Στέργιος Σάκκος :
εἶναι γεγονός ὅτι ἡ πνευματική ἐλευθερία ἀποτελεῖ ἀπαραίτητη προϋπόθεση
γιά τήν ἀπόκτηση καί τήν διατήρηση τῆς ἐθνικῆς ἐλευθερίας.
Ἀκούω ἤδη, φίλε ἀναγνώστη, τήν ἔνστασή σου: «Μά ποιά σχέση ἔχει ἡ ἐθνική μας κατάσταση μέ τά πνευματικά»; Μή βιάζεσαι νά χαμογελάσεις εἰρωνικά καί νά προσπεράσεις τήν σελίδα ἀδιάφορα.
Σκέψου, σέ παρακαλῶ, ὑπάρχει τάχα σοβαρός ἄνθρωπος πού δέν ἀντιλαμβάνεται ὅτι ἡ σύγχρονη ἑλληνική κοινωνία ἔχει ἐπικίνδυνα διαβρωθεῖ καί ἀλλοιωθεῖ ἠθικά και πνευματικά; Νομίζω ὅτι κατά τίς τελευταῖες δεκαετίες οἱ Νεοέλληνες ἐλεύθεροι -δόξα τῷ Θεῷ- ἐθνικά, σάν νά μεθύσαμε ἀπό αὐτή τήν ἐλευθερία καί κραιπαλούσαμε ἀσύδοτα κι ἀσχημονούσαμε ἀσύστολα πληγώνοντας θανάσιμα μέ τά ἴδια μας τά χέρια τήν πνευματική μας ἐλευθερία καί στραγγαλίζοντας μαζοχιστικά τήν ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας. ῎Ισως ἐπειδή χωρίς δικό μας κόπο βρεθήκαμε κάτοχοι πολύτιμης πνευματικῆς κληρονομιᾶς, ξυπαστήκαμε, περιφρονήσαμε καί παραφρονήσαμε. Τί ἄλλο νά σκεφθεῖ κανείς, ὅταν ἐδῶ καί χρόνια ἐκποιοῦμε ἀπερίσκεπτα τά πνευματικά τιμαλφῆ καί μέ τέτοια ἐπιπολαιότητα πετοῦμε ἀπό πάνω μας τῆς ἀρετῆς τό ντύμα, ὥστε κινδυνεύουμε νά μείνουμε γυμνοί καί ἔρημοι ἀπό τόν πνευματικό μας πλοῦτο; Παραδινόμαστε ἑκούσια στά πνευματικά δεσμά κι ἄν δέν ἀλλάξουμε τακτική, δέν θά ἔχει πολλή ζωή ἡ ἐθνική μας ἐλευθερία. Ἀπορροφημένοι ἀπό τήν χαύνωση τοῦ εὐδαιμονισμοῦ κι ἄβουλοι μέσα στήν μέθη τοῦ καταναλωτισμοῦ ξεπουλοῦμε τίς ἀξίες, πλήν μιᾶς, τοῦ χρήματος. Γιά ἕνα πράγμα εἶναι πρόθυμοι νά ἀγωνισθοῦν οἱ περισσότεροι, μικροί καί μεγάλοι: γιά τήν διεκδίκηση τῶν δικαιωμάτων τους, γιά τήν ἀδιατάρακτη βολή καί τήν ἄνεσή τους. Οἱ ἄρχοντες, θεσμικοί φύλακες καί προστάτες -ὑποτίθεται- τῆς χώρας, ἔγιναν οἱ δολιοφθορεῖς της, συνεταῖροι κλεπτῶν καί κακοποιῶν (Ἠσ 1,23). Ἀφοῦ κατασπατάλησαν ἀσυλλόγιστα τό δημόσιο χρῆμα καί διασπάθισαν ἀσυνείδητα τά δανεικά, ἀδιάντροπα ὁμολογοῦν ὅτι «μαζί τά φάγαμε» καί ἀδίστακτα «παζαρεύουν» τόν ἱερό αὐτό τόπο, τόν ποτισμένο μέ ἱδρῶτα, δάκρυα καί αἵματα. Ἄπληστα προσπαθοῦν νά κρατήσουν ἀμείωτο τό δικό τους παχυλό