Το σημείο του Σταυρού: «Ο αριθμός τηλεφώνου του Θεού»

Σάββας Ηλιάδης

Είναι αμέτρητοι οι χαρακτηρισμοί, που προτάσσει στο όνομα του Τιμίου Σταυρού η υμνολογία μας και οι ιδιότητες και οι θείες ενέργειες που χαρίζει πλουσίως στα ζωντανά μέλη της Εκκλησίας. Προσπαθήσαμε να καταγράψουμε κατά το δυνατόν από το Μηναίο του Σεπτεμβρίου, επί τη εορτή της Υψώσεως:

1.Άχραντος Σταυρός

2.θείος Σταυρός

3.αήττητον τρόπαιον

4.θυρεός (μεγάλη ασπίδα) απροσμάχητος 5.σκήπτρον (σύμβολο εξουσίας) ένθεον 6.πανάγιος Σταυρός

7.σκέπη κραταιά

8.τριμερής Σταυρός (από την παράδοση της Π. Διαθήκης με τον Αβραάμ και τον Λωτ)

9.ζωηφόρον ξύλον

10.φυλακτήριον θείον

11.απροσμάχητον τείχος

12.σωτήριον ξύλον

13.των πιστών καύχημα

14.αθλητών στήριγμα

15.Αποστόλων εγκαλλώπισμα

16.Δικαίων πρόμαχος

17.πάντων των Οσίων διάσωσμα 18.πανσεβάσμιος Σταυρός 19.ευλογημένον ξύλον

20.ξύλον της όντως ζωής

21.θείος θησαυρός (εν γη κρυπτόμενος) 22.κραταιόν σύμβολον

23.αρραγές φυλακτήριον

24.φρουρός

25.φύλακας

26.ελατήρας (διώκτης) των δαιμόνων 27.τρόπαιον νίκης

28.πανσέβαστος Σταυρός

29.της ευσεβείας το αήττητον τρόπαιον 30.η θύρα του Παραδείσου

31.ο των πιστών στηριγμός

32.το περιτείχισμα της Εκκλησίας 33.όπλον ακαταμάχητον

34.δαιμόνων αντίπαλος

35.δόξα Μαρτύρων και Οσίων

36.ως αληθώς (πραγματικό) εγκαλλώπισμα

37.λιμήν σωτηρίας

38.Σταυρός, δι` ου ελύθη της αράς το ανθρώπινον

39.ο τυπούμενος (ο σχηματιζόμενος) και δεινών εκλυτρούμενος

40.της όντως χαράς σημείον

41.ο καταράσσων (κατανικών) εχθρούς 42.ημών η βοήθεια

43.βασιλέων κραταίωμα

44.ιερέων ευπρέπεια

45.ράβδος δυνάμεως υφ` ης ποιμαινόμεθα

46.όπλον ειρήνης εν φόβω

47.Χριστού θεία δόξα

48.των τυφλών οδηγός

49.των ασθενούντων ιατρός

50.η ανάστασις πάντων των τεθνεώτων 51.Χριστιανών η ελπίς

52.πεπλανημένων οδηγός 53.χειμαζομένων (δοκιμαζομένων) λιμήν 54.εν πολέμοις νίκος (νίκη)

55.οικουμένης ασφάλεια

56.νεκρών η ανάστασις

57.κράτος και στερέωμα της Εκκλησίας 58.βασιλέων κράτος και στερέωμα 59.τρισμακάριστον ξύλον

60.αοίδιμον ξύλον

61.τίμιος Σταυρός

62.ζωοποιός Σταυρός

63.τροπαιούχον καύχημα

64.φως

65.τροπαιοφόρον όπλον

66.βασιλεί πανοπλία αήττητος

67.φύλαξ πάσης της οικουμένης

68.η ωραιότης της Εκκλησίας

69.πιστών το στήριγμα

70.Αγγέλων η δόξα

71.δαιμόνων το τραύμα

72.ζωηφόρον φυτόν

73.πανάγιος Σταυρός

74.τοις βροτοίς (για τους θνητούς) δώρημα

75.ξύλον άχραντον

76.ζωοποιόν ξύλον

77.του πεσόντος Αδάμ η τελεία λύτρωσις 78.το φυτόν της ζωής

79.τετραμερής Σταυρός(ως απλούμενος στα τέσσερα σημεία του ορίζοντος) 80.των δυσμένων συντρίβων τα κέρατα 81.το ξύλον το άγιον

82.σθένος (δύναμη) δικαίων

83.ο υπερένδοξος Σταυρός

84.φως τοις πιστοίς

85.ζωηφόρον δένδρον

86.ιερόν κέρας θεόφροσι

87.εύρος και μήκος Σταυρού, ουρανού ισοστάσιον (ισοδύναμο)

