Ἁγίου Συμεῶνος τοῦ Νέου
Θεολόγου
Λόγος Ἕβδομος
Ἡ ἔνδεια εἶναι εὐεργεσία τοῦ Θεοῦ
α. Ὅτι διὰ τὴν ὑπερβολικὴν ἀγάπην ὅπου ἔχει ὁ Θεὸς εἰς τοὺς ἀνθρώπους ἔβαλεν
αὐτοὺς εἰς
πολλά, καὶ διάφορα περιστατικά.
β'. Καὶ ὅτι ἡ ἔνδεια εἶναι ἡ εὐεργεσία τοῦ Ἀγίου Θεοῦ.
γ'. Καὶ ὅτι ἐκεῖνος ὀποῦ φεύγει τὴν ἔνδειαν, ἀποβάλλει τὸν χριστιανισμόν, καὶ δὲν θέλει νᾷ εἶναι χριστιανός.
δ'. Καὶ ὅτι ἀνάγκη εἶναι νᾷ ἔχουν οἱ χριστιανοὶ θλίψεις καὶ βάσανα.
Ἀ'. Ὁ Θεὸς ὁ φιλάνθρωπος ἐσυγχώρησε νᾷ περικυκλώσουν τὸν ἄνθρωπον, ὰφ οὐ ἐξέπεσεν ἀπό τὴν χάριν του, φόβοι πολλοί, καί διάφορα περιστατικά, καὶ θλίψεις, καὶ βάσανα. Καὶ τὸν ἄφησε νᾷ ἐνοχλῆται, καὶ νᾷ ταράττεται ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη, καὶ νᾷ πολεμῆται ἀπό τὸν ἴδιον τὸν ἑαυτόν του. Ἡ δὲ αἰτία ὅπου τὸ ἔκαμεν αὐτὸ, εἶναι θαυμαστὴ, καὶ γεμάτη ἀπὸ ἀγάπην, καὶ ἀγαθότητα. Ὅτι καθὼς ἕνας ὑπέρπλουτος ἄνθρωπος ὅπου νᾷ ἔχῃ υἱὸν ἀγαπητόν, καὶ διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην ὅπου ἔχει εἰς αὐτὸν, δὲν θέλει νᾷ εὑρίσκῃ, ἢ νᾷ πέρνῃ ἄλλοθεν ὁ υἱός του, μήτε φαγητά, μήτε πιοτά, μήτε φορέματα, μήτε ὑποδήματα, μήτε καμμίαν ἄλλην ἀπόλαυσιν, καὶ ἄνεσιν, ἀλλὰ θέλει νᾷ λαμβάνῃ ὅλα αὐτὰ ἀπό τὸν πατέρα του μόνον, διὰ νᾷ εὑρίσκεται πάντοτε κοντὰ του, καὶ νᾷ αναπαύεται εἰς τὰ γόνατα του.
Καὶ ἂν ἴσως καμμίαν φορὰν συμβῇ νᾷ φύγῃ ἀπό τὸν πατέρα του ὁ υἱός, καὶ θελήσῃ νᾷ πάρη ἀπὸ ἄλλον ὅλα του τὰ χρειαζόμενα, κάνει τρόπον ὁ πατὴρ του, ἢ νᾷ μή τὰ εὑρίσκῃ τελείως ὁ υἱός του, ἢ ἄν τὰ εὑρίσκῃ νᾷ τὰ λαμβάνῃ με κόπον, καὶ πόνον, καὶ θλῖψιν. Μάλιστα παραγγέλλει ὁ πατὴρ ὅλους ὅσοι εἶναι εἰς τὴν ἐξουσίαν του, ἐὰν ἴδουν τὸν υἱόν του ὅπου νᾷ περιπατῇ ἐδῶ καὶ ἐκεῖ μακριὰ ἀπό τὸν πατέρα του, νᾷ τὸν διώχνουν, καὶ νᾷ τὸν λυποῦν εἰς κάθε πρᾶγμα, διὰ νᾷ γυρίση ἐξ ἀνάγκης, καὶ μὴ θέλωντας εἰς τὸν πατέρα του, καὶ νᾷ ἀναπαύετε εἰς αὐτὸν ὅπου τὸν ἠγάπησε πολλά, μὴ ἐυρίσκωντας τὴν ἀνάπαυσίν του εἰς ἄλλο μέρος.
Τοιουτοτρόπως ἔκαμε καὶ ὁ Θεὸς εἰς τὸν ἄνθρωπον, διὰ νᾷ μὴν εὑρίσκῃ ανάπαυσιν εἰς τὴν παροῦσαν ζωήν, καὶ εἰς τὰ πράγματα του κόσμου, (ὅτι ὅλα αὐτὰ εἶναι ματαιότης) καὶ νᾷ ἀναγκάζεται νᾷ γυρίζη πάλιν πρός τὸν ἀγαθὸν Θεόν, καὶ κύριον, καὶ δεσπότην, καὶ πατέρα, καὶ προνοητήν, καὶ κηδεμόνα, καὶ λυτρωτήν, καὶ σωτῆρα του, καὶ νᾷ ευρίσκεται κοντὰ του. Ὥστε καὶ αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος νᾷ εὑρίσκῃ ἀνάπαυσιν, καὶ ὁ Θεός, καὶ πατὴρ του νᾷ ἀπολαμβάνῃ πάντοτε τὸν υἱόν του, καὶ νᾷ χαίρεται εἰς οὔτον.
