Ἡ φιλία εἰς τὴν ζωήν τοῦ Κυρίου
Με αφορμή τὴν ἑορτὴν τοῦ φίλου τοῦ Χριστοῦ Λαζάρου
π. Ανδρέα Αγαθοκλέους
Η
μόνη περίπτωση που τα Ευαγγέλια αναφέρονται στο Λάζαρο από τη Βηθανία,
είναι στο γεγονός της ανάστασης του. Μάλιστα ο μόνος Ευαγγελιστής που το
αναφέρει είναι ο Ιωάννης, στο 11ο κεφάλαιο, αρχίζοντας με το «Ἦν δέ τις ἀσθενῶν, Λάζαρος…».
Αυτό το «Ἦν δέ τις …» - ήταν κάποιος που λεγόταν Λάζαρος - δεν
φανερώνει ότι δεν ήταν σημαντικό πρόσωπο, γνωστό στους μαθητές του
Κυρίου; Μπορεί, βέβαια, και να ήταν. Δεν ήταν όμως από τους 12
Αποστόλους.
Κι
αν δεν ήταν ένας από τους «στύλους» της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων, ήταν
όμως ο φίλος του Χριστού! Για Εκείνον ήταν ο άνθρωπος μπροστά στον
οποίο ήταν ο εαυτό Του. Γιατί στους μαθητές δεν συμπεριφέρεται ο
Διδάσκαλος ως «ίσον προς ίσον», όχι με την έννοια της εξουσίας αλλά με
την έννοια των ρόλων, όπως ο πατέρας με το παιδί.
Ασφαλώς
στο σπίτι του Λαζάρου και των αδελφών του, που φαίνεται ότι πήγαινε
συχνά, ο Ιησούς Χριστός «ένιωθε σαν σπίτι του», ξεδιπλώνοντας τον πόνο,
την απογοήτευση, τη χαρά και την ελπίδα Του. Ο Λάζαρος, ο φίλος Του,
συμπορευόταν και συμμερίζονταν τις όποιες δυσκολίες αντιμετώπιζε ο
Θεάνθρωπος φίλος του, όπως, βέβαια, και Εκείνος τις δικές του.
Το
Ευαγγέλιο μας αναφέρει για την αγάπη του Χριστού προς τη «Μάρθα και την
αδελφήν αυτής και τον Λάζαρον» (Ιω.11,5). Αυτή η αγάπη Του τον κάνει,
την ώρα του μεγάλου πόνου των δύο αδελφών του φίλου Του, να έλθει από
μακρυά για να τους συμπαρασταθεί. Αλλά και το Λάζαρο να αναστήσει από
τους νεκρούς, αφού προηγουμένως, μπροστά στον τάφο του δακρύζει
(Ιω.11,35) με τέτοιο τρόπο και τόσο ειλικρινά, ώστε οι Ιουδαίοι να πουν «Ἴδε πῶς ἐφίλει αὐτόν» (Ιω.11,36).
Η
ανάσταση του Λαζάρου μάς αποκαλύπτει τη δυναμική της φιλίας. Την ώρα
της «εις Άδου καθόδου» σου, που καμιά ελπίδα δεν φαίνεται και ο ψυχικός
θάνατος, με το γνώρισμα της απόγνωσης, κυριαρχεί στην ύπαρξη σου, αν
έχεις φίλο σε ανασταίνει! Γιατί δεν είναι μόνο ο βιολογικός θάνατος που
υπάρχει στη ζωή μας. Είναι κυρίως ο ψυχικός και πνευματικός που
αποσυνθέτει τις εσωτερικές δυνάμεις της ψυχής και διαλύει το πρόσωπο.
Η
αγάπη του φίλου κατεβαίνει στον άδη του φίλου και «αρπάζει ψυχή εκ
θανάτου». Δεν εγκαταλείπει το φίλο την ώρα που δεν μπορεί να του
προσφέρει τίποτε. -Τι να περιμένεις από ένα νεκρό;-
Είναι
γνωστό από την αρχαιότητα ότι «ο φίλος τον φίλον εν κινδύνοις
γινώσκει». Γιατί στον κίνδυνο εκφράζεται η δυσκολία, η αδυναμία του
φίλου που λεκτικά ή σιωπηλά ζητά βοήθεια, συμπαράσταση. Εκείνη την ώρα
δεν μπορεί να δώσει˙ μόνο περιμένει. Κυρίως από τον φίλο του, ο οποίος
καλείται να δώσει χωρίς να πάρει. Είναι η ώρα της κρίσης της φιλίας.
Αποκαλύπτεται η ποιότητα της, το βάθος της, η ανιδιοτέλειά της.
Η
κρίση είναι οδυνηρή αλλά και αποκαλυπτική. Πονεί αλλά και σηματοδοτεί
μια νέα πορεία, είτε της μοναξιάς και της απογοήτευσης είτε της
σιγουριάς και της συμπόρευσης. Τουλάχιστο, αν καταλήξεις στο πρώτο, που
προκαλεί αφόρητους ψυχικούς πόνους, ξέρεις πού βαδίζεις χωρίς
ψευδαισθήσεις. Αν ζήσεις το δεύτερο, αυξάνεται η χαρά από την παρουσία
του όντως φίλου.
Ο Άγιος Μάξιμος ο ομολογητής θα πει για τον αληθινό φίλο:
«Ειλικρινής
φίλος είναι εκείνος που, στην ώρα του πειρασμού, συμμερίζεται τις
θλίψεις, τις ανάγκες και τις συμφορές που φέρνει η κάθε περίσταση στον
πλησίον, σαν να είναι δικές του, με τρόπο αθόρυβο και ειρηνικό.
“Φίλος
πιστός, σκέψη κραταιά” (Σοφ. Σειρ. 6.14), επειδή και στην ευημερία του
φίλου είναι σύμβουλος αγαθός και συμπαραστάτης ολόψυχος, και στη
δυστυχία του πραγματικός βοηθός και υπερασπιστής που συμπάσχει
απόλυτα››.
