Γιά τήν καύση τῶν νεκρῶν (Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
Στον δημοσιογράφο Ι.Τ. που ερωτά
Με ρωτάτε, για ποιο λόγο η Ορθόδοξη Εκκλησία αντίκειται στην καύση των νεκρών. Πρώτ’ απ’ όλα, επειδή το θεωρεί βίαιο.
Οι Σέρβοι, ακόμη και σήμερα ανατριχιάζουν με το κακούργημα του
Σινάν-πασά, ο οποίος έκαψε το νεκρό σώμα του Αγίου Σάββα στο Βράτσαρ*.
Μήπως καίνε οι άνθρωποι τα νεκρά άλογα, τους σκύλους, τις γάτες και
τις μαϊμούδες; Εγώ δεν άκουσα κάτι τέτοιο. Άκουσα και είδα να τα
θάβουν. Γιατί λοιπόν να ασκείται βία στα νεκρά σώματα των ανθρώπων που
είναι οι κύριοι όλων των ζώων πάνω στη γη; Δεν θα ήταν, από κάθε άποψη
πολύ πιο εύλογο, ένας αποτεφρωτήρας για τα ψόφια ζώα, ιδίως στις
μεγάλες πόλεις, απ’ ό,τι για τους ανθρώπους;
Δεύτερον, επειδή αυτή η παγανιστική και βαρβαρική συνήθεια
εξαλείφθηκε από την Ευρώπη χάρη στον χριστιανικό πολιτισμό εδώ και δυο
χιλιάδες χρόνια. Όποιος θέλει να την επαναφέρει δεν επιθυμεί τίποτε
άλλο, ούτε πολιτισμένο, ούτε μοντέρνο, ούτε και καινούριο, παρά κάτι
αρχαίο που έχει από παλιά εκπνεύσει.
Στην Αγγλία, την οποία δύσκολα μπορεί κανείς να ονομάσει απολίτιστη, είναι πολύ λαομίσητη τούτη η μορφή του νεοπαγανισμού.
Να σας διηγηθώ μια περίπτωση:
στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου,
έχασε τα λογικά του ένας διάσημος Γιουγκοσλάβος. Ερωτηθείς πριν
πεθάνει, δήλωσε ότι μοναδική του επιθυμία είναι να καεί το σώμα του.
Τη συγκεκριμένη μέρα, η μικρή μας γιουγκοσλαβική κοινότητα, βρέθηκε
συναγμένη στο αποτεφρωτήριο του Golders Green. Όταν το νεκρό σώμα
εισήλθε στην πυρακτωμένη κάμινο αρχίσαμε να τρέμουμε από τη φρίκη.
Ύστερα μας φώναξαν στην αντίθετη πλευρά της καμίνου, να περιμένουμε
«ένα τέταρτο» για να δούμε τον συμπατριώτη μας υπό μορφή στάχτης.
Περιμέναμε πάνω από ώρα και απορούσαμε για το ότι η φλόγα παιδεύεται
τόσο με τον νεκρό μας και ρωτήσαμε τον θερμαστή. Απολογήθηκε με το ότι η
κάμινος ήταν παγωμένη: «δεν θερμαίνεται είπε κάθε μέρα, αφού σπάνια
κάποιος παραδίδεται οικειοθελώς στην πυρά». Ακούγοντας αυτά διαλυθήκαμε,
μη μπορώντας να περιμένουμε στην άκρη τον συμπατριώτη μας. Και πρέπει
να γνωρίζετε ότι στο Λονδίνο πεθαίνουν καθημερινά πάνω από χίλιες
ανθρώπινες υπάρξεις.
Εγώ στην Αμερική, είδα τους τάφους των μεγάλων Προέδρων, Ουίλσον,
Ρούσβελτ, Λίνκολν και άλλων πολλών σημαντικών προσώπων. Κανείς από
αυτούς δεν έχει αποτεφρωθεί. Πλέον αυτού, θα με ξένιζε το ότι ανάμεσα
στους απογόνους του Αγίου Σάββα θα μπορούσαν να βρεθούν και ομοϊδεάτες
του Σινάν-πασά!….
Όμως, για ποιο λόγο από τα ήδη λυμένα ζητήματα να δημιουργούμε πάλι ζήτημα;
Αν θέλουμε να φορτωθούμε με ανώφελες έγνοιες, τότε θα μπορούσε κάποια
μέρα να μας ταλανίσει και το ερώτημα: μήπως να σκοτώνουμε τους
υπέργηρους άνδρες και τις γυναίκες όπως το πράττουν κάποιες πρωτόγονες
φυλές; Και να κάνουμε και συλλόγους που θα προπαγανδίζουν αυτή την
«ιδέα»!
Τέλος, με ποια λογική πολεμούμε τα κοιμητήρια, ιδιαίτερα σε τούτη τη
χώρα όπου το κοιμητήριο λειτουργεί σαν εθνική περηφάνεια, σαν πηγή
έμπνευσης, και αν το θέλετε, σαν το βιβλίο του κράτους;
Ειρήνη υμίν και υγεία από Θεού.
____________________
* Ο Σινάν-πασάς του Βελιγραδίου, θέλοντας να εκδικηθεί τους Σέρβους
που είχαν εξεγερθεί, έκαψε το έτος 1595 το ολόσωμα σκήνωμα του Αγίου
Σάββα, Α’ αρχιεπισκόπου των Σέρβων, στο λόφο του Βράτσαρ που βρίσκεται
στο κέντρο της πόλεως του Βελιγραδίου.
(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Επισκόπου Αχρίδος 1956, ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΑ
ΚΕΙΜΕΝΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ “ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ”)