Ο Άγιος Φιλόθεος Μητροπολίτης Τομπόλσκ τιμάται στις 31 Μαΐου και στις 10 Ιουνίου
Ο Άγιος Φιλόθεος γεννήθηκε το 1650 από ευγενή και αριστοκρατική οικογένεια της Ουκρανίας. Τελείωσε τη θεολογική ακαδημία του Κιέβου και νυμφεύθηκε. Λίγο αργότερα
χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και για μερικά χρόνια διακόνησε ως εφημέριος. Η πρεσβυτέρα πέθανε νωρίς και ο Άγιος έγινε μοναχός στη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, όπου
διακρίθηκε για τον ασκητικό του βίο, την αδιάλειπτη προσευχή και τη νηστεία.
Κατά τα έτη 1701 - 1702, διετέλεσε ηγούμενος της μονής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του Ζβεν στην επαρχία Ορλώφ. Το 1702 χειροτονήθηκε Επίσκοπος και τοποθετήθηκε
στην επαρχία Σιβηρίας και Τομπόλσκ. Η επαρχία του εκτεινόταν από την Αρκτική μέχρι τον Ειρηνικό ωκεανό και από τα Ουράλια όρη μέχρι την Κίνα και η κύρια δραστηριότητά του
ήταν η ιεραποστολή. Μέσα σε είκοσι πέντε χρόνια περιόδευσε ιεραποστολικά τη Σιβηρία, την Καμτσάτκα, τη Μογγολία και τη βόρεια Κίνα. Πολλές φορές δέχθηκε επιθέσεις από
ειδωλολάτρες, αλλά παρά τις πολλές δοκιμασίες ποτέ δεν κατέφυγε στη βία κατά την εξάσκηση του ιεραποστολικού του έργου. Κατάφερε έτσι να βαπτίσει περί τους σαράντα
χιλιάδες ειδωλολάτρες.
Ο Άγιος φρόντισε για τη μείωση των φόρων των νεοβαπτιζομένων και την ανέγερση νέων εκκλησιών. Έτσι αύξησε τις ενορίες της Σιβηρίας από εκατόν εξήντα σε τετρακόσιες
σαράντα οκτώ.
Παράλληλα σε κάθε ιεραποστολικό κλιμάκιο έκτισε εκκλησιαστικές σχολές για τα παιδιά των ιθαγενών, δίδοντας έτσι ιδιαίτερη σημασία στην παιδεία και τη μόρφωση. Για το λόγο
αυτό ζήτησε και τη βοήθεια της Εκκλησίας του Κιέβου δια της αποστολής μορφωμένων ιεραποστόλων μοναχών και βιβλίων.
Το 1709 ο Άγιος ασθένησε και έλαβε το μεγάλο σχήμα, ονομαζόμενος Θεόδωρος, στη μονή της Αγίας Τριάδος του Τιούμεν, αλλά η παραίτησή του έγινε αποδεκτή το 1711, όταν
στην επισκοπική έδρα του Τομπόλσκ εξελέγη ως διάδοχός του ο Ιωάννης. Το 1712 άρχισε εκ νέου την ιεραποστολική του δραστηριότητα κηρύσσοντας το Ευαγγέλιο στις
περιοχές των ποταμών του Μπερέζο.
Όταν κοιμήθηκε ο Επίσκοπος Ιωάννης, το 1715, ο Άγιος Φιλόθεος επανεξελέγη Επίσκοπος του Τομπόλσκ, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1720. Στη συνέχεια παραιτήθηκε,
επέστρεψε στο μοναστήρι, όπου συνέχισε το ιεραποστολικό του έργο και δίδασκε γραφή και ανάγνωση στα παιδιά των νεοβαπτισθέντων.
Ο Άγιος Φιλόθεος κοιμήθηκε με ειρήνη το 1727 και ενταφιάσθηκε στη μονή του.
Το 1984 καθιερώθηκε η εορτή των Αγίων της Σιβηρίας, μεταξύ των οποίων αναφέρεται και το όνομα του Αγίου Φιλοθέου.
