Μετάνοια σημαίνει ἀποκλεισμός κάθε σωματικῆς παρηγορίας καί αὐτομεμψία

              Μετάνοια σημαίνει ἀποκλεισμός κάθε σωματικῆς παρηγορίας καί αὐτομεμψία

Κλίμαξ, Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου

ΛΟΓΟΣ ΠΕΜΠΤΟΣ

«Περί  μετανοίας»

Ἀπόσπασμα ἀπό ἀπομαγνητοφωνημένη Ὁμιλία,

Ἀρχιμ.  Σάββα  Ἁγιορείτου

πού πραγματοποιήθηκε στό Πνευματικό Κέντρο τοῦ

Ἰ. Ν. Ἁγίου Νικολάου Νικαίας στίς 2 Ἀπριλίου 2011.

 

ΙV. Μετάνοια σημαίνει ἀποκλεισμός κάθε σωματικῆς παρηγορίας καί αὐτομεμψία

Ἔτσι βλέπετε πώς οἱ ἅγιοι δέν χαϊδεύουν τά αὐτιά μας, γιά νά μᾶς φανοῦν ἀρεστοί. Δέν προσπαθοῦν νά μᾶς φανοῦν ἀρεστοί· τό ἀντίθετο. Σοῦ λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης: «Θέλεις νά ζήσεις τή μετάνοια; Θά πρέπει νά ἀποκλείσεις τίς σωματικές παρηγοριές, ἄν θέλεις νά ζήσεις τή μετάνοια. Θέλεις νά ἔχεις δάκρυα; Γιά να ἔχεις δάκρυα πρέπει νά ἀγρυπνήσεις καί νά διψάσεις». Ναί! Γιατί μέσα ἀπό αὐτά σέ πιάνουν τά δάκρυα πολύ πιό εὔκολα. Ἕνα σῶμα πού καλοτρώει, πού καλοπίνει, που καλοκοιμᾶται, μιά τέτοια ὕπαρξη, πολύ δύσκολα θά δακρύσει. Καί ἔχεις ἕναν ἄνθρωπο ἀδάκρυτο καί οὐσιαστικά ἀμετανόητο. Γιατί οἱ ἅγιοι μᾶς εἶπαν ὅτι τότε ὁλοκληρώνεται ἡ μετάνοια, ὅταν ὁ ἄνθρωπος φτάσει νά κλάψει γιά τήν ἁμαρτία του, τήν ὅποια ἁμαρτία του. Ἄν δέν δάκρυσες, μήν θεωρήσεις ὅτι ἔχεις μετανοήσει σωστά καί ὁλοκληρωτικά. Ἄν δακρύσεις, τότε ἀνανεώνεις τό βάπτισμα.

    Τό λέει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὁ μέγας αὐτός Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας: «Καί δάκρυον στάξαν ἰσοδυναμεῖ τῷ λουτρῷ». Ἕνα δάκρυ νά καταφέρεις, νά στάξεις, αὐτό ἰσοδυναμεῖ μέ τό «λουτρό». Τό «λουτρό» εἶναι τό βάπτισμα. Καί ἔτσι μπαίνεις σέ μία ἄλλη κολυμβήθρα, πού δέν ἔχει πλέον τώρα νερό ἀλλά δάκρυα.  Ξαναβαπτίζεσαι μέσα στά δάκρυά σου. Καί τότε πράγματι καθαρίζεσαι. Τότε πράγματι μετανοεῖς σωστά.

  

  Νά λοιπόν τί πρέπει νά κάνεις μετά τήν ἐξομολόγηση: Νά κόψεις τόν ἀρραβῶνα, νά ἀποφύγεις ὅλα τά αἴτια, πού σέ ὁδηγοῦν στήν ἁμαρτία καί νά τά μισήσεις. Μετά νά προσπαθήσεις νά γίνεις ταπεινός, νά δακρύσεις, νά κλάψεις καί νά κάνεις σωματικούς κόπους. Γιατί νηστεύουμε νομίζετε; Ἡ νηστεία εἶναι ἕνας κόπος. Πηγαίνεις ἀντίθετα στά σαρκικά σου θελήματα, πού σοῦ λένε: «Τώρα τί πειράζει νά φᾶς λιγάκι; Ὄχι τά εἰσερχόμενα ἀλλά τά ἐξερχόμενα βλάπτουν».

  

  Βλέπετε; Ἔχουμε πολλά ἀλλά εἶναι πλάνες πολλά ἀπό αὐτά, πού λέει ὁ λαός. Ὁ Χριστός εἶπε νά προσέχεις καί τά εἰσερχόμενα. Γιατί ὅ,τι λέει ἡ Ἐκκλησία μας ὁ Χριστός τό λέει. Γιατί οἱ Ἅγιοι Πατέρες λοιπόν μᾶς εἶπαν ὅτι, ἄμα δέ νηστεύεις, ἀφορίζεσαι. Ἔτσι λένε οἱ κανόνες ἐκτός φυσικά ἄν εἶσαι ἄρρωστος. Ἄν εἶσαι ἄρρωστος, ἐπιβάλλεται νά φᾶς. Ἄν ὅμως δέν εἶσαι ἄρρωστος καί δέ νηστεύεις, ἀφορίζεσαι.

