ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟ ΘΕΟ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

π. Ανδρέα Αγαθοκλέους

'Eρωτούν οι άνθρωποι τι λέει η Εκκλησία γι’ αυτό το θέμα και τι λέει για το άλλο. Για θέματα προσωπικά, σοβαρά. Κι είναι αλήθεια ότι δεν μπορεί κανείς να απαντήσει όπως απαντά για το τι λέει ο νόμος του κράτους ή το Κοράνι στο Ισλάμ. Γιατί το Ευαγγέλιο είναι το χαρούμενο μήνυμα για το συγκεκριμένο άνθρωπο, που η ελευθερία και οι ιδιαιτερότητές του καθορίζουν το βαθμό της απάντησής του.

Ο Λόγος του Θεού, όπως αποκαλύπτεται στο Ευαγγέλιο και στην Ιερά Παράδοση, δεν είναι ο νόμος του Θεού με την κοσμική έννοια, αλλά η ζωή του Θεού που μας καλεί εν ελευθερία να τη ζήσουμε. Ως ζωή δεν μπορεί να καλουπωθεί, γιατί ο κάθε άνθρωπος έχει τις δικές του αδυναμίες, τα δικά του χαρίσματα, τη δική του ιδιαίτερη πορεία στη ζωή που τον κάνει να είναι το μοναδικό και ανεπανάληπτο πρόσωπο.

Ως εκ τούτου, ενώ υπάρχουν το Ευαγγέλιο, οι εντολές, οι κανόνες, που καθορίζουν το πλαίσιο ζωής ώστε να είναι ζωή Χριστού, υπάρχει και το πρόσωπο – άνθρωπος που καλείται να δημιουργήσει σχέση με το πρόσωπο – Θεάνθρωπος. Μια σχέση που καθορίζεται από την αγάπη, όπως βέβαια κάθε ωραία και ουσιαστική σχέση.

Γι’ αυτό βλέπουμε στη ζωή των αγίων ότι, ενώ η όλη βιωτή τους είναι με βάση το Ευαγγέλιο, τις εντολές, τους κανόνες, δεν διστάζουν να τα υπερβούν όλα για χάρη της σχέσης τους με το Θεό (όπως συμβαίνει με τους διά Χριστόν σαλούς και όχι μόνο) ή για τη σωτηρία των ανθρώπων. Λέει ο σύγχρονος Σέρβος άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς: «Εγώ για τη διαφύλαξη των ιερών κανόνων είμαι πρόθυμος να θυσιάσω τη ζωή μου, αλλά παράλληλα για τη σωτηρία ενός ανθρώπου θυσιάζω όλους τους ιερούς κανόνες».

Νομίζω ότι μια από τις ουσιαστικές διαφορές της Ορθόδοξης Εκκλησίας από τις Θρησκείες του νόμου (π.χ. Ισλάμ, Ιουδαϊσμός), είναι ότι ο πιστός δεν εφαρμόζει απλά ένα θρησκευτικό νόμο αλλά δημιουργεί σχέση με το Θεό, με τον οποίο συγκρούεται, συμφιλιώνεται, μιλά, ακούει, διαλέγεται, χαίρεται.

Ασφαλώς μια τέτοια σχέση με τέτοιο ζωντανό Θεό δεν μπορεί να είναι καρπός διανοητικής ή ηθικής ή ψυχολογικής προσέγγισης, αλλά ταπείνωσης, καθαρότητας καρδίας, αγάπης.

Το βασικό ερώτημα για ένα άνθρωπο που θέλει να ζήσει το Θεό και να έχει σχέση αληθινή μαζί του, δεν είναι τι λέει η Αγία Γραφή ή η Ιερή Παράδοση για το α ή β θέμα, αλλά πώς εκείνος προσωπικά θα πετύχει, μέσα στην Εκκλησία, το στόχο του. Η απάντηση θα έλθει σε προσωπικό επίπεδο είτε από πνευματικό πατέρα, είτε από τον ίδιο το Θεό με τον τρόπο που γνωρίζει καλύτερα για τον καθένα, όταν δεν υπάρχει πράγματι πνευματικός πατέρας.

Είναι αδύνατο ο άνθρωπος να θέλει με την καρδιά του να γνωρίσει και να συναντήσει τον Τριαδικό Θεό και Αυτός να μην ανταποκριθεί κάποια μέρα. Αυτή η ανταπόκριση είναι η ζωντανή απόδειξη της αγάπης Του, το δικό Του «άνοιγμα καρδιάς» για να συναντήσει τον άνθρωπο που Τον καλεί. Στον καρδιακό χώρο του ανθρώπου γίνεται η μεγάλη συνάντηση και βιώνεται «εδώ και τώρα» η «εντός ημών Βασιλεία του Θεού».