Ἡ προέλευση καί ἡ ἀντιμετώπιση τῶν δοκιμασιῶν
Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου
ΧΕΙΡΑΓΩΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ
[ἀποσπάσματα ἐπιστολῶν]
Ἐσεῖς νά κάνετε πάντα τό καθῆκον σας, ἀδιαφορώντας γιά τά ἐμπόδια πού συναντᾶτε. Αὐτά δέν τά προκαλεῖτε ἐσεῖς. Τά παραχωρεῖ ὁ Θεός. Καί τά παραχωρεῖ γιά νά σᾶς δοκιμάσει. Θέλει νά δεῖ πῶς θ’ ἀντιδράσετε. Ἄν τ’ ἀντιμετωπίσετε συνετά καί δίκαια, θά πάρετε καλό βαθμό, ἄν ἀσύνετα καί ἄπρεπα, θά βαθμολογηθεῖτε ἀνάλογα. Στό τέλος τῆς ζωῆς σας θά γίνει ὁ ἀπολογισμός, ἡ ἄθροιση τῶν βαθμῶν, καί θά «ἐκδοθεῖ» ἕνα πιστοποιητικό. Μέ βάση τό πιστοποιητικό αὐτό, θά ὁδηγηθεῖτε εἴτε ἀπό τούς ἀγγέλους στόν παράδεισο εἴτε ἀπό τούς δαίμονες στήν κόλαση. Εἶναι φοβερό καί νά τ’ ἀκούει κανείς!
«Πῶς νά σηκώνουμε τίς δοκιμασίες»
Τά βάσανα σας εἶναι πολλά. Τά χτυπήματα πέφτουν ἐπάνω σας ἀδυσώπητα ἀπ’ ὅλες τίς μεριές. Ἀλλά μήν ἀπελπίζεστε. Δοκιμασίες εἶναι, πού σᾶς βρίσκουν μέ παραχώρηση τοῦ φιλάνθρωπου Θεοῦ, γιά νά καθαριστεῖτε ἀπό τά πάθη καί τίς ἀδυναμίες σας. Παραδῶστε λοιπόν, τόν ἑαυτό σας στά χέρια Του μέ ἐμπιστοσύνη, εὐψυχία, χαρά κι’ εὐγνωμοσύνη. Μή θυμώνετε, μή δυσφορεῖτε, μήν τά βάζετε μέ κανέναν ἄνθρωπο. Ἀφῆστε τους ἐλεύθερους νά ἐπιτελοῦν ἐπάνω σας καί μέσα σας τό ἔργο τῆς πρόνοιας τοῦ Κυρίου, πού ἀποβλέποντας στή σωτηρία σας, πασχίζει νά βγάλει ἀπό τήν καρδιά σας κάθε ἀκαθαρσία. Ὅπως ἡ πλύστρα τσαλακώνει, τρίβει καί χτυπάει τά ροῦχα μέσα στή σκάφη, γιά νά τά λευκάνει, ἔτσι καί ὁ Θεός τσαλακώνει, τρίβει καί χτυπάει ἐσᾶς, γιά νά λευκάνει τήν ψυχή σας καί νά τήν ἑτοιμάσει γιά τήν Οὐράνια Βασιλεία Του, ὅπου κανένας ἀκάθαρτος δέν θά μπεῖ.
Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια. Προσευχηθεῖτε νά σᾶς φωτίσει ὁ Κύριος, γιά νά τήν ἀντιληφθεῖτε. Τότε μέ χαρά θά δέχεστε καθετί τό δυσάρεστο σάν φάρμακο πού σᾶς δίνει ὁ ἐπουράνιος Γιατρός. Τότε θά θεωρεῖτε ὅσους σᾶς βλάπτουν σάν εὐεργετικά ὄργανα Ἐκείνου. Καί πίσω τους θά βλέπετε πάντα τό χέρι τοῦ μεγάλου Εὐεργέτη σας. Γιά ὅλα νά λέτε: «Δόξα σοι, Κύριε!».
Νά τό λέτε, ἀλλά καί νά τό αἰσθάνεστε.
Σᾶς συμβουλεύω νά περιμένετε κάποια δοκιμασία. Καί ὅταν ἔρχεται, νά τήν ὑποδέχεστε σάν εὐπρόσδεκτο ἐπισκέπτη.
Ὅταν συμβαίνει κάτι ἀντίθετο στό θέλημά σας κάτι πού σᾶς προκαλεῖ πίκρα καί ταραχή, νά συγκεντρώνετε γρήγορα τήν προσοχή σας στήν καρδιά καί ν’ ἀγωνίζεστε μ’ ὅλη σας τή δύναμη, μέ βία καί προσευχή, ὥστε νά μή γεννηθεῖ ὁποιοδήποτε δυσάρεστο καί ἐμπαθές αἴσθημα μέσα σας. Ἄν δέν ἐπιτρέψετε τή γέννηση τέτοιου αἰσθήματος, τότε ὅλα τελειώνουν καλά. Γιατί κάθε κακή ἀντίδραση ἤ ἐνέργεια, μέ λόγια ἤ μέ ἔργα, εἶναι συνέπεια καί ἐπακόλουθο αὐτοῦ του αἰσθήματος. Ἄν, πάλι, γεννηθεῖ στήν καρδιά σας ἕνα ἀσθενικό ἐμπαθές αἴσθημα, τότε τουλάχστον ἄς ἀποφασίσετε σταθερά νά μήν πεῖτε καί νά μήν κάνετε τίποτα ὥσπου νά φύγει τό αἴσθημα. Ἄν, τέλος, εἶναι ἀδύνατο νά μή μιλήσετε ἤ νά μήν ἐνεργήσετε μέ κάποιον τρόπο, τότε ὑπακοῦστε ὄχι στά αἰσθήματά σας, ἀλλά στόν Θεῖο Νόμο. Φερθεῖτε μέ πραότητα, ἠρεμία καί φόβο Θεοῦ.
Μήν περιμένετε καί μήν ἐπιδιώκετε νά σταματήσουν οἱ δοκιμασίες. Ἀπεναντίας, προετοιμάστε τόν ἑαυτό σας νά τίς σηκώνει ὡς τό θάνατο. Μήν τό ξεχνᾶτε αὐτό! Ἄν δέν τοποθετηθεῖτε ἔτσι ἀπέναντι στίς δοκιμασίες, ἡ ὑπομονή δέν θά στερεωθεῖ στήν καρδιά σας.
Ἐκείνους πού σᾶς χτυποῦν, νά τούς «ἐκδικεῖστε» μέ τήν ἀγάπη σας καί τήν ἀμνησικακία σας. Μέ τά λόγια σας, μέ τή συμπεριφορά σας, ἀκόμα καί μέ τό βλέμμα σας νά τούς δείχνετε ὅτι, παρ’ὅλα ὅσα σᾶς κάνουν, ἐξακολουθεῖτε νά τούς ἀγαπᾶτε. Καί βέβαια, ποτέ μήν τούς θυμίσετε πόσο σᾶς ἀδίκησαν.
Τέλος καί τῷ Θεῶ δόξα!