  

  «Ἀφορίζεσαι» τί σημαίνει τώρα; Γιά νά το ξεκαθαρίσουμε κι αὐτό. Δέν σημαίνει ὅτι ἡ Ἐκκλησία σέ κόβει καί σέ σκοτώνει. Ἀλίμονο! Ὁ Χριστός δέν κάνει τέτοια πράγματα. Ἁπλῶς σοῦ κοινοποιεῖ τό ἀποτέλεσμα τῆς ἀνυπακοῆς σου. Ὅπως ἕνας γιατρός σοῦ λέει: «Ξέρεις, δέν πρέπει νά καπνίζεις, γιατί θά πάθεις καρκίνο». Καί ἐσύ συνεχίζεις νά καπνίζεις, ὁπότε πεθαίνεις. Καί ἔρχεται ὁ γιατρός, πού γράφει τό πιστοποιητικό θανάτου. Φταίει τό πιστοποιητικό θανάτου πού πέθανες; Ἤ ἦταν κακός ὁ γιατρός; Ὄχι βέβαια. Ἐσύ φταῖς, πού δέν τήρησες τίς ὁδηγίες τοῦ γιατροῦ. Ἔτσι γίνεται καί μέ τήν Ἐκκλησία.

  

  Ἡ Ἐκκλησία μᾶς δίνει τίς θεραπευτικές ὁδηγίες. Δέν τό κάνουμε; Σοῦ λέει: «Παιδί μου, εἶσαι ἀφορισμένος». Δηλαδή εἶσαι πεθαμένος. Αὐτό θά πεῖ ἀφορισμένος. Νεκρός πνευματικά. Καί γιατί μᾶς τό λέει ἡ Ἐκκλησία; Γιά νά μᾶς λυπήσει; Ὄχι. Γιά νά μᾶς βοηθήσει νά μήν τό ἐπαναλάβουμε καί νά μετανοήσουμε γι’ αὐτό πού κάνουμε. Γι’ αὐτό μᾶς δίνει καί ὅλους αὐτούς τούς κανόνες καί τά ἐπιτίμια.

 

    Καί αὐτό εἶναι πολύ σημαντικό. Σήμερα ὅλοι κατηγοροῦν ὅλους ἀλλά κανείς δέν κατηγορεῖ τόν ἑαυτό του. Ὅλοι φταῖνε γιά ὅλα ἐκτός ἀπό μᾶς. Ποιός κατηγορεῖ σήμερα τόν ἑαυτό του; Μόνο ὁ ἄνθρωπος, πού μετανοεῖ ἀληθινά. Αὐτός ἔχει τή μεγάλη ἀρετή τῆς αὐτομεμψίας. Καί ἄν ἔχεις αὐτή τήν ἀρετή ἀναπαύεσαι πάντοτε, νά ξέρετε. Τίποτα δέν σέ δυσκολεύει. Γιατί σέ ὅλα λές ὅτι: «Φταίω ἐγώ, δέν φταίει οὔτε ὁ διπλανός μου οὔτε ὁ πνευματικός, πού δέν ἔχει διάκριση οὔτε ἡ κοινωνία οὔτε τά ΜΜΕ· κανένας δέν φταίει· ἐγώ φταίω». 

 

    Αὐτή εἶναι ἡ σωστή τοποθέτηση καί εἶναι ἀλήθεια, νά ξέρετε. Γιατί κανένας δέν μπορεῖ νά μᾶς ἀναγκάσει νά ἁμαρτήσουμε. Κανένας μά κανένας. Μόνοι μας τό κάνουμε μέ τήν ἑκούσια συγκατάθεση στήν ὑποβολή τοῦ πονηροῦ. Ὅσο καί ἄν ἔχουνε μέσα μας καλλιεργηθεῖ τά πάθη καί οἱ ἁμαρτίες, ἐμεῖς κάθε φορά κάνουμε τή συγκατάθεσή μας μέ τή θέλησή μας. 

 

    Μετάνοια λοιπόν σημαίνει συνεχῶς νά κατακρίνω τόν ἑαυτό μου. Καί ἄν κατακρίνεις τόν ἑαυτό σου ποτέ δέν κατακρίνεις τόν ἄλλον. Νά γιατί, πολύ φοβᾶμαι, ὅτι καί οἱ ἄνθρωποι, πού ἔρχονται στήν Ἐκκλησία, πολλές φορές δέν εἶναι στήν Ἐκκλησία. Καί ἔχουνε δίκιο οἱ κοσμικοί, πού μᾶς κατηγοροῦνε, ἀποκαλώντας μας: «Ἐσεῖς, πού κάνετε τούς μεγάλους σταυρούς». Γιατί; Γιατί κατακρίνουμε, τρῶμε ὁ ἕνας τόν ἄλλον μέ τά λόγια μας. Μήπως λέω ψέματα; Φοβᾶμαι πώς δέν λέω. Δέν μποροῦμε πολλές φορές νά δοῦμε τόν διπλανό μας, τή διπλανή μας μέσα στήν Ἐκκλησία. Τήν ὥρα τῆς Λειτουργίας πολλές φορές. Γιατί; Γιατί ἔχουμε μέσα μας ἕνα σωρό ἀρνητικές σκέψεις γιά κάποια πράγματα πού κάνουν. Ἄν αὐτό δέν εἶναι κατάκριση τί ἄλλο εἶναι;

    Μάλιστα ἐνῶ ἔχεις κατάκριση γιά τόν ἄλλον δέν ἔχεις κατάκριση γιά τόν ἑαυτό σου. Γιατί; Αὐτό σημαίνει ὅτι δέν ἔχεις γνώση τοῦ ἑαυτοῦ σου καί δέν παρακολουθεῖς τόν ἑαυτό σου ἀλλά παρακολουθεῖς τόν διπλανό σου καί τή διπλανή του. Ἔχεις βγεῖ δηλαδή ἀπό ἐκεῖ πού πρέπει νά εἶσαι. Ὁ νοῦς σου ἔχει βγεῖ ἀπό τήν καρδιά σου καί βλέπει τούς ἄλλους καί ἀσχολεῖται μέ τούς ἄλλους.

Τέλος καί τῷ Θεῷ δόξα