ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΛΗΘΙΝΑ ΑΝΘΡΩΠΟΠΟΙΟΣ

Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης

«Ἀνθρωποποιὸς» λέγει ὁ Μ. Ἀντώνιος «πρέπει νὰ λέγεται αὐτὸς ποὺ μπορεῖ τοὺς ἀπαίδευτους νὰ τοὺς ἡμερώσει, γιὰ ν’ ἀγαπήσουν τοὺς λόγους καὶ τὴν παιδεία.

Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο κι’ ἐκεῖνοι ποὺ ἀναμορφώνουν αὐτοὺς ποὺ ζοῦν ἀκόλαστη ζωὴ καὶ τοὺς μεταστρέφουν στὴν ἐνάρετη καὶ ἀρεστὴ στὸ Θεὸ διαγωγή, πρέπει νὰ λέγονται ἀνθρωποποιοί, ἀφοῦ ἀναπλάθουν τοὺς ἀνθρώπους.

Διότι ἡ πραότης καὶ ἡ ἐγκράτεια, εἶναι εὐτυχία καὶ ἀγαθὴ ἐλπίδα στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων»¹.

Ποῖος εἶναι ὁ ἀληθινός ἀνθρωποποιός-ἀναπλαστής τῶν ἀνθρώπων; Εἶναι:

Α)Ὁ Κύριος Ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός μέ τό λόγο Του, τή Θεία Του Χάρη καί τό ὅλο ἀπολυτρωτικό Του ἔργο καί

Β)Ὅσοι Τοῦ ὁμοιάζουν δηλ. ὅσοι ἐκπληρώνουν τό προορισμό τους πού εἶναι τό «καθ’ ὁμοίωσιν». Ὅσοι ζοῦν τήν ἀναστημένη ζωή τοῦ Χριστοῦ γίνονται ἱκανοί νά καθοδηγήσουν καί ἄλλους εἰς τήν ὑπαρξιακή τους ἀνάστασιν διά τοῦ Χριστοῦ.

Ὀ Κύριος μᾶς ἔδωσε τήν ἀνάπλαση-Ἀνάσταση-ἀνθρωποποίηση ὡς ἕνα δῶρο γενικό σέ ὅλη τήν ἀνθρωπότητα. «Οἱ ἄνθρωποι» διδάσκει ὁ Ἅγιος Ἰουστίνος Πόποβιτς «κατεδίκασαν τόν Θεόν εἰς θάνατον· ὁ Θεός ὅμως διά τῆς Ἀναστάσεώς Του “καταδικάζει” τούς ἀνθρώπους εἰς ἀθανασίαν. Διά τά κτυπήματα τούς ἀνταποδίδει τούς ἐναγκαλισμούς· διά τάς ὕβρεις τάς εὐλογίας· διά τόν θάνατον τήν ἀθανασίαν. Ποτέ δέν ἔδειξαν οἱ ἄνθρωποι τόσον μίσος πρός τόν Θεόν, ὅσον ὅταν τόν ἐσταύρωσαν· καί ποτέ δέν ἔδειξεν ὁ Θεός τόσην ἀγάπην πρός τούς ἀνθρώπους, ὅσην ὅταν ἀνέστη. Οἱ ἄνθρωποι ἤθελαν νά καταστήσουν τόν Θεόν θνητόν, ἀλλ’ ὁ Θεός διά τῆς Ἀναστάσεώς Του κατέστησε τούς ἀνθρώπους ἀθανάτους. Ἀνέστη ὁ σταυρωθείς Θεός καί ἀπέκτεινε τόν θάνατον. Ὁ θάνατος οὐκ ἔστι πλέον.
Ἡ ἀθανασία κατέκλυσε τόν ἄνθρωπον καί ὅλους τούς κόσμους του»².

Ὁ κάθε ἄνθρωπος μπορεῖ νά μετέχει τῆς ἀναστάσεως διά τῆς ζωῆς του ἐν τῷ Χριστῷ. Αὐτή ἡ μετοχή στή ζωή τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀνάπλασις τοῦ ἀνθρώπου, ἀληθινή ἀνθρωποποίησή του.