εἰσόδημα, τήν ὥρα πού χαρατσώνουν σκληρά τόν λαό μέ τίς ἄμετρες φορολογίες καί τίς αἱματηρές περικοπές. Καί ὁ λαός, μαθημένος ἐδῶ καί χρόνια στήν καλοπέραση, τρέμει στήν ἰδέα τῆς φτώχειας καί μέ δικαιολογημένη ἀγανάκτηση καταφέρεται ἐναντίον ὅλων. Μέσα σ' αὐτό τό γενικό κλῖμα, φυσικό εἶναι οἱ ἔννοιες τῆς γενναιότητος, τῆς ἀλληλεγγύης, τῆς ὑπέρβασης τοῦ προσωπικοῦ συμφέροντος, νά παραμένουν ἄγνωστες καί μᾶλλον ἀνεπιθύμητες στούς πολλούς. Ποῦ νά μείνει περιθώριο καί χῶρος στά ἐνδιαφέροντά μας καί γι᾽ αὐτή τήν ἔρμη τήν πατρίδα, γιά τά συμφέροντα καί τήν δόξα της ἤ ἔστω τήν στοιχειώδη ἀξιοπρέπειά της; «Ἀγρίεψε τό γένος μας», θά ἔλεγε καί πάλι ὁ Πατροκοσμᾶς. Ἐκεῖνος συνειδητοποιώντας τήν πνευματική ὑποδούλωση πού συνόδευε τήν ἐθνική σκλαβιά τῶν τουρκοκρατούμενων Ἑλλήνων μόχθησε γιά νά ξυπνήσει τίς κοιμισμένες συνειδήσεις τους. Τό πρόγραμμά του ἦταν νά ἀναστηθοῦν πνευματικά οἱ Ἕλληνες, γιά νά κερδίσουν ἔπειτα καί τήν ἐθνική ἐλευθερία τους. Διότι εἶναι γεγονός ὅτι ἡ πνευματική ἐλευθερία ἀποτελεῖ ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά τήν ἀπόκτηση καί τήν διατήρηση τῆς ἐθνικῆς ἐλευθερίας.
Ἀκούω ἤδη, φίλε ἀναγνώστη, τήν ἔνστασή σου: «Μά ποιά σχέση ἔχει ἡ ἐθνική μας κατάσταση μέ τά πνευματικά»; Μή βιάζεσαι νά χαμογελάσεις εἰρωνικά καί νά προσπεράσεις τήν σελίδα ἀδιάφορα.
Σκέψου, σέ παρακαλῶ, ὑπάρχει τάχα σοβαρός ἄνθρωπος πού δέν ἀντιλαμβάνεται ὅτι ἡ σύγχρονη ἑλληνική κοινωνία ἔχει ἐπικίνδυνα διαβρωθεῖ καί ἀλλοιωθεῖ ἠθικά και πνευματικά; Νομίζω ὅτι κατά τίς τελευταῖες δεκαετίες οἱ Νεοέλληνες ἐλεύθεροι -δόξα τῷ Θεῷ- ἐθνικά, σάν νά μεθύσαμε ἀπό αὐτή τήν ἐλευθερία καί κραιπαλούσαμε ἀσύδοτα κι ἀσχημονούσαμε ἀσύστολα πληγώνοντας θανάσιμα μέ τά ἴδια μας τά χέρια τήν πνευματική μας ἐλευθερία καί στραγγαλίζοντας μαζοχιστικά τήν ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας. ῎Ισως ἐπειδή χωρίς δικό μας κόπο βρεθήκαμε κάτοχοι πολύτιμης πνευματικῆς κληρονομιᾶς, ξυπαστήκαμε, περιφρονήσαμε καί παραφρονήσαμε. Τί ἄλλο νά σκεφθεῖ κανείς, ὅταν ἐδῶ καί χρόνια ἐκποιοῦμε ἀπερίσκεπτα τά πνευματικά τιμαλφῆ καί μέ τέτοια ἐπιπολαιότητα πετοῦμε ἀπό