Ὅτι ὁ ἄνθρωπος πρίν τῆς παραβάσεως ἦτον εἰς κάθε εὐτυχίαν, καὶ εἶχε μεγάλην ἀνάπαυσιν, καὶ ἐχαίρετο μέσα εἰς τὸν παράδεισον, χωρὶς καμμίαν θλῖψιν, καὶ λύπην, μήτε ἴξευρε παντελῶς τι πρᾶγμα εἶναι ἡ λύπη. Ὅμως ἀπό τὴν ἀπροσεξίαν ὅπου εἶχε διὰ τὴν μεγάλην εὐτυχίαν του, ἦλθεν εἰς ἐπιθυμίαν νᾷ ἀπολαύσῃ ἐκεῖνα ὅπου ἦσαν ἀνώτερα ἀπὸ λόγου του, καὶ ὑπέρ τὴν δύναμίν του, καὶ ἠθέλησε νᾷ γένη Θεὸς κατὰ τὴν συμβουλὴν του διαβόλου.
Διὰ τοῦτο παρευθύς, ὅπου ἠθέλησε νᾷ ἐπιχειρηθῇ τὰ ἀδύνατα, ἔχασεν ἐκείνην τὴν μεγάλην εὐτυχίαν, καὶ ἀνάπαυσιν ὅπου εἶχε, καὶ ἔγινεν ἐνδεὴς εἰς πολλά, καὶ ὅσην πλουσιότητα εἶχε πρῶτον, εἰς ἄλλην τόσην ἔνδειαν, καὶ πτωχείαν ἐκατήντησεν ὕστερον, καὶ ἔλαβε τὴν παίδευσιν τῆς ὑπερηφανίας, ἀπό τὴν ὁποίαν ἐπαρακινήθη, καὶ ἀυθαδίασε νᾷ ἐπιχειρηθῇ ἐκεῖνο τὸ μεγάλον, καὶ τολμηρὸν ἐπιχείρημα. Ὅτι τρόπον τινὰ ὡσὰν νᾷ ἐχόρτασεν ἀπό τὴν εὐτυχίαν ἐκείνην ὅπου του ἐχάρισεν ὁ Θεός, καί τὴν ἐκαταφρόνησε πλέον, καὶ ἠθέλησε τὸ ἀνώτερον.
Ἀφ' οὐδὲ ἔγινεν ἐνδεής, δοκιμάζει κόπους πολλούς, καί πόνους καὶ μόχθους διὰ τὴν χρείαν, καὶ ἔνδειάν του, καὶ μὴν ἔχωντας τὰ χρειαζόμενα, καθὼς θέλει, λυπεῖται, καὶ θλίβεται, καὶ ἀδημονεῖ, καὶ θέλωντας νᾷ μὴν εὑρίσκεται εἰς ἔνδειαν, κάμνει μεγάλους ἀγῶνας, διὰ νᾷ ζῇ πλουσιοπάροχα, καὶ ὰπ αὐτὴν τὴν αἰτίαν παρακινούμενος, γίνεται κλέπτης, ἢ κρυφός, ἢ φανερός, καί ἀδιάντροπος, πέρνωντας τὰ ξένα πράγματα, καὶ πλεονέκτης, καὶ ἄδικος, καὶ ἅρπαξ, καὶ ζηλεύει, καὶ προδίδει, καὶ κατηγορεῖ, καὶ μάχεται, καὶ φυλάττει ἔχθραν, καὶ πολεμεῖ, καὶ ἐπιβουλεύεται, καὶ κάνει ἐκοίκησιν, καὶ φιλονεικά, καὶ ψεύδεται, καὶ κάνει ὅρκους, καὶ φονεύει, καί καταφρονεῖ καὶ αὐτὸν τὸν Θεὸν ὅπου του ἐδιώρισεν εἰς τὴν παροῦσαν ζωὴν διὰ προσωρινὴν κόλασιν, τήν ἔνδειαν, τήν ὁποίαν ἐπροξένησεν εἰς τὸ ἀνθρώπινον γένος ἡ παράβασις του Ἀδάμ.
Καὶ τοιουτωτρόπως κάμνωντας γίνεται ἐχθρός του Θεοῦ, καὶ ἐναντιώνεται εἰς τὴν προσταγὴν του, ὅπου ἐδιώρισε νᾷ εἶναι ἐνδεής, καὶ αὐτὸς γίνεται πλούσιος, καὶ εὐτυχισμένος. Καὶ διὰ τὰ πλούτη του γίνεται κενόδοξος, καὶ ὑπερήφανος. Ἔπειτα τι ἀκολουθεῖ; τό Κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, καὶ καταντᾷ τὸ τέλος του εἰς τὴν ὁμοίαν καταδίκην ὅπου ἦλθε καὶ ὁ διάβολος ὁ ἀποστάτης, του Θεοῦ.
Β'. Πρέπει λοιπὸν νᾷ ἰξεύρωμεν, ὅτι τὴν ἔνδειαν τὴν ἔδωκεν ὁ Θεὸς δικαίως εἰς ἡμᾶς διὰ τιμωρίαν προσωρινήν, καὶ διὰ τοῦτο πρέπει νᾷ τὴν ὑπομένωμεν με εὐχαριστίαν, διὰ νᾷ σύρωμεν εἰς τὸν ἑαυτόν μας με τοῦτο τὴν εὐσπλαγχνίαν, καί τὸ ἔλεος, καί τὴν πρόνοιαν του Θεοῦ. Ὅτι ἐκεῖνον ὅπου ἀγαπᾷ ὁ Κύριος τὸν παιδεύει, διὰ νᾷ ταπεινωθῇ με τὴν παίδευσιν ἐκείνην τῆς ένδειας, καί νᾷ μακρύνη ἀπό τὴν ὑπερηφανίαν.