Α)Ὁ Κύριος ὡς ὁ ἄριστος ἀνθρωποποιός.

Ὁ Κύριος μᾶς ἔπλασε τόν καθένα ξεχωριστά μέ ἄπειρη ἀγάπη καί φροντίδα.

Ὁ Κύριος μᾶς συντηρεῖ στήν ὕπαρξη διά τῆς Θείας Του Προνοίας.

Ὁ Κύριος μᾶς ἀναπλάθει διά τῶν Ἁγίων Του Μυστηρίων, τῆς Ἁγίας Του Ἐκκλησίας καί τῆς συνεχοῦς ἐργασίας Του.

«Ὁ Πατήρ Μου ἕως ἄρτι ἐργάζεται καγώ ἐργάζομαι»³ μᾶς ἀποκάλυψε.

Τί ἐργάζεται ἡ Ἁγία Τριάς; Κάνει τό πᾶν, χρησιμοποιεῖ τά πάντα γιά τήν αἰώνιο ζωή καί σωτηρία μας.

Ὁ Κύριος παιδαγωγεῖ τό λαό Του καί μάλιστα αὐτούς πού εἶναι δεκτικοί: Ἡ Ἁγία Γραφή μᾶς τό διδάσκει ξεκάθαρα: «Ὅν γάρ ἀγαπᾶ Κύριος παιδεύει, μαστιγοῖ δέ πάντα υἱόν ὅν παραδέχεται»⁴.

Δέν θά πρέπει νά ἀντιδροῦμε, οὔτε νά εἴμαστε ἀπρόθυμοι στό νά δεχθοῦμε τήν Θεία Παιδαγωγία πού ἔρχεται μέσῳ τῶν ποικίλων θλίψεων. Ἀντίθετα νά χαιρόμαστε διότι ἡ παρουσία τῶν θλίψεων καί τῶν πειρασμῶν ὑποδηλώνει ὅτι ὁ Θεός μᾶς ἀγαπάει καί μᾶς παραδέχεται ὡς γνήσια παιδιά του. Ὁ φόβος (σεβασμός) τοῦ Κυρίου εἶναι ἄριστη προϋπόθεση γιά τήν ἐπιτυχή ἀνάπλαση -ἀνθρωποποίησή μας ἀπό τόν μόνο ἀληθινό ἀνθρωποποιό.

Ὁ Ἴδιος μᾶς εἶπε: «Διά πολλῶν θλίψεων δεῖ ἡμᾶς εἰσελθεῖν εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν»⁵. Χρειάζεται νά περάσουμε ἀπό θλίψεις καί παιδαγωγία. Ἔτσι θά καθαριστοῦμε καί θά γίνουμε δεκτικοί τῆς Θείας Χάριτος, ζωντανά κύτταρα τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Λέγει ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ στίς Παροιμίες:

Παρ. 3,11 Υἱέ, μὴ ὀλιγώρει παιδείας Κυρίου, μηδὲ ἐκλύου ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐλεγχόμενος·	Παρ. 3,11 Παιδί μου, μὴ παραμελῆς καὶ μὴ ἀδιαφορῆς εἰς τὴν παιδαγωγίαν τοῦ Κυρίου καὶ μὴ λιποψυχῆς, ὅταν διὰ τὸ καλόν σου ἐπιτιμᾶσαι ἀπὸ αὐτόν.
Παρ. 3,12 ὃν γὰρ ἀγαπᾷ Κύριος παιδεύει, μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται.	Παρ. 3,12 Διότι ἐκεῖνον, τὸν ὁποῖον ὁ Κύριος ἀγαπᾶ, τὸν παιδαγωγεῖ μὲ θλίψεις καὶ σὰν στοργικὸς πατέρας μαστιγώνει μὲ διαφόρους δοκιμασίας κάθε τέκνον του, τὸ ὁποῖον ἀναγνωρίζει καὶ παραδέχεται ὡς ἰδικόν του.
Παρ. 1,7 Ἀρχὴ σοφίας φόβος Κυρίου, σύνεσις δὲ ἀγαθὴ πᾶσι τοῖς ποιοῦσι αὐτήν· εὐσέβεια δὲ εἰς Θεὸν ἀρχὴ αἰσθήσεως, σοφίαν δὲ καὶ παιδείαν ἀσεβεῖς ἐξουθενήσουσιν.	Παρ. 1,7 Ἀρχὴ καὶ θεμέλιον πάσης σοφίας εἶναι ὁ σεβασμὸς καὶ ὁ φόβος πρὸς τὸν Θεόν. Ἡ δὲ σύνεσις εἶναι κατ’ ἐξοχὴν ὠφέλιμος εἰς ἐκείνους, ὁ ὁποῖοι ἐφαρμόζουν τὰ σοφὰ προστάγματα τῆς εἰς τὴν ζωὴν τῶν. Ἡ πρὸς τὸν Θεὸν εὐσέβεια εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ θεμέλιόν της ἀληθινῆς σοφίας καὶ γνώσεως. Οἱ ἀσεβεῖς ὅμως, δὶ’ ὁ καὶ ἀσύνετοι, θὰ περιφρονήσουν τὴν θείαν σοφίαν καὶ παιδαγωγίαν.

1 Τό πρωτότυπο κείμενο βρίσκεται στό: Ἁγίων Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου καί Μακαρίου τοῦ Νοταρᾶ, Φιλοκαλία τῶν Ἱερῶν Νηπτικῶν συνερανισθεῖσα παρά τῶν Ἁγίων καί Θεοφόρων Πατέρων, ἐν ᾗ διά τῆς κατά τήν πράξιν καί θεωρίαν ἠθικῆς φιλοσοφίας ὁ νοῦς καθαίρεται, φωτίζεται καί τελειοῦται καί εἰς ἥν προσετέθησαν τά ἐκ τῆς ἐν Βενετίᾳ ἐκδόσεως ἐλλείποντα κεφάλαια τοῦ μακαρίου Πατριάρχου Καλλίστου, ἔκδοσις Ε΄, ἐκδοτικός οἶκος «Ἀστήρ», Ἀλ. καί Ἐ. Παπαδημητρίου, Λυκούργου 10-Ἀθῆναι, 1982,τόμος Α΄, ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ, ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΗΘΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ, ΕΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΙΣ ΡΟ΄σελ. 6. : «Ἀνθρωποποιός ὀφείλει λέγεσθαι, ὁ τούς ἀπαιδεύτους ἡμερῶσαι δυνάμενος, ἵνα λόγων καί παιδεύσεως ἐρασθῶσι· τόν αὐτόν τρόπον καί οἱ τούς ἀκολάστους τόν βίον, ἐπί τήν ἐνάρετον καί Θεῷ ἀρέσκουσαν πολιτείαν μεταρρυθμίζοντες, ἀνθρωποποιοί ὀφείλουσι λέγεσθαι, ὡς τούς ἀνθρώπους ἀναπλάττοντες· πρᾳότης γάρ καί ἐγκράτεια, εὐδαιμονία ἐστί καί ἐλπίς ἀγαθή ταῖς ψυχαῖς τῶν ἀνθρώπων.

2 Ἀρχιμ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, Ἄνθρωπος καί Θεάνθρωπος. Μελετήματα Ὀρθοδόξου Θεολογίας, μετάφρ. Ἱερομ. Ἀθανασίου Γιέβτιτς, Ἀθῆναι 1993, σ. 40. Στό: Αντώνη Χαραλάμπους, θεολόγου, Πηγή: περιοδικό Παρέμβαση Εκκλησιαστική, Ιανουάριος-Μάρτιος 2012, τεύχ. 18ο, έκδ. Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, σ. 278-283.

3 Ἰωάν. 5, 17.

4 Ἑβρ. 12, 6.

5 Πρ. 14, 22.

Συνεχίζεται…

 Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης