«Ἡ ἐκ τῆς Δύσεως ἀλλοτρίωση»

Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν

κ.κ. Χρυσοστόμου

Εἶναι μεγάλη ἡ διαφορά ἀνάμεσα στήν Ἀνατολή καί τήν Δύση. Δέν μιλῶ γεωγραφικά, ἀλλά πνευματικά καί πολιτιστικά.

Ἡ καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολή μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη καί ἔκφραση ζωῆς ἔχει ἄλλη πορεία καί ἄλλη προοπτική ἀπό ἐκείνη τῆς Δύσεως, ἡ ὁποία ἀλλοτριώθηκε μέσα ἀπό τόν σχολαστικισμό καί νομικισμό, τήν ἀπολυτοποίηση τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς καί τήν πλήρη ἐκκοσμίκευση.

 

Ἀποστασιοποιήθηκε ἡ Δύση ἀπό τό πνεῦμα τῆς Ἀποκάλυψης καί ἀπεσχίσθη ἀπό τή Μία καί Ἁγία πίστη μέ τά φρικτά ἀποτελέσματα τά ὁποῖα ἐπηρέασαν τήν πορεία της, ὄχι μόνο τήν πνευματική, ἀλλά καί τήν γενικώτερη.

 

Σέ αὐτό τό πνεῦμα ἀντιτάχθηκε ἡ Ὀρθοδοξία μέ πρώτη τήν Πατρίδα μας, ἡ ὁποία παρέμεινε στίς σταθερές βάσεις τῆς Ὀρθοδόξου πνευματικότητος, ἔχουσα τήν συνείδηση ὅτι κέντρο τοῦ κόσμου εἶναι ὁ Σαρκωθείς Λόγος τοῦ Θεοῦ καί ὄχι ὁ αὐτοθεοποιημένος ἄνθρωπος. Οὐσιαστικά ἀντιτάχθηκε στήν εἰδωλοποίηση τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία εἶναι καταστροφική γιά τήν προσωπική του πορεία καί γιά τήν κοινωνία ὁλόκληρη.

Διετήρησε ἡ Ὀρθόδοξη Πατρίδα μας τήν λειτουργική ζωή, τήν φιλοκαλική παράδοση, τήν κοινωνία τῶν προσώπων, τήν συνοχή τοῦ κοινωνικοῦ ἱστοῦ μέσα ἀπό τήν πνευματικότητα, ἡ ὁποία ἐμπνέει τήν ζωή ὁλόκληρη.

 

Γι’ αὐτό καί ἄντεξε σκλαβιές καί διώξεις, ἰκριώματα καί σταυρούς, διωγμούς καί κατατρεγμούς καί ἐξῆλθε εἰς ἀναψυχήν.

Ὅμως τά τελευταῖα χρόνια παρατηρεῖται δυστυχῶς μιά ἀλλαγή στόν τρόπο τῆς ζωῆς μας, ἡ ὁποία ὀφείλεται στόν ἐπηρεασμό μας ἀπό τήν λεγομένη δυτική κουλτούρα, ἡ ὁποία φαίνεται νά ἒχῃ διαποτίσῃ καί τίς πλέον ἁπλές πτυχές τῆς ζωῆς μας.

 

Αὐτό τό βλέπομε στόν τρόπο πού συμπεριφόμαστε, πού τρῶμε, πού μιλᾶμε, πού σκεπτόμαστε, πού γιορτάζομε, πού διασκεδάζομε.

Διελύθη, λ.χ. ἡ συνοχή τῆς οἰκογένειας, ἀπομειώθηκε ἡ μυστηριακή ζωή, ὅπως βιώνεται μέσα ἀπό τά Ἱερά Μυστήρια, εἴτε τῆς Θείας Εὐχαστίας, εἴτε τοῦ Βαπτίσματος, εἴτε τοῦ Γάμου κ.λ.π.

Ὅλα ἔχουν κοσμικό χαρακτῆρα καί δίδουν τήν αἴσθηση ἁπλῶς μιᾶς «κοινωνικῆς» τελετῆς ἤ «κοινωνικῆς» ὑποχρέωσης, ἡ ὁποία δέν ἔχει πνευματικές προεκτάσεις. Τό κάθε τί περνάει χωρίς νά μᾶς ἀγγίζῃ.

 

Αὐτό φάνηκε πρίν ἀπό τό δικό μας χῶρο στήν λεγομένη διασπορά, στήν Ἀμερική, Εὐρώπη καί σέ ὃλο τόν λεγόμενο Δυτικό κόσμο.

Θά ἀναφερθούμε σέ κάποια θέματα γενικῶς στό παρόν ἄρθρο, ἐνῶ προσεχῶς θά μιλήσωμε λεπτομερέστερα καί εἰδικώτερα ἐπ’ αὐτῶν τῶν ζητημάτων.