Καὶ μαστιγοῖ πάντα υἱόν, ὃν παραδέχεται, με διαφόρους ἀρρώστιας, καὶ θλίψεις, διὰ νᾷ τὸν συμμαζώξη κοντὰ του, καὶ νᾷ τὸν ἔχῃ μαζί του. Καὶ διὰ τοὺς ἀγῶνας, καὶ πόνους ὅπου υπομένει με εὐχαριστίαν, νᾷ τὸν στεφανώσῃ με τὸν στέφανον τῆς ὑπομονῆς, καὶ νᾷ τὸν κάμῃ υἱόν του θετόν. Διότι ἡ παράβασις του Ἀδὰμ δὲν ἀκολούθησεν ἀπὸ ἄλλο τίποτε, παρὰ με τὸ νᾷ εἶχεν ὅλα τὰ ἀγαθά με πλουσιότητα, καὶ χωρὶς κόπον. Διὰ τοῦτο κάθε ἔνας ὅπου σπουδάζει νᾷ ἀποφύγῃ τὴν ἔνδειαν (τήν ὁποίαν δὲν εἶναι δυνατόν νᾷ τὴν ἀποφύγῃ τινὰς ποτὲ) φαίνεται πὼς ἐναντιώνεται εἰς τὸν Θεόν, καὶ τρόπον τινὰ αγωνίζεται νᾷ χαλάσῃ τὴν ἀπόφασιν του Θεοῦ ὅπου ἐπρόσταξε νᾷ τρώγωμεν τὸ ψωμί μας με τὸν ἱδρῶτα του προσώπου μας, ἕως ὅπου νᾷ ἀποθάνωμεν.
Ἐπειδὴ λοιπὸν εἰς τὴν παροῦσαν ζωὴν ἐδόθη εἰς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ἡ ἔνδεια, ὡσὰν μία πρόσκαιρος κόλασις φυσικὴ, ἐκεῖνος ὅπου ἀγωνίζεται νᾷ τὴν ἀποφύγῃ θέλει καταντήσει εἰς τὴν αἰώνιον κόλασιν (1) ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν νᾷ ἀποφύγη τινὰς με ἄλλον τρόπον τὴν ἔνδειαν τῆς παρούσης ζωῆς, ἔξω μόνον με αρπαγάς, καί ἀδικίας, καὶ πλεονεξίας. Καὶ ἡ ευτυχία, καί τὰ πλούτη, φυσικὰ προξενοῦν τὴν ὑπερηφάνειαν, ὅπου εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς ἁμαρτίας, καὶ διὰ νᾷ πέσῃ κάτω νᾷ κρημνισθῇ ἡ ὑπερηφάνεια, πέρνει τὸν ὑπερήφανον εἰς τὴν ἐξουσίαν τῆς ἡ αἰσχρουργία, ἤγουν τὸν κυριεύουν τὰ σαρκικὰ πάθη, τά ὁποία προέρχονται ἀπὸ ἀνοησίαν καὶ διαφθορὰν ὀρθοῦ λογισμοῦ.
Γ'. Όθεν κάθε χριστιανός ὅπου πάσχει νᾷ ἀποφύγη τὴν ἔνδειαν, εἶναι φανερὸν πὼς δὲν θέλει νᾷ εἶναι ἀληθινὸς χριστιανός. Ὅτι ὁ αληθινός χριστιανὸς εἶναι ἀδύνατον νᾷ εἶναι χωρίς, ἔνδειαν. Διατὶ ὁ Υἱὸς καὶ ὁ Λόγος του Θεοῦ, καὶ Θεὸς ὅπου ἔγινεν Ἄνθρωπος ὅμοιος με ἡμᾶς, διὰ νᾷ ἀναπλάσῃ τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, δὲν ἐχάλασεν ἀπλῶς καὶ ὡς ἔτυχε ταῖς ἀποφάσαις του, ἤγουν τὴν φθοράν, καί τὸν θάνατον ὅπου ἔδωκε διὰ τιμωρίαν του Ἀδάμ, ὅπου παρέβη τὴν ἐντολήν του· ὅτι καί τό, ἐν ἱδρῶτι του προσώπου σου φαγῇ τὸν ἄρτον σου· καί τό, γῇ, εἰ, καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ, μένουν διὰ πάντα εἰς τοὺς ἀνθρώπους. Ἄλλα κάνωντας ἐκείνους ὅπου πιστεύουν εἰς τὴν ἔνσαρκον οἰκονομίαν του, κοινωνούς μετόχους τῆς εἰδικῆς του δυνάμεως, ὡς Θεοῦ δυνάμεως, καί τῆς εἰδικῆς του σοφίας, ὡς Θεοῦ σοφίας, τοιουτοτρόπως ἐχάλασε ταῖς ἀπόφασες ὅπου εἴπαμεν διὰ μέσου πολλῶν παθημάτων καὶ θλίψεων, ἕως καὶ διὰ τοῦ του σταυροῦ άτιμου θανάτου, γενόμενος εἰς ἡμᾶς τύπος καὶ παράδειγμα αὐτὸς πρῶτος ὁ Κύριος ἡμῶν Ιησούς Χριστός.
Ὁμοίως καὶ οἱ Ἀπόστολοι, καὶ ὅλοι οἱ ἀληθινοὶ χριστιανοὶ λαμβάνοντες με τὴν χάριν του Χριστοῦ μεγάλην δύναμιν, ὑπομένουν μετὰ χαρᾶς τὰς θλίψεις, καί τοὺς πειρασμούς, καὶ καρποφοροῦν με πολλὴν ὑπομονήν. Δία τοῦτο καὶ οἱ Μάρτυρες δὲν ἐπαρακαλοῦσαν τὸν Χριστόν, νᾷ τοὺς γλυτώση ἀπό τὰ παιδευτήρια, καί τὰ βάσανα του μαρτυρίου, οὔτε οἱ Ἀσκηταὶ ἐζητοῦσαν νᾷ τοὺς ἐλευθερώσῃ ἀπό τοὺς πόνους, καὶ μόχθους τῆς ἀσκήσεως, ἀλλὰ ἐπαρακαλοῦσαν νᾷ τοὺς δώσῃ ὑπομονὴν πολλήν, καί με ὑπομονὴν μεγάλην ἀγωνίσθησαν τὸν ἀγῶνα του μαρτυρίου, καί τῆς ἀσκήσεως, διὰ νᾷ λάβουν εἰς τὴν μέλλουσαν ζωήν τὸν μισθὸν κατὰ τὸν κόπον τούς, διὰ τοῦτο καὶ ὁ Θεὸς λέγεται Θεὸς τῆς ὑπομονῆς καί τῆς μακροθυμίας.
Δ'. Λοιπὸν εἰς κάθε θεοσεβῆ εἶναι ἀναγκαῖα κάθε θλῖψις, καὶ στενοχώρια, καὶ λύπη. Ὅτι πρὸ του νᾷ δοκιμάσῃ τινάς τούς πειρασμοὺς δὲν ἠμπορεῖ νᾷ τοὺς καταλάβῃ, καὶ νᾷ τοὺς γνωρίσῃ, καθὼς πρέπει, ἀλλὰ ὅταν τοὺς δοκιμάσῃ, καί τοὺς γνωρίσῃ, καὶ ἐλευθερωθῇ ἀπὸ αὐτοὺς, τότε εὐχαριστεῖ ἐκεῖνον ὅπου τὸν ελευθέρωσε. Διατὶ ἐκεῖνος ὅπου εἶναι ἀπείραστος, καὶ δὲν ἐδοκίμασε πειρασμούς, εἶναι ἀμελὴς εἰς τὸ νᾷ εὐχαριστῇ τὸν Θεόν, ἀπό τὸν ὁποῖον φυλάττεται, καὶ μένει ἀπείραστος. Ἀμήν ὁπόταν πέσῃ εἰς πειρασμούς, καὶ ἐλευθερωθῇ, τότε του ευχαριστεί πολλά. Εἰ δὲ καὶ εὑρεθῇ τινὰς ὅπου νᾷ εὐχαριστῇ τὸν Θεὸν πάντοτε, χωρὶς νᾷ δοκιμάσῃ πειρασμούς, ὅμως δὲν τὸν εὐχαριστεῖ τόσον πολλά, καί με τόσην προθυμίαν, με ὅσην τὸν εὐχαριστεῖ ἐκεῖνος ὅπου ἐλευθερωθῇ ἀπὸ θλίψεις, καὶ πειρασμούς.
Ὥστε ὅπου ἀναγκαῖον, καὶ χρειαζόμενον εἶναι, νᾷ πέσῃ κάθε χριστιανὸς εἰς πειρασμούς καὶ θλίψεις, καὶ στενοχωρίαις, καὶ λύπαις, διὰ νᾷ γνωρίσῃ τὴν δύναμιν του Θεοῦ, καὶ νᾷ τὸν εὐχαριστῇ ἐξ ὅλης του τῆς ψυχῆς, καὶ ἐξ ὅλης του τῆς διανοίας, καὶ ἐξ ὅλης του τῆς δυνάμεως. Καὶ μάλιστα ἐκεῖνος ὅπου ἔχει ἄνεσιν, καὶ δὲν ἔχει πειρασμόν, εἶναι υποκείμενος εἰς δύω μεγάλα κακά. Τὸ ἔνα ὅπου δὲν ευχαριστεί τόν Θεὸν ἐξ ὅλης του ψυχῆς καὶ καρδίας, καί τὸ ἄλλο ὅπου καταγίνεται ὁ νοῦς του εἰς φροντίδας ματαίας, καὶ ἀνωφελεῖς. Ἂν ἴσως ὁ Ἀδὰμ ἐυχαριστοῦσε τὸν Θεὸν εἰς καιρόν, όπου εὑρίσκετο εἰς μεγαλωτάτην ἀνάπαυσίν, καὶ ἀνεκλάλητον χαράν, βέβαια δὲν ἤθελε πλανηθῇ, μήτε ἤθελε δεχθῇ ποτὲ ἐκείνην τὴν πονηρὰν συμβουλὴν του διαβόλου, μήτε ἤθελε ἐπιθυμήσῃ νᾷ γένῃ Θεός.
Διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς καθὼς χρειαζόμεθα τὴν ἀναπνοήν του ἀέρος, τοιουτοτρόπως χρειαζόμεθα καί τὴν εὐχαριστίαν του Θεοῦ, ἐὰν θέλωμεν νᾷ μὴ πέσωμεν εἰς πειρασμούς, καὶ θλίψεις, καί λύπας. Ὅθεν ἃς εὐχαριστοῦμεν, αδελφοί μου, εἰς ὅλα τὸν Θεόν, καὶ ἃς ὑπομένωμεν ἀγογγύστως κάθε πειρασμόν, καὶ θλῖψιν, ἐν Χριστώ Ἰησοῦ τῳ Κυρίῳ ἡμῶν, ὢ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας.
Ἀμήν.
(1) Τὸ αὐτὸ λέγει καὶ» ὁ μέγας Ἀθανάσιος εἰς τὸν περὶ παρθενίας λόγον. Ὁ ἔχων ἀνάπαυσιν ἐν τῳ κόσμῳ τούτῳ, τήν αἰώνιον ἀνάπαυσιν μὴ ἐλπιζέτω λαβεῖν˙ ἡ βασιλεία γάρ τῶν οὐρανῶν οὐκ ἐστι τῶν ἀναπαυομένων ἐνθάδε, ὰλλ' ἐκείνων ἐστί τῶν ἐν θλίψῃ πολλῇ, καὶ στενοχωρία διᾳξάντων τὸν βίον τοῦτον.
ἈΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙON:
ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ ΤΑ ἘΥΡΙΣΚΟΜΕΝΑ
ἘΚΔΟΣΕΙΣ ΒΑΣ. ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ
β'. Καὶ ὅτι ἡ ἔνδεια εἶναι ἡ εὐεργεσία τοῦ Ἀγίου Θεοῦ.
γ'. Καὶ ὅτι ἐκεῖνος ὀποῦ φεύγει τὴν ἔνδειαν, ἀποβάλλει τὸν χριστιανισμόν, καὶ δὲν θέλει νᾷ εἶναι χριστιανός.
δ'. Καὶ ὅτι ἀνάγκη εἶναι νᾷ ἔχουν οἱ χριστιανοὶ θλίψεις καὶ βάσανα.
Ἀ'. Ὁ Θεὸς ὁ φιλάνθρωπος ἐσυγχώρησε νᾷ περικυκλώσουν τὸν ἄνθρωπον, ὰφ οὐ ἐξέπεσεν ἀπό τὴν χάριν του, φόβοι πολλοί, καί διάφορα περιστατικά, καὶ θλίψεις, καὶ βάσανα. Καὶ τὸν ἄφησε νᾷ ἐνοχλῆται, καὶ νᾷ ταράττεται ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη, καὶ νᾷ πολεμῆται ἀπό τὸν ἴδιον τὸν ἑαυτόν του. Ἡ δὲ αἰτία ὅπου τὸ ἔκαμεν αὐτὸ, εἶναι θαυμαστὴ, καὶ γεμάτη ἀπὸ ἀγάπην, καὶ ἀγαθότητα. Ὅτι καθὼς ἕνας ὑπέρπλουτος ἄνθρωπος ὅπου νᾷ ἔχῃ υἱὸν ἀγαπητόν, καὶ διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην ὅπου ἔχει εἰς αὐτὸν, δὲν θέλει νᾷ εὑρίσκῃ, ἢ νᾷ πέρνῃ ἄλλοθεν ὁ υἱός του, μήτε φαγητά, μήτε πιοτά, μήτε φορέματα, μήτε ὑποδήματα, μήτε καμμίαν ἄλλην ἀπόλαυσιν, καὶ ἄνεσιν, ἀλλὰ θέλει νᾷ λαμβάνῃ ὅλα αὐτὰ ἀπό τὸν πατέρα του μόνον, διὰ νᾷ εὑρίσκεται πάντοτε κοντὰ του, καὶ νᾷ αναπαύεται εἰς τὰ γόνατα του.
Καὶ ἂν ἴσως καμμίαν φορὰν συμβῇ νᾷ φύγῃ ἀπό τὸν πατέρα του ὁ υἱός, καὶ θελήσῃ νᾷ πάρη ἀπὸ ἄλλον ὅλα του τὰ χρειαζόμενα, κάνει τρόπον ὁ πατὴρ του, ἢ νᾷ μή τὰ εὑρίσκῃ τελείως ὁ υἱός του, ἢ ἄν τὰ εὑρίσκῃ νᾷ τὰ λαμβάνῃ με κόπον, καὶ πόνον, καὶ θλῖψιν. Μάλιστα παραγγέλλει ὁ πατὴρ ὅλους ὅσοι εἶναι εἰς τὴν ἐξουσίαν του, ἐὰν ἴδουν τὸν υἱόν του ὅπου νᾷ περιπατῇ ἐδῶ καὶ ἐκεῖ μακριὰ ἀπό τὸν πατέρα του, νᾷ τὸν διώχνουν, καὶ νᾷ τὸν λυποῦν εἰς κάθε πρᾶγμα, διὰ νᾷ γυρίση ἐξ ἀνάγκης, καὶ μὴ θέλωντας εἰς τὸν πατέρα του, καὶ νᾷ ἀναπαύετε εἰς αὐτὸν ὅπου τὸν ἠγάπησε πολλά, μὴ ἐυρίσκωντας τὴν ἀνάπαυσίν του εἰς ἄλλο μέρος.
Τοιουτοτρόπως ἔκαμε καὶ ὁ Θεὸς εἰς τὸν ἄνθρωπον, διὰ νᾷ μὴν εὑρίσκῃ ανάπαυσιν εἰς τὴν παροῦσαν ζωήν, καὶ εἰς τὰ πράγματα του κόσμου, (ὅτι ὅλα αὐτὰ εἶναι ματαιότης) καὶ νᾷ ἀναγκάζεται νᾷ γυρίζη πάλιν πρός τὸν ἀγαθὸν Θεόν, καὶ κύριον, καὶ δεσπότην, καὶ πατέρα, καὶ προνοητήν, καὶ κηδεμόνα, καὶ λυτρωτήν, καὶ σωτῆρα του, καὶ νᾷ ευρίσκεται κοντὰ του. Ὥστε καὶ αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος νᾷ εὑρίσκῃ ἀνάπαυσιν, καὶ ὁ Θεός, καὶ πατὴρ του νᾷ ἀπολαμβάνῃ πάντοτε τὸν υἱόν του, καὶ νᾷ χαίρεται εἰς οὔτον.
Ὅτι ὁ ἄνθρωπος πρίν τῆς παραβάσεως ἦτον εἰς κάθε εὐτυχίαν, καὶ εἶχε μεγάλην ἀνάπαυσιν, καὶ ἐχαίρετο μέσα εἰς τὸν παράδεισον, χωρὶς καμμίαν θλῖψιν, καὶ λύπην, μήτε ἴξευρε παντελῶς τι πρᾶγμα εἶναι ἡ λύπη. Ὅμως ἀπό τὴν ἀπροσεξίαν ὅπου εἶχε διὰ τὴν μεγάλην εὐτυχίαν του, ἦλθεν εἰς ἐπιθυμίαν νᾷ ἀπολαύσῃ ἐκεῖνα ὅπου ἦσαν ἀνώτερα ἀπὸ λόγου του, καὶ ὑπέρ τὴν δύναμίν του, καὶ ἠθέλησε νᾷ γένη Θεὸς κατὰ τὴν συμβουλὴν του διαβόλου.
Διὰ τοῦτο παρευθύς, ὅπου ἠθέλησε νᾷ ἐπιχειρηθῇ τὰ ἀδύνατα, ἔχασεν ἐκείνην τὴν μεγάλην εὐτυχίαν, καὶ ἀνάπαυσιν ὅπου εἶχε, καὶ ἔγινεν ἐνδεὴς εἰς πολλά, καὶ ὅσην πλουσιότητα εἶχε πρῶτον, εἰς ἄλλην τόσην ἔνδειαν, καὶ πτωχείαν ἐκατήντησεν ὕστερον, καὶ ἔλαβε τὴν παίδευσιν τῆς ὑπερηφανίας, ἀπό τὴν ὁποίαν ἐπαρακινήθη, καὶ ἀυθαδίασε νᾷ ἐπιχειρηθῇ ἐκεῖνο τὸ μεγάλον, καὶ τολμηρὸν ἐπιχείρημα. Ὅτι τρόπον τινὰ ὡσὰν νᾷ ἐχόρτασεν ἀπό τὴν εὐτυχίαν ἐκείνην ὅπου του ἐχάρισεν ὁ Θεός, καί τὴν ἐκαταφρόνησε πλέον, καὶ ἠθέλησε τὸ ἀνώτερον.
Ἀφ' οὐδὲ ἔγινεν ἐνδεής, δοκιμάζει κόπους πολλούς, καί πόνους καὶ μόχθους διὰ τὴν χρείαν, καὶ ἔνδειάν του, καὶ μὴν ἔχωντας τὰ χρειαζόμενα, καθὼς θέλει, λυπεῖται, καὶ θλίβεται, καὶ ἀδημονεῖ, καὶ θέλωντας νᾷ μὴν εὑρίσκεται εἰς ἔνδειαν, κάμνει μεγάλους ἀγῶνας, διὰ νᾷ ζῇ πλουσιοπάροχα, καὶ ὰπ αὐτὴν τὴν αἰτίαν παρακινούμενος, γίνεται κλέπτης, ἢ κρυφός, ἢ φανερός, καί ἀδιάντροπος, πέρνωντας τὰ ξένα πράγματα, καὶ πλεονέκτης, καὶ ἄδικος, καὶ ἅρπαξ, καὶ ζηλεύει, καὶ προδίδει, καὶ κατηγορεῖ, καὶ μάχεται, καὶ φυλάττει ἔχθραν, καὶ πολεμεῖ, καὶ ἐπιβουλεύεται, καὶ κάνει ἐκοίκησιν, καὶ φιλονεικά, καὶ ψεύδεται, καὶ κάνει ὅρκους, καὶ φονεύει, καί καταφρονεῖ καὶ αὐτὸν τὸν Θεὸν ὅπου του ἐδιώρισεν εἰς τὴν παροῦσαν ζωὴν διὰ προσωρινὴν κόλασιν, τήν ἔνδειαν, τήν ὁποίαν ἐπροξένησεν εἰς τὸ ἀνθρώπινον γένος ἡ παράβασις του Ἀδάμ.
Καὶ τοιουτωτρόπως κάμνωντας γίνεται ἐχθρός του Θεοῦ, καὶ ἐναντιώνεται εἰς τὴν προσταγὴν του, ὅπου ἐδιώρισε νᾷ εἶναι ἐνδεής, καὶ αὐτὸς γίνεται πλούσιος, καὶ εὐτυχισμένος. Καὶ διὰ τὰ πλούτη του γίνεται κενόδοξος, καὶ ὑπερήφανος. Ἔπειτα τι ἀκολουθεῖ; τό Κύριος ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, καὶ καταντᾷ τὸ τέλος του εἰς τὴν ὁμοίαν καταδίκην ὅπου ἦλθε καὶ ὁ διάβολος ὁ ἀποστάτης, του Θεοῦ.
Β'. Πρέπει λοιπὸν νᾷ ἰξεύρωμεν, ὅτι τὴν ἔνδειαν τὴν ἔδωκεν ὁ Θεὸς δικαίως εἰς ἡμᾶς διὰ τιμωρίαν προσωρινήν, καὶ διὰ τοῦτο πρέπει νᾷ τὴν ὑπομένωμεν με εὐχαριστίαν, διὰ νᾷ σύρωμεν εἰς τὸν ἑαυτόν μας με τοῦτο τὴν εὐσπλαγχνίαν, καί τὸ ἔλεος, καί τὴν πρόνοιαν του Θεοῦ. Ὅτι ἐκεῖνον ὅπου ἀγαπᾷ ὁ Κύριος τὸν παιδεύει, διὰ νᾷ ταπεινωθῇ με τὴν παίδευσιν ἐκείνην τῆς ένδειας, καί νᾷ μακρύνη ἀπό τὴν ὑπερηφανίαν.