88.θεία κλίμαξ, δι` ης ανατρέχομεν εις ουρανούς

89.ξύλον, δι` ου ηξιώθημεν των αοράτων εχθρών συντρίβειν τας κάρας

90.ξύλον, ό την ζωήν εξήνθησεν

91.ξύλον δι` ου δαίμονες έφριξαν

92.πηγή αγιάσματος

93.Σταυρός,της πάντων θεώσεως αίτιος 94.δεδοξασμένος Σταυρός του Κυρίου 95.φως εκλάμπον

96.του κόσμου το καύχημα

97.αγίου πάθους αγιώτατον σύμβολον 98.σεπτόν και θείον ξύλον

99.ξύλον ζωοδώρητον Κυρίου

100.πηγή αθανασίας

101.απολύτρωσις παντός του κόσμου 102.φρουρός ημών σωτήριος

103.όπλον άρρηκτον

104. Όπλον σωτήριον και άρρηκτον 105.των πιστών η ετοίμη βοήθεια 106.των πιστών η κραταιά αντίληψις 107.φωτισμός των ψυχών

108.φωτοδότης των ψυχών

109.σωτήριον ξύλον

110. Ήλιος μέγας, ταις ακτίσι καταυγάζων τους εν σκότει

111.Ήλιος μέγας, ταις ακτίσι φλέγων τους δαίμονας

112. Σταυρός ωραιότατος.

Εννοείται πως και στις άλλες ακολουθίες, μέσα στο λειτουργικό έτος, υπάρχουν αμέτρητοι εγκωμιαστικοί ύμνοι.

Πλουσιότατη σε χαρακτηρισμούς η υμνολογία, τους οποίους δεν μπορεί να κατανοήσει ο ανθρώπινος νους, αν δεν έχει εμπειρία αγιοπνευματική. Είναι λέξεις που, στους περισσότερους από μας, φαίνονται απλώς κοσμητικά επίθετα. Δεν είναι όμως έτσι, μα καθόλου. Είναι όλα εκπεφρασμένα και διατυπωμένα ως πλεόνασμα καρδιάς, περίσσευμα θείας χάριτος και όχι λογοτεχνικά παιχνίδια. «Τραγουδήθηκαν» ύστερα από εμπειρίες προσωπικές φωτισμένων και αγίων ανθρώπων αλλά και από θαύματα και γεγονότα, όπου άφησε τη γλυκιά ανάμνησή του ο Τίμιος Σταυρός, μπροστά στα μάτια πολλών ανθρώπων στο διάβα της ιστορίας της Εκκλησίας μας.

 

Έχουμε ανάγκη από τη βοήθεια του Σταυρού στη ζωή μας. Το σχήμα του Σταυρού είναι η προσευχή της στιγμής, χωρίς λόγια. Η προσευχή «πάσης περιστάσεως». Γι` αυτό πολλοί, όταν λένε ότι σε κάποια έκτακτη δυσκολία της ζωής τους: «έκανα την προσευχή μου», εννοούν τις περισσότερες φορές, ότι έκαναν το σταυρό τους. Πράγματι έτσι συμβαίνει. Στη δύσκολη ώρα φωνάζουμε: «Χριστέ μου», «Παναγία μου» και κάνουμε το σταυρό μας. Κι αυτό είναι μια πλήρης προσευχή.

 

Πώς όμως κάνουμε το σταυρό μας; Προσέξαμε και δώσαμε την ανάλογη προσοχή, ώστε να δείξουμε τον απόλυτο σεβασμό στο σύμβολο της σωτηρίας μας; Οφείλουμε να παραδεχτούμε πως δεν το κάνουμε σωστά το σχήμα επάνω στο σώμα μας, να το σταυρώσουμε σωστά, για να έχει αποτέλεσμα η προσευχή. Βλέπουμε πάρα πολλούς ανθρώπους, που με τον τρόπο που κάνουν το σταυρό τους μάλλον ασεβούν, μη γνωρίζοντας συνήθως τη σοβαρότητα του θέματος.

 

Αρχικά ενώνουμε σφιχτά τα τρία πρώτα δάκτυλα του δεξιού χεριού, ομολογώντας έτσι την πίστη μας σ' ένα Θεό, που είναι ταυτόχρονα τρία πρόσωπα -ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα-, ομοούσια, ενωμένα μεταξύ τους «αχωρίστως» και «αδιαιρέτως». Τα άλλα δύο δάκτυλα ενωμένα, που ακουμπούν στην παλάμη, συμβολίζουν τις δύο φύσεις του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, δηλαδή τη θεία και την ανθρώπινη.

 

Φέρνουμε το χέρι ακουμπώντας το μέτωπο, τη σωματική περιοχή της διανοητικής λειτουργίας, φανερώνοντας έτσι ότι αγαπούμε τον Θεό μ' όλη τη διάνοιά μας, και ότι αφιερώνουμε σ' Αυτόν όλες τις σκέψεις μας.

 

Το χέρι έρχεται κατόπιν στην κοιλιά. Δηλώνουμε συμβολικά ότι προσφέρουμε στον Κύριο όλες τις επιθυμίες μας και όλα τα συναισθήματά μας.