πάνω μας τῆς ἀρετῆς τό ντύμα, ὥστε κινδυνεύουμε νά μείνουμε γυμνοί καί ἔρημοι ἀπό τόν πνευματικό μας πλοῦτο; Παραδινόμαστε ἑκούσια στά πνευματικά δεσμά κι ἄν δέν ἀλλάξουμε τακτική, δέν θά ἔχει πολλή ζωή ἡ ἐθνική μας ἐλευθερία. Ἀπορροφημένοι ἀπό τήν χαύνωση τοῦ εὐδαιμονισμοῦ κι ἄβουλοι μέσα στήν μέθη τοῦ καταναλωτισμοῦ ξεπουλοῦμε τίς ἀξίες, πλήν μιᾶς, τοῦ χρήματος. Γιά ἕνα πράγμα εἶναι πρόθυμοι νά ἀγωνισθοῦν οἱ περισσότεροι, μικροί καί μεγάλοι: γιά τήν διεκδίκηση τῶν δικαιωμάτων τους, γιά τήν ἀδιατάρακτη βολή καί τήν ἄνεσή τους. Οἱ ἄρχοντες, θεσμικοί φύλακες καί προστάτες -ὑποτίθεται- τῆς χώρας, ἔγιναν οἱ δολιοφθορεῖς της, συνεταῖροι κλεπτῶν καί κακοποιῶν (Ἠσ 1,23). Ἀφοῦ κατασπατάλησαν ἀσυλλόγιστα τό δημόσιο χρῆμα καί διασπάθισαν ἀσυνείδητα τά δανεικά, ἀδιάντροπα ὁμολογοῦν ὅτι «μαζί τά φάγαμε» καί ἀδίστακτα «παζαρεύουν» τόν ἱερό αὐτό τόπο, τόν ποτισμένο μέ ἱδρῶτα, δάκρυα καί αἵματα. Ἄπληστα προσπαθοῦν νά κρατήσουν ἀμείωτο τό δικό τους παχυλό εἰσόδημα, τήν ὥρα πού χαρατσώνουν σκληρά τόν λαό μέ τίς ἄμετρες φορολογίες καί τίς αἱματηρές περικοπές. Καί ὁ λαός, μαθημένος ἐδῶ καί χρόνια στήν καλοπέραση, τρέμει στήν ἰδέα τῆς φτώχειας καί μέ δικαιολογημένη ἀγανάκτηση καταφέρεται ἐναντίον ὅλων. Μέσα σ' αὐτό τό γενικό κλῖμα, φυσικό εἶναι οἱ ἔννοιες τῆς γενναιότητος, τῆς ἀλληλεγγύης, τῆς ὑπέρβασης τοῦ προσωπικοῦ συμφέροντος, νά παραμένουν ἄγνωστες καί μᾶλλον ἀνεπιθύμητες στούς πολλούς. Ποῦ νά μείνει περιθώριο καί χῶρος στά ἐνδιαφέροντά μας καί γι᾽ αὐτή τήν ἔρμη τήν πατρίδα, γιά τά συμφέροντα καί τήν δόξα της ἤ ἔστω τήν στοιχειώδη ἀξιοπρέπειά της; «Ἀγρίεψε τό γένος μας», θά ἔλεγε καί πάλι ὁ Πατροκοσμᾶς. Ἐκεῖνος συνειδητοποιώντας τήν πνευματική ὑποδούλωση πού συνόδευε τήν ἐθνική σκλαβιά τῶν τουρκοκρατούμενων Ἑλλήνων μόχθησε γιά νά ξυπνήσει τίς κοιμισμένες συνειδήσεις τους. Τό πρόγραμμά του ἦταν νά ἀναστηθοῦν πνευματικά οἱ Ἕλληνες, γιά νά κερδίσουν ἔπειτα καί τήν ἐθνική ἐλευθερία τους. Διότι εἶναι γεγονός ὅτι ἡ πνευματική ἐλευθερία ἀποτελεῖ ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά τήν ἀπόκτηση καί τήν διατήρηση τῆς ἐθνικῆς ἐλευθερίας.