Καὶ μαστιγοῖ πάντα υἱόν, ὃν παραδέχεται, με διαφόρους ἀρρώστιας, καὶ θλίψεις, διὰ νᾷ τὸν συμμαζώξη κοντὰ του, καὶ νᾷ τὸν ἔχῃ μαζί του. Καὶ διὰ τοὺς ἀγῶνας, καὶ πόνους ὅπου υπομένει με εὐχαριστίαν, νᾷ τὸν στεφανώσῃ με τὸν στέφανον τῆς ὑπομονῆς, καὶ νᾷ τὸν κάμῃ υἱόν του θετόν. Διότι ἡ παράβασις του Ἀδὰμ δὲν ἀκολούθησεν ἀπὸ ἄλλο τίποτε, παρὰ με τὸ νᾷ εἶχεν ὅλα τὰ ἀγαθά με πλουσιότητα, καὶ χωρὶς κόπον. Διὰ τοῦτο κάθε ἔνας ὅπου σπουδάζει νᾷ ἀποφύγῃ τὴν ἔνδειαν (τήν ὁποίαν δὲν εἶναι δυνατόν νᾷ τὴν ἀποφύγῃ τινὰς ποτὲ) φαίνεται πὼς ἐναντιώνεται εἰς τὸν Θεόν, καὶ τρόπον τινὰ αγωνίζεται νᾷ χαλάσῃ τὴν ἀπόφασιν του Θεοῦ ὅπου ἐπρόσταξε νᾷ τρώγωμεν τὸ ψωμί μας με τὸν ἱδρῶτα του προσώπου μας, ἕως ὅπου νᾷ ἀποθάνωμεν.
Ἐπειδὴ λοιπὸν εἰς τὴν παροῦσαν ζωὴν ἐδόθη εἰς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ἡ ἔνδεια, ὡσὰν μία πρόσκαιρος κόλασις φυσικὴ, ἐκεῖνος ὅπου ἀγωνίζεται νᾷ τὴν ἀποφύγῃ θέλει καταντήσει εἰς τὴν αἰώνιον κόλασιν (1) ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν νᾷ ἀποφύγη τινὰς με ἄλλον τρόπον τὴν ἔνδειαν τῆς παρούσης ζωῆς, ἔξω μόνον με αρπαγάς, καί ἀδικίας, καὶ πλεονεξίας. Καὶ ἡ ευτυχία, καί τὰ πλούτη, φυσικὰ προξενοῦν τὴν ὑπερηφάνειαν, ὅπου εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς ἁμαρτίας, καὶ διὰ νᾷ πέσῃ κάτω νᾷ κρημνισθῇ ἡ ὑπερηφάνεια, πέρνει τὸν ὑπερήφανον εἰς τὴν ἐξουσίαν τῆς ἡ αἰσχρουργία, ἤγουν τὸν κυριεύουν τὰ σαρκικὰ πάθη, τά ὁποία προέρχονται ἀπὸ ἀνοησίαν καὶ διαφθορὰν ὀρθοῦ λογισμοῦ.
Γ'. Όθεν κάθε χριστιανός ὅπου πάσχει νᾷ ἀποφύγη τὴν ἔνδειαν, εἶναι φανερὸν πὼς δὲν θέλει νᾷ εἶναι ἀληθινὸς χριστιανός. Ὅτι ὁ αληθινός χριστιανὸς εἶναι ἀδύνατον νᾷ εἶναι χωρίς, ἔνδειαν. Διατὶ ὁ Υἱὸς καὶ ὁ Λόγος του Θεοῦ, καὶ Θεὸς ὅπου ἔγινεν Ἄνθρωπος ὅμοιος με ἡμᾶς, διὰ νᾷ ἀναπλάσῃ τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, δὲν ἐχάλασεν ἀπλῶς καὶ ὡς ἔτυχε ταῖς ἀποφάσαις του, ἤγουν τὴν φθοράν, καί τὸν θάνατον ὅπου ἔδωκε διὰ τιμωρίαν του Ἀδάμ, ὅπου παρέβη τὴν ἐντολήν του· ὅτι καί τό, ἐν ἱδρῶτι του προσώπου σου φαγῇ τὸν ἄρτον σου· καί τό, γῇ, εἰ, καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ, μένουν διὰ πάντα εἰς τοὺς ἀνθρώπους. Ἄλλα κάνωντας ἐκείνους ὅπου πιστεύουν εἰς τὴν ἔνσαρκον οἰκονομίαν του, κοινωνούς μετόχους τῆς εἰδικῆς του δυνάμεως, ὡς Θεοῦ δυνάμεως, καί τῆς εἰδικῆς του σοφίας, ὡς Θεοῦ σοφίας, τοιουτοτρόπως ἐχάλασε ταῖς ἀπόφασες ὅπου εἴπαμεν διὰ μέσου πολλῶν παθημάτων καὶ θλίψεων, ἕως καὶ διὰ τοῦ του σταυροῦ άτιμου θανάτου, γενόμενος εἰς ἡμᾶς τύπος καὶ παράδειγμα αὐτὸς πρῶτος ὁ Κύριος ἡμῶν Ιησούς Χριστός.
Ὁμοίως καὶ οἱ Ἀπόστολοι, καὶ ὅλοι οἱ ἀληθινοὶ χριστιανοὶ λαμβάνοντες με τὴν χάριν του Χριστοῦ μεγάλην δύναμιν, ὑπομένουν μετὰ χαρᾶς τὰς θλίψεις, καί τοὺς πειρασμούς, καὶ καρποφοροῦν με πολλὴν ὑπομονήν. Δία τοῦτο καὶ οἱ Μάρτυρες δὲν ἐπαρακαλοῦσαν τὸν Χριστόν, νᾷ τοὺς γλυτώση ἀπό τὰ παιδευτήρια, καί τὰ βάσανα του μαρτυρίου, οὔτε οἱ Ἀσκηταὶ ἐζητοῦσαν νᾷ τοὺς ἐλευθερώσῃ ἀπό τοὺς πόνους, καὶ μόχθους τῆς ἀσκήσεως, ἀλλὰ ἐπαρακαλοῦσαν νᾷ τοὺς δώσῃ ὑπομονὴν πολλήν, καί με ὑπομονὴν μεγάλην ἀγωνίσθησαν τὸν ἀγῶνα του μαρτυρίου, καί τῆς ἀσκήσεως, διὰ νᾷ λάβουν εἰς τὴν μέλλουσαν ζωήν τὸν μισθὸν κατὰ τὸν κόπον τούς, διὰ τοῦτο καὶ ὁ Θεὸς λέγεται Θεὸς τῆς ὑπομονῆς καί τῆς μακροθυμίας.