 

Κατόπιν, φέρνουμε το χέρι στους ώμους, ακουμπώντας πρώτα τον δεξιό και μετά τον αριστερό ακριβώς και όχι σε άλλη θέση, ομολογώντας ότι και κάθε σωματική μας δραστηριότητα ανήκει σ' Εκείνον.

 

Τέλος φέρνουμε την παλάμη ανοιχτή στην κοιλιά, σκύβοντας ευλαβώς και επανερχόμενοι σε όρθια στάση.

 

Μια άλλη ερμηνεία, πολύ χαριτωμένη, μας δίνει στην πέμπτη διδαχή του ο άγιος Κοσμάς ό Αιτωλός:

 

«Ακούσατε, χριστιανοί μου, πώς πρέπει να γίνεται ο σταυρός και τί σημαίνει. Μας λέγει το άγιον Ευαγγέλιον πως η αγία Τριάς, ο Θεός, δοξάζεται εις τον ουρανόν περισσότερον από τους αγγέλους. Τί πρέπει να κάμης και εσύ; Σμίγεις τα τρία σου δάκτυλα με το δεξιόν το χέρι σου και, μην ημπορώντας να ανεβής εις τον ουρανόν να προσκύνησης, βάνεις το χέρι σου εις το κεφάλι σου, διότι το κεφάλι σου είναι στρογγυλό και φανερώνει τον ουρανόν, και λέγεις με το στόμα: Καθώς εσείς οι άγγελοι δοξάζετε την αγίαν Τριάδα εις τον ουρανόν, έτσι και εγώ, ως δούλος ανάξιος, δοξάζω και προσκυνώ την αγίαν Τριάδα. Και καθώς αυτά τα δάκτυλα είναι τρία -είναι ξεχωριστά, είναι και μαζί- έτσι είναι και η αγία Τριάς, ο Θεός, τρία πρόσωπα και ένας μόνος Θεός. Κατεβάζεις το χέρι σου από το κεφάλι σου και το βάνεις εις την κοιλίαν σου και λέγεις: Σε προσκυνώ και σε λατρεύω, Κύριέ μου, ότι κατεδέχθης και εσαρκώθης εις την κοιλίαν της Θεοτόκου διά τας αμαρτίας μας. Το βάζεις πάλιν εις τον δεξιόν σου ώμον και λέγεις: Σε παρακαλώ, Θεέ μου, να με συγχωρήσης και να με βάλης εις τα δεξιά με τους δικαίους. Βάνοντάς το πάλι εις τον αριστερόν ώμον, λέγεις: Σε παρακαλώ, Κύριε μου, μη με βάλης εις τα αριστερά με τους αμαρτωλούς. Έπειτα, κύπτοντας κάτω εις την γην: Σε δοξάζω, Θεέ μου, σε προσκυνώ και σε λατρεύω ότι, καθώς εβάλθηκες εις τον τάφον, έτσι θα βαλθώ και εγώ. Και όταν σηκώνεσαι ορθός, φανερώνεις την Ανάστασιν, και λέγεις: Σε δοξάζω, Κύριε μου, σε προσκυνώ και σε λατρεύω, πως αναστήθηκες από τους νεκρούς, διά να μας χαρίσης την ζωήν την αιώνιον. Αυτό σημαίνει ο πανάγιος σταυρός».

 

Ο μακαριστός δάσκαλός μας, Στέργιος Σάκκος, έλεγε για το σχήμα του Σταυρού:

 

«Το σημείο του Σταυρού είναι ο αριθμός τηλεφώνου του Θεού».

Βλέπετε, αν καλέσετε έναν φίλο σας στο τηλέφωνο και πάρετε λάθος έστω και ένα ψηφίο, δεν θα βγει η κλήση σωστά. Το ίδιο ισχύει και με το σχήμα του Σταυρού. Αν δεν κάνουμε σωστά όλες τις κινήσεις του χεριού, για να σταυρωθεί σωστά το σώμα, δεν θα ανοίξει ο αριθμός του Θεού και δε θα μας ακούσει. Και επέμενε ιδιαιτέρως στην κίνηση του χεριού προς τον αριστερό ώμο. Βάζουμε εύκολα το χέρι στο δεξιό ώμο, ζητώντας να μας κατατάξει ο Θεός στα δεξιά Του, αλλά δεν επιμένουμε στον αριστερό. Κινδυνεύουμε σήμερα, έλεγε, από τη δαιμονοπληξία, διότι δεν πηγαίνουμε το χέρι στον αριστερό ώμο, για να ζητήσουμε μη μας κατατάξει στα αριστερά του».

 

Η χάρη επιζητεί την ακρίβεια!

 

Βοήθειά μας ο Τίμιος Σταυρός, αδελφοί μου, επί τη Υψώσει Αυτού!

Ηλιάδης Σάββας

Δάσκαλος

Κιλκίς, 9-9-2015