 

Ἔρχονται νέοι γονεῖς νά βαπτίσουν τά παιδιά τους καί χαιρόμεθα, διότι ἐπιθυμοῦν νά εἰσέλθουν τά τέκνα τους στό Σῶμα τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας.

 

Τό πρῶτο πού βλέπομε εἶναι ὅτι δέν δίδεται βάση στό Μυστήριο, ἀλλά στούς ἐξωτερικούς στολισμούς μέ μπαλόνια κ.λ.π., τά ὁποῖα οὐδεμίαν σχέσιν ἔχουν μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας. Δέν ἐνδιαφέρει τό ὅτι τό Μυστήριο τελεῖται στόν Ἱερό Ναό, ἀλλά οἱ περισσότεροι ψάχνουν νά βροῦν ρομαντικές τοποθεσίες, ὃπου θά ὑπάρχη κάποιο ἐξωκκλήσι, ὥστε νά ἔχουν οἱ καλεσμένοι θέα. Θά σημειώσω ἀκόμη ὅτι κάποιοι ἐπιμένουν νά βάζουν δύο καί τρία ὀνόματα στά παιδιά τούς κατά δυτικόν ἐπηρεασμόν.

Τά ἴδια καί χειρότερα συμβαίνουν καί κατά τήν τέλεση τοῦ Μυστηρίου τοῦ Γάμου, ὅπου οἱ νεόνυμφοι ψάχνουν γιά Ναό μέ προαύλιο πού θά ἔχῃ γκαζόν γιά νά βγάλουν φωτογραφίες ἤ θέλουν νά τελεσθῇ τό Μυστήριο ἔξω ἀπό τόν Ναό κ.ο.κ.

 

Ἀλλά καί κατά τήν ὥρα τῆς ἐξόδου τοῦ ἀνθρώπου ἐκ τοῦ κόσμου τούτου διαπιστώνομε τήν ὕπαρξη ἑνός ψυχροῦ κλίματος καί μιᾶς παγερῆς ἀντιμετωπίσεως τοῦ φαινομένου, πού παραπέμπει σέ πλήρη ἀδιαφορία ἤ καί ἀπαξίωση αὐτῆς ταύτης τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Χάθηκε ἡ πηγαία ἔκφραση τῶν συναισθημάτων καί ντρεπόμαστε νά κλάψωμε γιά τόν πρόσκαιρο ἀποχωρισμό μέ τά ἀγαπημένα μας πρόσωπα, πάντοτε βέβαια σύμφωνα μέ τό Παύλειον λόγιον: «μή λυπεῖσθε ὣσπερ οἱ λοιποί, οἱ μή ἒχοντες ἐλπίδα...»

 

Ἁπλή ἀναφορά θά κάνωμε στή μουσική, στή διασκέδαση, στόν τρόπο ντυσίματος κ.λ.π.

 

Θά μπορούσαμε νά ἀναφέρωμε καί πολλά ἄλλα ἀκόμη, ὅμως θεωροῦμε ὅτι μέσα ἀπ’ ὅσα ἐθίξαμε παραπάνω διαφαίνεται ἡ ἀλλοίωση τῶν ἠθῶν καί τῆς ὅλης ζωῆς καί πορείας μας.

Στή Δύση, δυστυχῶς, ὑπάρχει τελείως διαφορετική προσέγγιση τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἀνθρώπου, μέσα ἀπό ἐξωτερικές καταστάσεις, φανφάρες, παράξενες μεταρρυθμίσεις οἱ ὁποῖες οὐδεμίαν σχέσιν ἔχουν μέ αὐτό πού εἶναι πραγματικά ὁ ἄνθρωπος.

 

Στήν καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολή, στήν Ὀρθοδοξία, μιλᾶμε γιά μέθεξη τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ στήν Θεία Λατρεία, ὄχι μέσα ἀπό ἐξωτερικές καταστάσεις καί φαινόμενα, ἀλλά μέσα ἀπό τήν προσευχή, τήν νηπτική θεωρία, τήν κάθαρση τῆς καρδίας καί τόν φωτισμό τοῦ νοός. Δέν μιλᾶμε γιά ἐξωτερικούς τύπους, ἀλλά γιά ἐσωτερική ἀλλοίωση καί ἔλλαμψη τοῦ Ἀκτίστου Φωτός.

 

Πότε ἄραγε θά κατανοήσωμε αὐτή τήν ἀλήθεια, ὣστε νά μή παρασυρώμεθα ἀπό τό πλάνο δυτικό πνεῦμα, τό ὁποῖο ἀλλοτριώνει τήν καρδιά καί κουράζει τόν ὅλο ἄνθρωπο;