Οἱ Ἅγιοι
δέκα
Μάρτυρες
ποὺ
μαρτύρησαν
στὴν Κρήτη
Ἀπὸ αὐτούς, οἱ μὲν Θεόδουλος, Σατορνίνος, Εὔπορος, Γελάσιος καὶ Εὐνικιανός, ἦταν ἀπὸ τὴν Γορτυνία τῆς Κρήτης. Ὁ Ζωτικός, ἀπὸ τὴν Κνωσσό. Ὁ Ἀγαθόπους ἀπὸ τὸ λιμένα Πανούρμου. Ὁ Βασιλειάδης (ἢ Βασιλείδης) ἀπὸ τὴν Κυδωνιά. Ὁ Εὐάρεστος καὶ ὁ Μόβιος (ἢ Πόμπιος, ἢ Πόντιος) ἀπὸ τὸ Ἡράκλειο. Ὅλοι μαρτύρησαν τὸν 3ο αἰῶνα μ.Χ., ὅταν αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Δέκιος. Καὶ οἱ δέκα με πολὺ ζῆλο ἐργάζονταν γιὰ τὴν διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου στὸ νησί. Καταγγέλθηκαν στὸν ἔπαρχο Κρήτης, ποὺ ἦταν συνώνυμος τοῦ αὐτοκράτορα, ὀνομαζόταν δηλαδὴ κι αὐτὸς Δέκιος. Ὁ ἔπαρχος, ὅταν εἶδε τὴν ἀνθηρὴ νεότητά τους καὶ τὸ ἀῤῥενωπό τους παράστημα, προσπάθησε νὰ τοὺς παρασύρει μὲ πολλὲς ὑποσχέσεις ἐγκόσμιων ἀπολαύσεων καὶ ἡδονῶν. Ἀλλὰ ὅταν εἶδε ὅτι τίποτα δὲν πετύχαινε, διέταξε νὰ τοὺς μαστιγώσουν, καὶ κατόπιν τοὺς λιθοβόλησαν. Οἱ γενναῖοι μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ ὑπέμειναν ἡρωικὰ τὰ βασανιστήρια, ἐνθυμούμενοι τὰ λόγια του ψαλμῳδοῦ: «Ἀνδρίζεσθε καὶ κραταιούσθω ἡ καρδία ὑμῶν, πάντες οἱ ἐλπίζοντες ἐπὶ Κύριον». Δηλαδή, νὰ ἔχετε γενναῖο καὶ ἀνδρεῖο φρόνημα, καὶ ἡ καρδιά σας ἂς γίνεται κραταιὰ καὶ ἀτρόμητη, ὅλοι ἐσεῖς ποὺ ἐλπίζετε στὸν Κύριο. Κατόπιν, μὲ διαταγὴ τοῦ ἔπαρχου, οἱ στρατιῶτες ἔκοψαν μὲ τὰ ξίφη τους τὶς τίμιες κεφαλὲς τῶν δέκα χριστιανῶν Ἁγίων.
----------------------------------------------------------------------------------------------
Σήμερον Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2014
Άγιοι Δέκα Μάρτυρες που μαρτύρησαν στην Κρήτη
Του ποιμενάρχου θρέμματα Χριστού δέκα,
Εισηλάθη τμηθέντα μάνδρα Μαρτύρων.
Εικάδι τη τριτάτη δέκα εν Κρήτη τάμον ανδρας.
Βιογραφία
Οι άγιοι Δέκα μάρτυρες μαρτύρησαν τον 3ο αιώνα μ.Χ., όταν αυτοκράτορας ήταν ο Δέκιος. Από αυτούς, οι μεν Θεόδουλος, Σατορνίνος, Εύπορος, Γελάσιος και Ευνικιανός, ήταν από τη Γορτυνία της Κρήτης. Ο Ζωτικός, από την Κνωσό. Ο Αγαθόπους από το λιμένα Πανούρμου. Ο Βασιλειάδης (ή Βασιλείδης) από την Κυδωνιά. Ο Ευάρεστος και ο Μόβιος (ή Πόμπιος, ή Πόντιος) από το Ηράκλειο.
Και οι δέκα με πολύ ζήλο εργάζονταν για τη διάδοση του Ευαγγελίου στο νησί. Καταγγέλθηκαν στον έπαρχο Κρήτης, που ήταν συνώνυμος του αυτοκράτορα, ονομαζόταν δηλαδή κι αυτός Δέκιος. Ο έπαρχος, όταν είδε την ανθηρή νεότητά τους και το αρρενωπό τους παράστημα, προσπάθησε να τους παρασύρει με πολλές υποσχέσεις εγκόσμιων απολαύσεων και ηδονών. Αλλά όταν είδε ότι τίποτα δεν πετύχαινε, διέταξε να τους μαστιγώσουν, και κατόπιν τους λιθοβόλησαν.
Οι γενναίοι μάρτυρες του Χριστού υπέμειναν ηρωικά τα βασανιστήρια, ενθυμούμενοι τα λόγια του ψαλμωδού: «Ανδρίζεσθε και κραταιούσθω η καρδία υμών, πάντες οι ελπίζοντες επί Κύριον» (Ψαλμός Λ' στ. 25). Δηλαδή, να έχετε γενναίο και ανδρείο φρόνημα, και η καρδιά σας ας γίνεται κραταιά και ατρόμητη, όλοι εσείς που ελπίζετε στον Κύριο. Κατόπιν, με διαταγή του έπαρχου, οι στρατιώτες έκοψαν με τα ξίφη τους τις τίμιες κεφαλές των δέκα χριστιανών Αγίων.
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Τὴν πολυθαύμαστον Κρήτην τιμήσωμεν, τὴν ἐξανθήσασαν ἄνθη τὰ τίμια, τοὺς μαργαρίτας τοῦ Χριστοῦ, Μαρτύρων τοὺς ἀκρέμονας. Δέκα γὰρ ὑπάρχοντες, ἀριθμῷ οἱ μακάριοι, δύναμιν μυρίοπλον τῶν δαιμόνων κατήσχυναν· διὸ καὶ τοὺς στεφάνους ἐδέξαντο, Μάρτυρες Χριστοῦ οἱ καρτερόψυχοι.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ήχος γ’. Την ωραιότητα.
Κρήτης τα εύοσμα άνθη τιμήσωμεν, τα διαπνέοντα, οσμήν την ένθεον, Θεόδουλον και Ζωτικόν, Γελάσιον, Σατορνίνον, Εύπορον Ευάρεστον, Αγαθόποδα Πόμπιον, Ευνικιανόν ομού, Βασιλειάδην τε ένδοξον, βοώντες αυτούς αυτούς ομοφρόνως, χαίρε Δεκάς η των μαρτύρων.
Κάθισμα
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Τῆς Κρήτης οἱ λαμπροί, καὶ σεπτοὶ πολιοῦχοι, ἀθλήσαντες στερρῶς, ἐτροπώσαντο πίστει, τὸν ὄφιν τὸν ἀρχέκακον, καὶ νομίμως ἐστέφθησαν, τούτων σήμερον, τήν ἀξιέπαινον μνήμην, ἑορτάζοντες, μεγαλοφώνως τὸν πάντων, δοξάζομεν Κύριον.
----------------------------------------------------------------------------------------
Από τον Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου
Tω αυτώ μηνί KΓ΄
Μνήμη των Aγίων δέκα Mαρτύρων των εν τη Kρήτη μαρτυρησάντων
Oύτοι οι Άγιοι ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Δεκίου, εν έτει σν΄ (250), καταγόμενοι εκ της νήσου Kρήτης, όχι από μίαν πόλιν, αλλά από διαφόρους πόλεις και χωρία αυτής. Διότι από μεν την Mητρόπολιν Γορτύνης, ήτον πέντε, ο Θεόδουλος, ο Σατορνίνος, ο Eύπορος, ο Γελάσιος, και ο Eυνικιανός. Aπό δε την Kνωσού, ήτον ο Ζωτικός. Aπό τον λιμένα του Πανόρμου, ήτον ο Aγαθόπους. Aπό τας Kυδωνίας, ήτον ο Bασιλείδης. Kαι από το Hράκλειον, ήτον ο Eυάρεστος και ο Πόμπιος. Oύτοι λοιπόν παρεδόθησαν από τους απίστους εις τον άρχοντα της Kρήτης. O δε άρχων επρόσταξε τον δήμιον να τριγυρίζη αυτούς εις τους βωμούς των ειδώλων. Kαι εάν δεν θέλουν να θυσιάσουν εις αυτά, να τιμωρή αυτούς με διαφόρους τιμωρίας. Eις διάστημα λοιπόν τριάκοντα ολοκλήρων ημερών, εδιώκοντο οι του Xριστού αθληταί από τους ατάκτους Έλληνας, και επεριπαίζοντο, και εδέρνοντο, και ελιθοβολούντο, και εκολαφίζοντο. Ήγουν με βαθουλήν την παλάμην εκτυπούντο όπισθεν εις τον λαιμόν, ώστε οπού εκ του κτυπήματος εγίνετο κρότος προς περιγέλασμα. Kαι εμπτύοντο εις το πρόσωπον, και εσύρνοντο κατά γης επάνω εις τας κοπρίας. Ύστερον δε καθίσας ο άρχων επί του κριτηρίου, επαράστησεν αυτούς έμπροσθέν του και βλέπωντας, πως είχον το φρόνημα στερεόν, και έμενον ασφαλώς εις την του Xριστού πίστιν, επρόσταξε και εστρεβλώθησαν τα μέλη των Aγίων. Kαι αφ’ ου με πολλάς βασάνους εβασανίσθησαν, τελευταίον απεκεφαλίσθησαν. Kαι ούτως έλαβον οι μακάριοι του μαρτυρίου τους στεφάνους. Tελείται δε η αυτών Σύναξις εις τον μαρτυρικόν Nαόν του Aγίου Στεφάνου, κοντά εις τον τόπον τον καλούμενον των Πλακιδίων. (Όρα το κατά πλάτος αυτών Mαρτύριον εις τον Eφραίμ1.)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
1. Tο ελληνικόν αυτών Mαρτύριον
συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Άλλος μεν άλλο τι της
θρυλλουμένης». (Σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, εν τη Mονή των Iβήρων και
εν άλλαις.)(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