Δ'. Λοιπὸν εἰς κάθε θεοσεβῆ εἶναι ἀναγκαῖα κάθε θλῖψις, καὶ στενοχώρια, καὶ λύπη. Ὅτι πρὸ του νᾷ δοκιμάσῃ τινάς τούς πειρασμοὺς δὲν ἠμπορεῖ νᾷ τοὺς καταλάβῃ, καὶ νᾷ τοὺς γνωρίσῃ, καθὼς πρέπει, ἀλλὰ ὅταν τοὺς δοκιμάσῃ, καί τοὺς γνωρίσῃ, καὶ ἐλευθερωθῇ ἀπὸ αὐτοὺς, τότε εὐχαριστεῖ ἐκεῖνον ὅπου τὸν ελευθέρωσε. Διατὶ ἐκεῖνος ὅπου εἶναι ἀπείραστος, καὶ δὲν ἐδοκίμασε πειρασμούς, εἶναι ἀμελὴς εἰς τὸ νᾷ εὐχαριστῇ τὸν Θεόν, ἀπό τὸν ὁποῖον φυλάττεται, καὶ μένει ἀπείραστος. Ἀμήν ὁπόταν πέσῃ εἰς πειρασμούς, καὶ ἐλευθερωθῇ, τότε του ευχαριστεί πολλά. Εἰ δὲ καὶ εὑρεθῇ τινὰς ὅπου νᾷ εὐχαριστῇ τὸν Θεὸν πάντοτε, χωρὶς νᾷ δοκιμάσῃ πειρασμούς, ὅμως δὲν τὸν εὐχαριστεῖ τόσον πολλά, καί με τόσην προθυμίαν, με ὅσην τὸν εὐχαριστεῖ ἐκεῖνος ὅπου ἐλευθερωθῇ ἀπὸ θλίψεις, καὶ πειρασμούς.
Ὥστε ὅπου ἀναγκαῖον, καὶ χρειαζόμενον εἶναι, νᾷ πέσῃ κάθε χριστιανὸς εἰς πειρασμούς καὶ θλίψεις, καὶ στενοχωρίαις, καὶ λύπαις, διὰ νᾷ γνωρίσῃ τὴν δύναμιν του Θεοῦ, καὶ νᾷ τὸν εὐχαριστῇ ἐξ ὅλης του τῆς ψυχῆς, καὶ ἐξ ὅλης του τῆς διανοίας, καὶ ἐξ ὅλης του τῆς δυνάμεως. Καὶ μάλιστα ἐκεῖνος ὅπου ἔχει ἄνεσιν, καὶ δὲν ἔχει πειρασμόν, εἶναι υποκείμενος εἰς δύω μεγάλα κακά. Τὸ ἔνα ὅπου δὲν ευχαριστεί τόν Θεὸν ἐξ ὅλης του ψυχῆς καὶ καρδίας, καί τὸ ἄλλο ὅπου καταγίνεται ὁ νοῦς του εἰς φροντίδας ματαίας, καὶ ἀνωφελεῖς. Ἂν ἴσως ὁ Ἀδὰμ ἐυχαριστοῦσε τὸν Θεὸν εἰς καιρόν, όπου εὑρίσκετο εἰς μεγαλωτάτην ἀνάπαυσίν, καὶ ἀνεκλάλητον χαράν, βέβαια δὲν ἤθελε πλανηθῇ, μήτε ἤθελε δεχθῇ ποτὲ ἐκείνην τὴν πονηρὰν συμβουλὴν του διαβόλου, μήτε ἤθελε ἐπιθυμήσῃ νᾷ γένῃ Θεός.
Διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς καθὼς χρειαζόμεθα τὴν ἀναπνοήν του ἀέρος, τοιουτοτρόπως χρειαζόμεθα καί τὴν εὐχαριστίαν του Θεοῦ, ἐὰν θέλωμεν νᾷ μὴ πέσωμεν εἰς πειρασμούς, καὶ θλίψεις, καί λύπας. Ὅθεν ἃς εὐχαριστοῦμεν, αδελφοί μου, εἰς ὅλα τὸν Θεόν, καὶ ἃς ὑπομένωμεν ἀγογγύστως κάθε πειρασμόν, καὶ θλῖψιν, ἐν Χριστώ Ἰησοῦ τῳ Κυρίῳ ἡμῶν, ὢ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας.
Ἀμήν.
(1) Τὸ αὐτὸ λέγει καὶ» ὁ μέγας Ἀθανάσιος εἰς τὸν περὶ παρθενίας λόγον. Ὁ ἔχων ἀνάπαυσιν ἐν τῳ κόσμῳ τούτῳ, τήν αἰώνιον ἀνάπαυσιν μὴ ἐλπιζέτω λαβεῖν˙ ἡ βασιλεία γάρ τῶν οὐρανῶν οὐκ ἐστι τῶν ἀναπαυομένων ἐνθάδε, ὰλλ' ἐκείνων ἐστί τῶν ἐν θλίψῃ πολλῇ, καὶ στενοχωρία διᾳξάντων τὸν βίον τοῦτον.
ἈΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙON:
ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ ΤΑ ἘΥΡΙΣΚΟΜΕΝΑ
ἘΚΔΟΣΕΙΣ ΒΑΣ. ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ
