικάσει ὅσα εἷπε καί ἔπραξε ὁ πατριάρχης στά Ἱεροσόλυμα κατά τήν συνάντηση μέ τόν πάπα, διότι διαφορετικά θά προχωρήσει μονομερῶς στήν διακοπή τοῦ μνημοσύνου. Χαρήκαμε καί γιά τήν ἀπόφαση τῆς πλειοψηφίας τῶν ἀντιπροσώπων στήν Ἱερά Κοινότητα νά σταλεῖ στόν πατριάρχη ἔγγραφο διαμαρτυρίας καί ἐλέγχου. Μέ ἀγαθές ἐλπίδες περιμένουμε, μετά ἀπό τρεῖς μῆνες, νά δημοσιοποιηθοῦν τά ἔγγραφα καί τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ζωγράφου καί τῆς Ἱερᾶς Κοινότητος, ὥστε τώρα ὅπως ἁρμόζει, νά εὐφρανθοῦν οἱ Ὀρθόδοξοι καί νά καταισχυνθοῦν οἱ κακόδοξοι, καί νά παύσει ὁ σκανδαλισμός γιά τήν ἀφωνία καί ἀπραξία τοῦ Ἁγίου Ὄρους.
Αὐτό εἷναι ὄντως σοβαρό ζήτημα καί ὄχι ἡ λήψη μέτρων ἐναντίον ἑνός ἀσήμου μοναχοῦ μέ ἀδύναμη καί ἰσχνή φωνή.
Ἐπί δέ τούτοις διατελῶ μετά τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης καί φιλαδελφίας.
Γέρων Σάββας Λαυριώτης.
